Алай вацра Россиядин Яшайишдин фондунин Дагъустанда авай отделенидин тIварунихъай республикадин жуван кардал машгъул тир (самозанятый) агьалийриз, гуьгьуьллудаказ взносар гу­нал­ди, чпиз гележегда пенсия арадал­ гъидай мумкинвал авайдакай малума­тар агакьда. Абур агьалийрин «Гос­къул­лугъар» порталдин хсуси кабинетдиз хкведа. Идакай чаз идарадин пресс-къуллугъди хабар гана.

Гележегда пенсия тайинарун патал жуван кардал машгъул дагъустанвийри СФР-дин РД-да авай Отделенидиз взносар гун лазим я.

Россиядин Яшайишдин фондунин Да­гъус­танда авай отделенидин регьбердин везифаяр тамамарзавай Мегьамед Исаевахъ галаз и мукьвара кьиле фейи суьгьбетдай малум хьайивал, ихтилат физвай агьалийрив малуматар кьве жуьрединбур агакьда. Сад лагьайда мажбури тир (обязательный) страховой пенсиядин жигьетдай гуьгьуьллудаказ ихтияр (правоотношение) къачуниз, яни ам гьикI арадал гъидатIа, гъавурда твада.

Кьвед лагьай жуьредин малумат страховой пенсия арадал гъун патал гуьгьуьл­лудаказ (винидихъ къейднавайвал) ихтияр гузвай къайдадал элячIнавай, амма пенсия арадал гъидай взносар ганвачир ксар патал я. Абурув взносар гун лазим тирди рикIел хкидай малумат агакьда.

— Дагъустанда сифте нубатда малуматар чеб пенсиядиз экъечIдалди 5 ва идалай тIимил йисар (вахт) амай агьалийрив агакьда. Гуьгъуьнлай — пенсиядиз экъечIдалди 6-10 йис амайбурув. Эхирдайни пенсиядиз экъечI­далди 11-15 йис амай агьалийриз и кардикай хабар гуда. Идалайни гъейри, региондин страховой пенсия къачунин къарар кьабулнавай агьалийриз — 45 йис тамам хьанвай итимрив ва 40 йис тамам хьанвай дишегьлийрив — «Госкъуллугъар» порталдай 3 йисалай са сеферда гележегда тайинардай пенсиядин мумкин тир кьадардикай малуматар агакьда, — къейдна ада.

Мегьамед Исаевича мадни гъавурда турвал, жуван кардал машгъул тир агьалиди гележегда вич пенсиядалди таъминарун патал страховой взносар мажбуридаказ гун лазим туш. Гьаниз килигна, и категория (яни жуван кардал машгъул тир агьалийриз) яшлувилин пенсия тайинардайла, вичин кардал машгъул тир вахт гьисаба кьазвач. Гьа са вахтунда абурувай, страхововй взносар гуьгьуьллудаказ гуналди, чпин гележегдикай фикирдай мумкинвал ава.

Мажбури тир пенсиядин страхованидин къайдадалди, эгер инсанди зегьметдин­ ­икьрардин бинедаллаз кIвалахзаватIа, адан патахъай взносар работодателди (кIва­­­лах­далди таъминарзавай касди) гузва. ИкI, кIва­лахзавай касдиз яшлувилин пенсия къа­чудай мумкинвал гузвай стаж ва пенсия­дин коэффициентар жезва. Амма, жуван кардал машгъул яз, яни ИП-дин (индивидуальный предприниматель) дережада аваз, зегьмет чIугвазвай ксаризни гила, жуван патахъай пенсиядин страховой взносар гуьгьуьллудаказ гуналди, гележегдин пенсиядин къайгъу чIугвадай мумкинвал ава.

ИкI, страховой пенсиядин гьакъиндай гуьгьуьллудаказ взносар гуниз талукь арза агьалидивай са шумуд жуьреда гуз жезва:

 Дагъустанда авай СФР-дин Отделенийрин муьштерийрихъ галаз кIвалахдай къуллугъдиз финалди;

 Почтадин алакъадин отделенида;

 СФР-дин сайтда ва я ЕГПУ-дин куьмекдалди;

 «Мой налог» мобильный приложе­нида.

Пенсия тайинарун патал гуьгьуьллудаказ гузвай взносар кредитдин идаради агакьарда. Взносар гун патал реквизитарни винидихъ тIварар кьунвай къайдайрикай садакай менфят къачун герек жеда. ИкI, чешмедин  малуматдал асаслу яз, чпихъ лазим кьадар стаж ва пенсиядин коэффициентар авачир агьалийриз яшлувилин пенсия гузвач. Абур патал яшайишдин пенсия тайинарзава. Амни — пенсиядин яшдив агакьна 5 йис алатайла ва регионда яшамиш хьун патал тайинарнавай пулунин агъа кIанин кьадардилай виниз тушиз.

Рагнеда  Рамалданова