“ЦIийи йисан аламат” лугьудай ибарадин винел за садрани фикирайди туш. ЦIийи йисан рухсатрин вахтунда ял ягъиз Москвадиз фейи зунни зи руш, рикIелни алачиз, “Голос” проектдин финалдиз талукьарнавай мярекатдиз акъатун аламат туш гьикI лугьуз жеда. Им Москвада яшамиш жезвай ваха чаз авур савкьат тир.

Тайин вахт хьайила чун, вад дагъустанви (пуд Махачкъаладай, кьвед Москвада авайбур) Мосфильмдин варарин вилик акъвазнава. Хейлин инсанар авай, гзафбур — ЦIийи йисан ёлкадал физвайбур ва, кьисметди парабурун рикI алай шоудиз телевизордай ваъ, жуван вилералди килигдай, съёмкаяр жуван вилик кьиле физвай тегьердал гуьзчивал тухудай мумкинвал ганвайбур.

Шоудин вахт жедалди, яни сятдин 21:30 жедалди вахт гзаф амай. Чун Мосфильмдин дегьлизра къекъвена, Советрин маш­гьур кинофильмайра ишлемишай экспонатриз килигна: ибур кукурузник-самолёт, тупар, стационарный ва сотовый сифте телефонар тир. Абурукай музейдин экспонатар хьанва. Ингье “Кавказская пленницада” Советрин машгьур актёрри — Никулина, Вицина ва Моргунова алукIай парталар. Гьа икI, Советрин машгьур, зурба актёрар ва режиссерар, манидарар ва музыкантар фейи дегьлизра чун къекъвезва.

Чун гьаятдиз эвичIна Мосфильмдин муькуь, “Голосдин” студия авай, дараматдихъ фена. Инин дегьлизда акъвазнавайла, виликай “Голос” шоудин ругуд лагьай сезондин иштиракчияр ва финалистар физвай. Селим Аллагьяров — “Голос” шоудин иштиракчи тир анжах са дагъустанви, аквадалди чун секиндиз акъвазна абуруз килигзавай. Селим уьтквем камаралди физвай, явашдиз телефондайни рахазвай. Ам телефондай рахана куьтягь хьайила зун Селиман патав фена. Салам-калам авурдалай кьулухъ чун таниш хьана, саналди шикилар яна ва адаз финалда агалкьун алхишна. Финалда вуж гъалиб хьанайтIани, чун паталди Селим гъалибчи тир.

Тахминан сятдин муьжуьдаз тамашачияр яваш-яваш студиядиз ахъайиз эгечIна. Чун тик гурарай хкаж хьана ва муаллимар (наставник) ацукьдай чкайрилай эрчIи патахъ галай трибунада ацукьна. Чалай яргъа тушиз аялрин “Голосдин” иштиракчияр ва гъалибчияр ацукьнавай, ахпа Селиман хайи вах – терефдаррин юкьва. Заз чидайвал, студияда чунни кваз 10-12 дагъустанви авай.

Вири тамашачийри чпин чкаяр кьуна. Сегьнедилай модераторри чна чун эфирдин вири вахтунда гьикI тухудатIа гъавурда твазвай. Гъавурдик кутурдалай кьулухъ репетицияни тухвана. Им тамашачийрин репетиция тир, иштиракчияр галачир. Гъилерин ишарайралди модераторри чна мус вуч ийидатIа гъа­вурда твазвай. Чна кар алай вад ишара рикIел хвена кIанзавай: “капар ягъун”, “кIевиз капар ягъун ва “браво, молодец” лугьуз инлай анлай гьараяр авун”, “къарагъун”, “ацукьун”, “секин хьун”. Сифтедай заз аламат хьанвай, тамашачийри капар чпин хушуналди ваъ, ихтиярар гайила ягъунин вуч лазимвал ава… Ахпа фикирна: им прямой эфир я кьван ва ина жуван гьевесдалди дуьз жезвач, вири виликамаз туькIуьрнавай схемадай хьун герек я. Чун гьакI бедбахтвилин дуьшуьшра — цIаяр кьуртIа, вучда­тIа­ни гъавурда туна. Лагьана: “ЦIай кьун чи къенин планрик квач, амма гьакI ятIани… Иштиракчийрин программадик бязи нумрайрик цIай ишлемишзавайбурни ква”. Лугьун хьи, гьа цIаяр квай нумрайрин вахтунда сегьнедилай къвезвай гьем чав агакьзавай, зун сифте жергейра ацукьнавайбурукай гьич рахадач.

Чна чи чими парталар вахтуналди кьабулзавай чкадив вуганач, тежрибалу бязи ксари меслят къалурайвал, эфирдилай кьулухъ яргъалди учирра акъваз тавун патал. Абур ва гъиле авай маса шейэр ацукьзавай чкадин кIаник эцигун тIалабна, герек авачир, къерехдин са шейни аквадайвал хьана дуьз жезвач. Телефонар туьхуьрун тIалабна.

Эфир эгечIдалди гьикьван тIимил вахт амукьзавайтIа, гьакьван къалабулух акатзавай, гуя зун сегьнедал экъечIна кIанзава.

Сад-­садан гуьгъуьналлаз залдиз муаллимар: Александр Грацкий, Пелагея, Дмитрий Билан гьахьна. Леонид Агутин вичин буба Николай ва уьмуьрдин юлдаш Анжелика Варум галаз атайла залдик чан акатна, ­капар ягъиз, гьарайралди абур къаршиламишна.

Прямой эфир эгечIдалди декьикьаяр амай. Ва, эхирни, сегьнедал вичин зарафатри ва вичи-вич тухунин тегьерди гьар са проектдиз кьетIенвал гузвай, миллионрин рикI алай Дмитрий Нагъиев экъечIна. Эфир эгечI­далди 13 секунд амай… вирида саналди гьарайзавай: “кIуьд, муьжуьд, ирид, ругуд…” эхиримжи гьисабунар хъувуна, гурлу капар ягъуналди ругуд лагьай “Голосдин” финал ачухна. Залда ацукьна, зун залда авайдахъ, дивандал ацукьна, рикI алай шоу эгечIун гуьзетзавай телевизордин тамашачи ваъ, проектдин тамашачи тирдан чIалахъ жезвачир. КилигайтIа, ЦIийи йисан аламатар авайди я.

Эгер кIвале чун рекламадин вахтунда цин ва я маса шейэрин гуьгъуьниз кухнядиз физ­ватIа, ина ял язава, мумкинвал авайла телефонриз килигзава. Гьар рекламадилай кьулухъ Нагъиева хабар гузвай: “номер капар ягъунилай башламишзава”, “номер капар ягъ  тавуна башламишзава”.

Дмитрий Нагъиева эфирдин вахтунда лугьузвай вири гафар, гьакI иштиракчийрин манийринбурни телевизордин тамашачийриз таквазвай экрандал ала. Зун лап рикIивай инанмиш я,  и проект патал гьихьтин дерин, хци зарафатар туькIуьрзаватIани (абур ни туькIуьрзаватIа итижлу я, мумкин, — Нагъиева) Нагъиевавай хьиз абур масадавай тамамариз жедач.

Виридалайни къалабулух квай легьзеяр алукьна — тамашачийрин сесерин нетижаяр кьун. Телефонар ишлемишиз къадагъа тир­тIани, рекламадин вахтунда чнани Селимаз сесер гана. Ингье нетижа — музыкадин “Голос” проектдин уьмуьрда сифте яз дагъустанви, Селим Аллагьяров, гъалиб жезва. Чи дамахдихъ кьадар амачир. Эфирдилай кьулухъ чун сегьнедал Селим галайвал фена. Авайвал лугьун, Дмитрий Нагъиеван, проектдин муаллимрин патавни физ кIанзавай, амма кар ана авачир. Ингье са гуж баладалди чун сегьнедиз акъатна, терефдаррин юкьва гьатнавай Селиман патав финни регьят тушир.

— Гъалибвиликай рахайтIа, зун гьеле кьиляй-кьилиз гъавурда гьатнавач, зун паталди исятда кьилинди, кIвализ хъфена, бес жедалди ахвар авун я. Жуван сад лагьай гъалибвал за 30 йис вилик къазанмишна, муьжуьд варз хьанваз дуьньядиз акъатайла. Зун яшамиш хьун патал а чIавуз зи бубади алакьдай ва алакь тийидай вири авуна, вири Чечня кIвачел къарагъарна (Селим Чечняда дидедиз хьана — Б.А.). Зи яратмишунар патал абур гзаф четинвилерай акъатна, диде са шегьердай масаниз куьч жезвай, Москвада гъвечIи са кIвал кирида кьунвай, дурум гана. Чпин уьмуьр заз бахшнавай жуван диде-бубадиз заз сагърай лугьуз кIанзава.

Заз чизва, заз пара инсанри сесер гана, гьам Дагъустанда, гьам Чечняда, гьам стха республикайра ва вири Россияда. Вири пара сагърай, сагърай захъ инанмиш хьайи. За жуван гаф кьилиз акъудна — гъалибвал къазанмишна. И гъалибвилихъ зун 25 йисуз физвай. Лугьуз кIанзава, жуван вилик эцигнавай  месэла гьялиз алахъна кIанда ва а кар алакьни ийида. “Per aspera ad astra”  “Цацарай гъетерив”, — лагьана Селима.

ГъвечIи интервьюдилай кьулухъ, “Голос-5” проектдин иштиракчи, актёр Торнике Квитатианиди лагьай “Селим, вуна жуван гъалибвилин мани лагьана. Гила чаз жуван гъалибвилин кьуьл къалура” келимайрилай кьулухъ Селим, макьам авачиртIани, кIватI хьанвайбурун капарин ванцелди зарб лезгинкадик экечIна.

Бадрижамал Алиева,
“Илчи” газетдин корр.