Сир туш, гьар са инсандин рикIе, абурун кьадар гзаф ва тIимил хьунихъ галаз сад хьиз, гьакI аял ва жегьил вахтарилай, яшлу хьунилай аслу язни, жуьреба-жуьре мурадар, къастар, ниятар жеда. Уьмуьрда абур дегиш жедайдини чаз чида. ГъвечIи аял патал нубатдин нини хьунни мурад я. Ахпа рикIе масадбуру чка кьада: школада хъсан кIелун, рикI алай чкадиз кIелиз гьахьун. Ахпани цIийибур: хизан кутун, велед хьун, цIийи кIвал эцигун, машин маса къачун … — ибур тIебии крар я. Инсан яшамиш жезвай кьван адан рикIе мурадарни хьана кIанда. Амма абур кьилиз акъатун патал, Аллагьдик умуд кутунихъ галаз сад хьиз, жувани зегьмет чIугун герек я.
Вичин ери-бине Хасавюрт райондин ЦIийи Къурушдилай тир Семедов Займудин Асадуллагьовичан рикIе авай мурад кьетIенди я. Адаз Махачкъаладин жуьмя мискIиндилай Саудрин Аравиядин пак шегьер тир Меккедиз – 3500 км мензилдиз — пак чилерал чукурдай, гьаждал фидай, дуьньядин цIийи рекорд эцигдай мурад ава.
З.Семедов 1989-йисуз дидедиз хьана. 2006-йисуз хайи хуьре школа акьалтIарай ам Махачкъалада промышленно-экономический колледждиз гьахьна, юриствилин пеше къачуна. 2010-йисуз жегьил Армиядин жергейра хьана, Ватандин вилик вичин буржи кьилиз акъудна. 2013-йисуз мехъерна, чи ватанэгьли вичин хизанни галаз Москвадиз акъатна. Ада исятда Москвадин областдин Мытыщи шегьерда светильникар акъуддай «МДМ-Лайт» тешкилатда кIвалахзава. Адан хизанда са руш чIехи жезва. Адан 9 йис я.
Лагьана кIанда хьи, ватандивай яргъаз акъатайлани, З.Семедов лап аял чIавалай вичин рикI алай спортдин жуьредивай – яргъал мензилриз чукурунивайни – къерех хьанач. И рекьяй адахъ агалкьунарни авачиз туш. Чи ватанэгьли 50 км, 80 км, 100 км, 110 км, 170 км ва 370 км мензилриз, 2019-йисуз лагьайтIа, ЦIийи Къурушдилай – Махачкъала шегьердиз, ахпани Хасавюртдай Калмыкиядин сергьятрив, Махачкъаладин жуьмя мискIиндилай — Чечнядин меркез Грозныйдин мискIиндал чукурна. 2020-йисуз ада цIийи рекорд эцигна: Европада виридалайни кьакьанда авай Докъузпара райондин Къуруш хуьряй Хасавюрт райондин Къурушдал хъуьтIуьз, 15 градусдин аяз авай вахтунда, санлай къачурла, 370 км мензилдиз, 3 юкъуз чукурна.
Спортсмен уьлкведин сергьятра чукурунин акъажунра къазанмишнавай агалкьунрай ганвай гзаф шабагьрин сагьиб я. Ада атIанвай мензилар Гиннессан ктабдик кутуниз лайихлубур я.
— Чукурунал зун 5-классдилай машгъул я. 2013-йисалай инихъ за гуьгьуьллубурун жергеда аваз Москвада ва санлай областда марафонра иштиракна. Ахпа рекордар эцигун патал зун яргъал мензилриз (сверхмарафон, ультрамарафон) чукурунал элячIна, — суьгьбетзава Займудин Асадуллагьовича.
– Займудин стха, гъавурда акьазвайвал, гила квехъ цIийи рекорд эцигдай ният ава. Пак чилер акун гьар са мусурмандин эрзиман мурад я, амма куьне ам кьилиз акъудун патал адетдинди тушир рехъ хкянава. Куь рикIе и мурад гьикI гьатнатIа, гьадакай суьгьбетнайтIа кIанзавай…
— Дугъриданни, гьар са инсанди вичин мумкинвилериз, гьам сагъламвилин гьалдиз ва гьамни пулдин такьатриз килигна гьаждал финин къайда хкязава: садбур самолётра аваз, садбур — автобусра. Захъ лагьайтIа, жуван уьмуьрда виридалайни рикI алай кардикай, чукуруникай, лугьурвал, хийирлу ва рикIиз хуш крар сад авуникай менфят къачуналди, Аллагьдин рекье гьар са мусурман патал важиблу шартIарикай сад тир гьаж кьилиз акъуддай ният ава. Амма заз кьетIендаказ къейд ийиз кIанзава: и рекье зун патал важиблу макьсад дуьньядин майданра рекорд эцигун, машгьурвал къазанмишун туш. Зун патал сифте чкадал Аллагьдин патай разивал ва суваб къазанмишун ала.
– 3500 км яргъал рехъ я, гьатта машинда аваз фин патални гзаф вахт герек къвезвайди фикирда кьуналди, инсанар самолётра аваз фин адет хьанва. Гьа са вахтунда къуват Аллагьди гузвайдини инкариз жедач. Куь фикирдик и мензил гьикьван вахтунда атIун ква?
— Дугъриданни, гьар са кар Аллагьдин гъиле авайдахъ зун кIевелай инанмиш я. Зи фикирдик гьар юкъуз 60 км рекьиз чукурун ква. Зи гьисабралди, и мензил атIун патал тахминан кьве варз герек къвезва.
— Рекьиз мус экъечIдайвал я?
— Аллагьдик умуд кваз, къведай йисан январдин эхирра ва я февралдин эвелра рекье гьатун пландик ква. Аниз экъечIдалди кьилиз акъудун лазим тир са жерге месэлаярни (мисал яз, виза ачухун) ава эхир.
– Займудин стха, квез йифиз акъваздай чка, рекьин-хуьлен харжияр, са гафуналди, тIимил такьатар герек къведач. Квехъ мумкинвилер авани, тахьайтIа квез куьмек герек яни?
— Гьелбетда, и вири месэлайрикай за фикирзава. Виликамаз рекьер-хуьлер жагъурзава, лугьурвал, юкIвар-чипIер язава. Гьалтун мумкин тир четинвилерикайни къурху авач. Гьар са мураддихъ четинвилерни жедайди за аннамишзава. Алай девирда гуьзлемиш тавур крарни тIимил жезвач. Пулдин такьатарни йикъандавай-къуз къуватдай аватзавайди ашкара кар я. Такьатарни тIимилбур герек къвезвач.
Мусурман стхайрини вахари зи мурад кьилиз акъатуник чпин пайни кутуртIа, зун шад жеда. Чпелай Аллагь рази хьурай! Ахьтинбурувай захъ галаз телефондин (нумра: 8 925-807-07-78) куьмекдалди алакъадал экъечIиз жеда.
Къуй вири мусурман стхайринни вахарин рикIера датIана анжах михьи ниятриз, къени крариз, экуь мурадриз чка хьурай! Аллагьди чаз абур кьилиз акъуддай къуватарни гурай! Амин!
– Займудин стха, гьаждилай хтайла, «Лезги газетдин» редакцияда квехъ галаз гуьруьшмиш хьуник, суьгьбет давамаруник чна кIевелай умуд кутазва.
— ИншаАллагь!
Рагнеда Рамалданова
