Чна идалай вилик хабар гайивал, 2022- йисан сентябрдилай Дагъустанда образованидин “Сириус” центрадин жуьреда туькIуьрнавай, республикадин бажарагълу аялривай чирвилер къачуз жедай “Альтаир” центрадин кIвалах башламиш жеда. Чирвилер гудай макандин кьетIенвилерикай и йикъара РД-дин образованидин ва илимдин министрдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Ягья Бучаева, радиопрограммадиз интервью гудайла, лагьана.
Адан гафаралди, 5 йисав агакьдалди саки вири аялрихъ са гьихьтин ятIани кьетIенвилер, Аллагьдин патай ганвай бажарагъ ава. Ам къвердавай гзаф ва еримлу хьун, я тахьайтIа михьиз квахьун образованидин къурулушдин шартIарилай аслу я. Жаван бажарагъриз куьмек гун патал государстводи ихьтин центраяр ачухзава. Аллагьдин патай кьетIен пай ганвай жегьилар Дагъустандин мектебра кIелзавай аялрин арада кьиле тухузвай Вирироссиядин олимпиададин куьмекдалди винел акъудзава.
“Образованидин “Сириус” центрадин жуьреда туькIуьрнавай центраяр 2024-йисалди уьлкведин вири регионра арадал гъунин теклиф РФ-дин Президент Владимир Путина ганай. Сочидин центрадин кIвалахдин сад лагьай йисалай ана уьлкведин виридалайни хъсан муаллимри кьиле тухузвай интенсивра иштиракай гзаф кьадар аялри олимпиадайрин эхиримжи паяра лап хъсан нетижаяр къалурна. Идалай вилик “Сириусдин” моделдин бинедаллаз образованидин сменаяр Дагъустандин вузрин бинедаллаз кьиле тухузвай. Лазим тир жуьреда тадаракламишнавай сад тир центр чахъ авачир. Республикадин Кьил Сергей Алимович Меликова бажарагълу аялар винел акъудунин ва абуруз куьмек гунин Центр арадал гъун патал Дагъустандин Кьилин Тарки-Тауда авай резиденция вугун кьетIнава. Исятда гьукуматди тарсар тухудай корпусдин ва 240 аялдиз чкаяр жедай общежитидин проектар туькIуьрзава. Центр ишлемишиз алукьзавай йисан сентябрдилай башламишда. Кьилинди ам я хьи, аялар патал тарсар пулсузбур жеда”, — лагьана Я.Бучаева.
РикIел хкин, Центрада 200 аялдивай илимдин, искусстводин ва спортдин рекьерай чирвилер къачуз жеда. Ина кIелдайбур республикадин вири муниципалитетрай хкяда. Сменаяр вахт-вахтунда ва гьар жуьре классар патал кьиле тухуда.
“Альтаир” Центр эцигунин месэладиз талукь яз РАН-дин ДФИЦ-дин физикадин институтдин илимдин къуллугъчи Заур Алисултанова агъадихъ галай баян гана:
“Образованидин ери хкажун чи республика патал важиблу месэлайрикай сад я. Виниз тир образованидин миллет хьун гьи региондин, я тахьайтIа уьлкведин хьайитIани кьилин ресурс ва асул къуват я. Иллаки хцидаказ и месэла алай аямдин дуьньяда — искусственный интеллектдин, тамамдаказ рекъемламишунин, нано ва квантовый технологийрин алемда акъвазнава. Къенин юкъуз чун патал якъин я — иллаки тIебии илимдин ва ИТ хилера бес кьадар пешекарар авачир уьлквеяр, абурухъ гьикьван ресурсар ва пулдин такьатар хьайитIани, магълуб хьайибурун жергеда жеда. Чи республикадин руководство и кардин гъавурда хьуни ва месэла гьялун патал гьакъикъи камар къачуни рикIик шадвал кутазва.
Макьсаддал кIеви (заз “бажарагълу” лугьудай гаф кIандач) аялриз куьмек гудай центраяр арадал гъун и рекье нетижалу камарикай сад я. Заз умуд кутаз кIанзава, и кIвалах лап хъсан пешекарри виридалайни вини дережада аваз кьиле тухуда. ИкI хьайитIа, макьсадрив агакьдайдал шаклувал ийиз жедач”.
«Лезги газет»
