НуьцIуьгъ

Лезги хуьрер

СтIал Сулейманан райондин НуьцIуьгърин хуьр КIварчагърин хуьруьн администрациядик акатзава. И хуьр райцентрадивай 9 километрдин яргъа ава.

НуьцIуьгърин мулкарай авахьзавай Дагьардин вацIун чапла къерехда, кьакьан раган ценерив, дуьзен чкадал куьгьне хуьруьн амукьаяр ала. И чкадин винел паталай кишпирдин эвелан девирдиз талукь хъенчIин ва чахмахдин къванцин гьар жуьре затIар кIватI хъувуна.

НуьцIуьгърин хуьруьвай 0,5 километрдин кьиблединни рагъ­экъечIдай патан терефдихъ, кьуьгъвер авунвай тепедал, 300х150 метрдин майдан кьунвай хуьр хьана. А тепедилай чи девирдин I-II асирриз талукь хъенчIин материалар жагъанва.

Хуьруьвай 300 метрдин рагъэкъечIдай патахъ галай участокда, кIамун патав, куьгьне ЧIварах (Чорох) хуьр ава. И хуьруькай амайди анжах са минара я. И чкадай пешекарри кIватIнавай хъенчIин шейэр юкьван асиррин эхиррин девирдиз талукьбур яз гьисабзава.

НуьцIуьгърин хуьруьн мукьув къадим сурар гва. Инсанри чеб хкуддайла, и чкадикай цурун цамар ва япагьанар жагъана.

Кьуьзуь агьалийрин гафаралди, хуьр 500-600 йис идалай вилик арадал атана. Куьгьне хуьруьн харапIайрин арада къаравулвилин минарадин эцигунрикай ама. И минара туькIуьрай вахт садазни малум туш. Амма куьгьне мискIин эцигайдалай инихъ 150-далай гзаф йисар алатнавайдакай инсанриз хабар ава. Тарихда малум тирвал, и мискIин устIар Гьисена эцигна.

1886-йисан переписдин делилралди, и хуьре 127 майишат ва 671 агьали (350 итим ва 321 дишегьли) авай.

1959-йисуз нуьцIуьгъвийри дуьзенлухда кIвал-югъ кутун кьетIна. Дагъларин ценерив гвай чкайрай КIварчагъ дередиз эвичIна, ина багъларни бустанар галай кьве гьавадин кIвалер эцигна. Алай вахтунда хуьре 340-далай гзаф кIвалер ва 1171 агьали ава.

Мурад Мегьамедкеримован «СтIал Сулейманан район: ­тарихдин гелерай» ктабдай.