Журналиствилин пешеди чаз жуьреба-жуьре кьисметрин инсанрихъ, абур фейи ва физвай рекьерихъ… галаз таниш жедай мумкинвал гузва. Чун шагьидар жезвайвал, макъалайрин игитрин кьисметар жуьреба-жуьребур , гьар садан рехъ кьетIенди, тикрар тежедайди я. Садбур уьмуьрдин шегьредал регьятдиз экъечIда. Муькуьбур хъутIалра гьатда, абур алудна, четинвилериз дурум гана, майдандиз акъатда. Далудихъ кас галайбуруз а хъутIалрикай хабарни жедач. Амма къе заз вичикай суьгьбет ийиз кIанзавай кас гьуьндуьр дережайриз вичин гьакъисагъ, намуслу зегьметди, са касдин куьмекни галачиз, вич вичиз экъечIнавайди я. Уьзягъвилелди къейд ийиз жедай кар мадни ам я хьи, чи халкьдихъ ихьтин ксар тIимил авач…
Къенин макъаладин игит и йикъара вичин уьмуьрдин 80 йисан баркаллу юбилей къейдзавай Ахадуллах Магомедович Дженетов (ада вичин тIвар паспортда авайвал кхьин тIалабнава) я. Ам фенвай рехъ, кьилиз акъуднавай кIвалахар, зи фикирдалди, иллаки алай аямдин несилди чешне къачуниз лайихлу я. Вичин уьмуьрдин чIехи пай ада МВД-да, жуьреба-жуьре тахсиркарвилер авур ксар жавабдарвилиз чIугунихъ ва авунвай тахсиркарвилериз килигна дустагънавай ксарихъ галаз кIвалах кьиле тухудай къурулушда зегьмет чIугуниз бахшна. И зегьмет гьикьван жавабдарди ятIа лугьунин лазимвал авач.
Ахадуллах Магомедовичахъ галаз зун 10 йис идалай вилик, ада 70 йисан юбилей къейдзавай вахтунда, адалай кьулухъни газет кхьиниз талукь месэлаяр себеб яз мукьувай таниш хьанай. Ам 1939-йисан 27-октябрдиз Кьурагь райондин Ругунрин хуьре колхозчидин хизанда дидедиз хьана. 1956-йисуз КьепIирдал юкьван школа акьалтIарна, ам Львов шегьердин пожарно-технический училищедиз гьахьна. Анаг агалкьунралди куьтягьай жегьил ДАССР-дин МВД-диз цIаяр кьуникай хуьдай къуллугъдин инспекторвилин къуллугъдал рекье туна. ЧIехи яшарин ксарин рикIел алама жеди, 1961-йисуз чи уьлкведа пампагдикай парча храдай Вышневолоцкий комбинатда ученица яз зегьмет чIугур ва гуьгъуьнлай директордин заместителдин къуллугъдал кьван хкаж хьайи Валентина Гагановадин (Социализмдин Зегьметдин Игит, 1961-1971-йисара КПСС-дин ЦК-дин член) эвер гуналди гзаф важиблу гьерекат кардик акатнай: кьулухъ галамукьзавай бригадайриз, сменайриз, колхозриз, промышленностдин карханайриз… регьбервал гун жуван хивез къачуналди, абур вилик жергейриз акъудун.
И кардин тереф хуьн яз, Ахадуллах Дженетовани вичи зегьмет чIугвазвай чкадин кьиле авай ксаривай виридалайни кьулухъ галамай ВПЧ-3 подразделенидиз рекье тун тIалабна. Лугьун лазим я хьи, чи ватандашди вич кьиле акъвазай са йисан вахтунда и подразделение республикада 1-чкадал акъудна.
1962-йис. Саратовда цIаярикай хуьдай къуллугъдин Вирисоюздин отличникрин акъажунар кьиле физва. Ина А.Дженетов “Советрин цIаярикай хуьдай къуллугъдин виридалайни хъсан работник” знакдиз лайихлу хьана. Им кьакьан кукIушрихъ къачунвай сифте кам тир.
Гила ам Ватандиз мадни менфятлу, вичин чирвилер ва кIвалахдин тежриба ишлемишдай чкадин къайгъуйрик акатна. Идалайни гъейри, ада теориядин чирвилер мадни хкажун герек тирди кьатIузвай. Гьа ихьтин мурадар аваз ам Воронеждин лесотехнический институтдиз гьахьзава. Анаг агалкьунралди акьалтIарзава. Гила чи ватандашди дустагъра авайбур тамара зегьмет чIугуна дуьз рекьел хкидай уьлкведин Кеферпатан Управленидиз гуьгьуьллудаказ финин къарар кьабулзава. Им зарафатдин кар тушир. И идарайрин кьилин макьсад обществодикай вахтуналди къерехнавай ксар дуьз рекьел хкунихъ, абур хийирлу крарал желб авунихъ галаз алакъалу тир. Ина жуьреба-жуьре къуллугърал — инженервиле, инспекциядин, гьакIни кадрийрин отделдин начальниквиле, парткомиссиядин жавабдар секретарвиле, СССР-дин МВД-дин политотделдин начальникдин заместителвиле — зегьмет чIугур Ахадуллах Дженетова вич вири терефрихъай хъсан яз къалурна. Ам лейтенантдилай полковникдин чиндал кьван хкаж хьана. А вахтунда чи ватанэгьлидиз къуллугъдин рекьяй ганвай характеристикайри шагьидвалзавайвал, виринра ада вичикай савадлу пешекар-инженер, дикъетлу тербиячи, кар чидай регьбер, зегьметкеш ва гьахъвал кIандай кас яз гел туна.
Зегьметда къазанмишай агалкьунриз кутугай къиметни ганва. ИкI, Ахадуллах Магомедович са шумуд медалдин, гьа гьисабдай яз “Гьакъисагъ зегьметдай” ганвай — 3, “Зегьметдин ветеран” медалрин, “МВД — да агалкьунралди къуллугъ авунай” знакдин сагьиб я. Ам гьакIни СССР-дин МВД-дин — 3, ВЛКСМ-дин ЦК-дин — 2, Коми АССР-дин МВД-дин гьуьрметдин 4 грамотадиз, хейлин къиметлу пишкешризни лайихлу хьана.
30 йис идалай вилик Ахадуллах Магомедович отставкадиз экъечIна, Дагъларин уьлкведиз — хайи ерийриз хтана. Амма кIвалахдивай яргъа хьана рикIиз кьарай къведай кас туширвиляй ада вичин вири къуватар, чирвилерни тежриба республикадин абадвал патал серфун кьетIна. Дагъустандин МВД-дин ветеранрин Советда кIвалах теклифайла, ада разивал гана. Сифтедилай къенин йикъалди ам кIвалахдин яцIа ава: чарариз ва телефондин зенгериз жавабар, ветеранрин кIвалахдиз талукь къиметлу меслятар гун — ибур агъсакъалдин гьар йикъан кIвалахдин къайгъуяр я. Адаз галатун чидач, гьакI вердиш хьанва. Хушдаказ рафтарвал авун, кардикай чиз рахун, гьар са месэладай камаллу меслят къалуриз алакьун… — ва икI мад ерияр хас тир ам гьамиша инсанрин арада жеда.
Ахадуллах Дженетован газет-журналрал гзаф рикI ала, абурукай ада вичин кIвалахдани (ветеранриз, абурун пенсийриз ва алава гузвай маса пулариз талукь малуматрикай) менфят къачузва. Виликан йисара ада “Лезги газет” кхьинин кардани екез куьмекар гайиди я.
РД-дин МВД-дин ветеранрин Советдин председателдин заместителвилин везифаяр тамамарзавай вахтунда чи ватандашдин кIвалах Дагъустандин МВД-дин, Россиядин ветеранрин Советдин (Гьуьрметдин грамота адав РФ-дин къенепатан крарин ва къенепатан кьушунрин ветеранрин Советдин председатель, генерал-полковник И.Шилова вахканай), Махачкъала шегьердин администрациядин кьилин гьуьрметдин грамотаяр гуналди къейднава. Ам “Буржидиз вафалувиляй” (“За верность долгу”) знакдиз, РД-дин Госсоветдин Указдалди “РД-дин жегьилрин лайихлу насигьатчи” лагьай гьуьрметдин тIварцIиз, “Лайихлувилерай” ордендиз ва маса шабагьризни лайихлу хьанва. Республикадин общественный уьмуьрда активнидаказ иштирак авунай ва ветеранрин гьерекат вилик тухунин карда лайихлувилерай къимет гунин лишан яз, адан шикил Гьуьрметдин ктабда тунва.
Мад са кар къейд тавуна жедач: адан чIехи ватанпересвал ва руьгьдин чIехивал. Гьар гьина кIвалахнатIани, чи ватандашрикай са касни ада алакьдай куьмекар тагана тунач. И кардай къенин юкъузни гзафбуру адаз сагърай лугьузва. Алай йисан 10-октябрдиз лезги чIалай международный тотальный диктант кхьизвай майданрикай сана — Махачкъалада, “Россия — зи тарих” тарихдин паркуна, Ахадуллах Магомедович акурла, зун са кьадар мягьтелни хьана. Ам иниз МВД-дин къурулушда зегьмет чIугвазвай са шумуд касни галаз вичин алакьунар ахтармишиз атанвай. Гьа ихьтин краралдини инсан, адан къанажагъ чир жезвайди я.
А.Дженетова вафалу уьмуьрдин юлдашдихъ галаз санал гьуьрметлу хизанда 3 велед тербияламишна, еке дережайрив агакьарна. Артура ва Насира, бубадин рехъ давамарун яз, 20 йисалай гзаф МВД-дин къурулушда кIвалахайдалай кьулухъ (кьведни майорвилин чинда аваз) лайихлу пенсиядиз экъечIнава. Агъсакъалдин рикI хтулрини птулри шадарзава.
Къуй квехъ мягькем сагъламвал хьурай. Баркаллу юбилей мубаракрай, гьуьрметлу Ахадуллах Магомедович!
Рагнеда Рамалданова