Хасавюрт райондин яшайишдинни реабилитациядин рекьяй яшар тамам тахьанвайбурун центрадиз “Дагъустандин Маресьев” тIварцIиз лайихлу хьайи Ватандин ЧIехи дяведин инвалид Даниял Гьафизован хтул Марсель Энверович Гьафизова регьбервал гузва. Мукьвара зун адахъ галаз гуьруьшмиш хьана ва чи арада центрадин кIвалахдикай ихтилатар кьиле фена.
Куьруь къейд.
Марсель Энверович Гьафизов 1979-йисуз Хасавюрт райондин Къурушрин хуьре дидедиз хьана. 1996-йисуз хуьруьн 1-нумрадин мектеб агалкьунралди акьалтIарна, Дагъустандин гостехуниверситетдин экономикадин факультетдик экечIна. 2001-2002-йисара РФ-дин Яракьлу Къуватрин жергейра къуллугъна. 2002-2017-йисара Хасавюрт шегьерда авай Россиядин гьукуматдин социальный университетдин филиалда кьилин бухгалтердин везифаяр тамамарна. 2017-йисан апрелдилай Хасавюрт райондин яшайишдинни реабилитациядин рекьяй яшар тамам тахьанвайбурун центрадин директор я.
— Девирар дегиш жезвайвал, инсанрин къилихарни дегиш жезва, — лугьузва М.Гьафизова. — Чи йикъарин жегьилар чеб са нив ятIани гекъигиз чалишмиш жезва, масабуруз ухшар жез алахъзава. Бязибуру чIуру рекьерихъ ялзава. Нетижада гзафбур михьиз рекьелай алатзава: чуьнуьхзава, кIвалерай катзава, диде-бубайрин чIалаз килигзавач, бейгьушрин къармахра гьатзава. Ахьтинбур дуьз рекьел хкун, абуруз вири патарихъай куьмекар гун, хъсан рекьер, меслятар къалурун чIехибурун кьилин буржи я.
Ихьтин татугайвилер фикирда кьуна, 2000-йисан эвел кьилера уьлкведин регионра яшар тамам тахьанвай аялриз, абурун диде-бубайриз куьмекар гудай махсус центраяр ахъайиз гатIунна. Абурун арадай яз, Дагъустан Республикадин Гьукуматдин къарардалди 2001-йисан 1-апрелдиз Хасавюрт райондин администрациядини муниципалитетда ихьтин центр кардик кутуна. Сифтедай ана пуд отделение авай: агьалийрин арзаяр кьабулдай; яшайишдинни къанунрин гьакъиндай гъавурдик кутадай; медицинадин рекьяй куьмекар гудай. Отделри яшар бегьем тахьанвай жаванриз ва абурун диде-бубайриз вири патарихъай куьмекар гузвай.
Марсель Гьафизова, жегьил ятIани, кар алакьдай пешекарди хьиз зегьмет чIугвазва ва вичи регьбервал гузвай карханадин сергьятарни мумкинвилер мадни гегьеншарзава. Ада Хасавюрт райондин мулкарал яшамиш жезвай, гуьзчивиликай хкатнавай, диде-бубаяр чара хьанвай, къаюмвалдай кас авачир, ичкидинни тирякдин таъсирдик акатнавай хизанра чIехи жезвай, кIвалерай катзавай, мектебрикай кьил къакъудна, куьчейра гьатнавай, яшамиш жедай кIвал-югъ амачир аялриз, кIевера гьатнавай хизанриз куьмек гун вичин асул везифа яз гьисабзава.
- Марсель Энверович, вуна регьбервал гузвай центрада гьихьтин месэлаяр гьялзава?
— Алай вахтунда центрада вад отделение кардик ква. Гележегда чахъ абурун кьадар мадни артухардай фикир ава. Отделенийра тежриба авай пешекарри кIвалахзава. Гьар са отделенидихъ вичиз хас тир кьетIен везифаяр ава. Месела, яшар бегьем тахьанвай аялар кьабулдай отделенидин пешекарар гьар са аялдиз герек тир документар кIватIунал, абур центрадиз кьабулдалди вилик сагъламвилин жигьетдай ахтармишунрал машгъул жезва. Яшайишдинни ихтиярар хуьдай отделениди яшар тамам тахьанвай аялрин диде-бубаяр къанунринни ихтияррин жигьетдай гъавурдик кутазва, квахьнавай ва я авачир документар чкадал хкун патал вуч авун лазим ятIа лугьузва. Яшайишдин рекьяй тербиячийрин, социальный педагогрин, психологрин куьмекдалди аялдик тахсир квачирди субутарзава, жуьреба-жуьре уьзуьррин таъсирдик акатнавайбур рекьел хкун патал серенжемар кьабулзава.
- Алай вахтунда аялрин ва абурун къуллугъда акъвазнавай пешекаррин кьадар гьикьван я? Абур гьихьтин шартIара яшамиш жезва?
— Алай вахтунда центрада, санлай къачурла, 40 аял ава, абурун къуллугъда 79 кас акъвазнава. Пешекаррикай рахайтIа, вири чпин пешейрай тежриба авайбур я. Ина аялри чеб хайи кIвалера авайбуру хьиз гьиссзава. Абур тербиячийрин гуьзчивилик кваз тарсариз гьазур жезва. Классар-кабинетар лагьайтIа, вири алай аямдин компьютерралди ва маса тадаракралди таъминарнава. Гьар са югъ физзарядкадилай башламишзава ва тестикьарнавай режимдал алаз физва. Пуд сеферда дадлу тIуьнар, емишар, ширеяр ва ширинлухар гузва.
Центрада утренникар, концертар, спортдин рекьяй акъажунар тешкилзава, аялри анра ашкъидалди иштиракзава. И кIвалахра абуруз чпин везифаяр намуслудаказ кьиле тухузвай тербиячийри еке куьмекар гузва.
Гьикьван къулайвилер авай чкайра хьайитIани, хайи диде-бубадихъ галаз яшамиш хьун, са шакни алачиз, хъсан я. Са аялни вичин диде-бубадикай магьрум тахьурай.
- Марсель Энверович, центрадин 20 йис тамам хьанва. Чна квез юбилей мубаракзава. Квехъ мадни еке агалкьунар хьурай.
— Сагърай.
Гьажи Къазиев