Насигьатчийрин юкьва

Духтурди ийизвай раб-дар­мандилай­ адан хуш рафтарвилери начагъди  фад сагъар хъийида лагьай гафар заз гзаф сеферра ван хьана. Керчек гафар я. И келимайрин гьакъикъатдин ша­­гьидни хьана закай, эхиримжи­ вахтара — са шумуд сеферда. КIва­лахал тади ийизвай­ духтурар зал рекье саки гьар юкъуз­ дуьшуьш жезва. Гьеле пакаман сятдин­ муь­жуьд тамам жедалди,­ абур чпин асул везифайри — кабинетдин­ ра­кIа­рихъ­­ чпин нубат гуьзлемишиз ва дердиниз дарман­ авун патал атанвай азарлуйри гуьз­ле­миш­за­ва. Ингье гьа ихьтин­ духтуррин — Кьурагьрин райцентрадин больницада ва махсус ам­бу­латорияда-поликлиникада кIва­лах­завай районэгьлийрин дуствилин коллективдин шикил зи вилик  акъвазнава…

Мадни пара шад жедай кар ам я хьи, чпихъ саки яхцIур йисарин тежриба авай духтуррихъ галаз санал, абурухъ галаз гъил-гъиле кьуна, Кьурагьрин сад лагьай нумрадин юкьван школа куь­тягьай, ана жува тарсар гана,­ акьулбалугъвилин аттестатар къа­чур хейлин жегьил ру­шари-мед­сестрайрини кIвалахзава. Къе зун мад сеферда абурун чешнелу­ зегьмет кьетIендаказ къейд ийиз­  чалишмиш жедачир жеди, эгер са шумуд сеферда абурун хуш рафтарвилерин шагьид хьаначиртIа…

Макъаладиз «Насигьатчийрин юкьва» кьил гун дуьшуьшдин кар туш. Гьажимурадов Агъаширин духтурдин чешнелу зегьмет кьетIендаказ къейд авун патал за саки къанни вад йис идалай вилик, «Къизилдин гъилер» кьил гана, адакай  макъала кхьена, газет­да чап авунай. Чешнелу зегьметдиз кьетIен къимет гуналди, адаз за шиирдин са шумуд бендни бахш авунай:

— Ви чукIулди атIайтIани,

Уьмуьр патал  атIуда…

— КуькIуьрай кIвалера

Шадвилин бул эквер.

Эллериз багьа я

Къизилдин ви гъилер.

Къе вичин баркаллу тежриба жегьил пешекарриз гузвай Агъаширин духтурдихъ чаз сагъ чан, чIехи Аллагьдик умуд кваз, яргъал ва бахтлу гележег хьана кIан­зава.

Жуван  сагъламвилин гьал себеб яз, зун Маллаева Мая духтурдин кабинетда­ ава. Регьимлу рикI авай ада зи сагъламвилин патахъай чIугвазвай къайгъударвал акьван еке я хьи, заз амукьайди адан тIварунихъ анжах алхишдин гафар лугьун я. Гьакъикъатдани, Мая духтурдин чалишмишвилер себеб яз, сагъ хъхьана.­ Инал, Мая духтурдикай зи суьгьбет куьтягьни жедай, белки. 2000-йисан эвел кьи­ляй, зун райондин «Дагъдин булах» га­зетдин кьилин редактор тирла, Урусатдин яргъал са хуьряй заз  редакциядиз са касди  кагъаз ракъурнай. А кагъаз­да Мая духтурдин юлдаш (Аллагьди рагь­мет­рай вичиз, чна адан тIвар гьамиша вине­ кьазва) СултIанмажид духтур ва Мая духтур вич сифте яз чпин участокдин больница­диз, къужахда куьрпе рушни аваз, атайвал ва ана абуру зегьмет чIу­­гурвал къалурна, гегьенш ма­къа­ла кхьенвай. Завай­ а макъала, лезги чIалаз таржума авуна­, газетдиз гун тIалабнай. За а касдин­ тIа­ла­бун кьилиз акъудна, абурун пудан­ (Сул­тIанмажид ва Мая духтурринни абурун руш Альбинадин) шикилни аваз, ма­къала чапнавай газет рахкурнай. Къе Мая духтурдихъ галаз са­нал кIва­лахзавай Къурбанова Индира­ди ва Азизова Гуьлпериди ам гьакъи­къатда чпин насигьатчи яз гьисабзава.

Рамазанов Жамалдин ва адан уьмуьр­дин юлдаш Гуьлзада духтуррикай­ кхьин патал чаз гзаф вахт герек­ къведа жеди. Нажмудин муаллимдин (рагьмет хьуй вичиз) хизан духтуррин хи­зан­ я лагьайтIа, зун гъалатI жедач. Стхаяр тир Рамазан ва Мирзали духтурар, абурун веледар, гьакI Жамалдин духтурдин веледар, вах Муслимат — вирида чпин ­уьмуьр духтурвилин четин, амма­ баркаллу пешедиз бахш авун дуьшуьшдин кар туш жеди. Чаз къе агьалийрин сагъламвилин къуллугъда чпин вири къуватарни чир­вилер серфзавай абурухъ геле­жег­да мадни агалкьунар хьана кIан­­зава.

Райбольницада яргъал йисара намуслувилелди зегьмет чIугваз­вай Назаралиева Аминатан гъиликай себеб хьайи аялрин  сан-гьасаб кьун мумкин кар туш жеди. Къе Аминат духтурди вичин баркаллу тежриба жегьил пешекарриз чирунал чун кьадарсуз шад я. Райондин агьалийрин сагъламвилин къуллугъда галатун тийижиз зегьмет чIугвазвай дагъви и дишегьлидин хизандин ахлакьни, масадахъ рикI кунин жигьетдай абурун чалишмишвилер, дугъриданни, са куьнив­ни ге­къигиз жедач. За и кар инанмишвилелди къейдзава.

Чпин вири уьмуьр духтурвилин баркаллу пешедиз бахш авунвай ва район­эгьлийрин патай еке гьуьрмет къазанмишнавай Жамалдинова Имарадикай ва Шевлиева Шекерхалумакай разивилин гафар талгьана виже къведач. Халис дагъви намус, масадан­ къайгъуда хьун, инсанвал ва ватанпересвал пайдах хьиз вине  кьунвай и духтуррин ахлакьдиз  дуьзгуьн къимет гуниз чун гьамиша буржлу я.  Къуй гележегда абурун уьмуьрдик мадни берекат акатрай!

Кьурагьрин сад лагьай нумрадин юкьван школа акьалтIарай ва жува са шумуд йисуз тарсар гайи жегьил медсес­траяр лацу халат алаз райбольницада акун чун патал иллаки бахтлувал я. Винидихъ за Мая духтурдихъ галаз санал кIвалахзавай кьве медсестрадин тIварар кьунай. Ингье къе абурун жергеда Акимова Иминат, Мусаева Карина, Бабаева Шафига, Рамазанова Селимат, Тагьирова Жулета, Гьажимуслимова Муъминатни ава. Къе абуру, чпиз дерин чирвилер ва тербия гайи хайи школадин ва муаллимрин тIварар вине кьуналди, агьалийрин сагъламвилин къаравулда акъва­зун чпин асул везифа яз  гьисабза­ва. Зурба агалкьунар хьурай чпихъ! Жегьил медсес­трайрин ахлакь анжах са кIвалахдин рекьелди сергьятламиш жезвач. Абур гзаф дуьшуьшра чал, чпиз тарсар гайи  муаллимрал, гьалтзава. Ихьтин вахтара абуру чпин насигьатчийриз ийизвай гьуьр­мет акурла, чи гуьгьуьлар цавун аршдив агакьзава­, гьакьван абур чаз гьуьрмет ийиз­ алахъзава, гьасятда дерди туь­кIуь­рун патал чалишмиш жезва. Чна, ихьтин жегьилриз чирвилер ва тербия ганвай муаллимри, чи  насигьатар кьур жегьилрал дамахзава.

Намуслудаказ пеше кьилиз акъудзавайбурун арада Алиев Исамудин­ духтурни хьунал чун шад я. Везифайрив эгечIай гьа сифте йикъалай (и кIвалахни заз вилералди акуна) Исамудин духтурдин ча­лишмишвилерал­ ча­вай­ кьетIен­даказ да­мах ийиз жеда. Гьакьван ам вичи хкянавай пеше­диз вафалу я. Гележегда Исаму­дин­ духтурди вичин баркал­лу тIвар мадни вини дережадиз акъуд­дайдак чавай умуд кутаз жеда. Чна, Кьурагьрин сад лагьай нумрадин юкьван  школада чирвилер ва тербия гайи муаллимри, гележегдани адан баркаллу крарал дамахда.

Вад-ругуд йис идалай вилик Ватан­дин меркезда медицинадин­ рекьяй кIел­на хтанвай Мусаева­ Регинадин (ада диде Жамилядин­ пеше хкяна) тIварни кьун кутугна. Дерин чирвилеринни виниз тир ахлакьдин сагьиб тир, за винидихъ, къейд авурвал, дагъви намус ва чалишмишвилер пайдах хьиз вине кьунвай Регина духтурдихъни зегьметда еке агалкьунар хьана кIанзава чаз.

За чи райбольницадин духтуррин, гьакIни медсестрайрин зегьмет са жуьреда къейд авуна. Инсанрин сагъламвилин къуллугъда акъвазнавай абурухъ­ гьар садахъ мягькем сагъвал, хизанра хушбахтлувал хьурай! Чарадан тIал­дикай хабар кьадай, сагъсуз касдиз куьмек гуз гьазур гьар са духтурдиз район­эгьлийри рикIин сидкьидай сагърай лугьузва.

Абдула  Семедов