(Эвел — 15-нумрада)

Инал суал арадал атун мумкин я: гьикI жедай кар я, хъсанвал авуналди, мукьвабу­рун сивер кузвай руьхъведив ацIурун?.. Им акI лагьай чIал я хьи, ваз са касди хъсанвал­ ийиз хьайитIа ва вуна гьадаз пис­вал ийиз хьайитIа, чир хьухь, ви сив куз­­вай руьхъведай ацIуда. Аллагьди инсандин дережа, маса затIарив гекъигайла, хкажнава, адаз акьул ганва. Иллаки ви­чиз­ Ислам дин кьисмет авунвай касди Ал­лагь­ди вичиз буйругъ авунвай шей кьилиз акъуд­ тавун ам патал лап кьилин агъуз­вал я. Са бязибуру, мукьва­бурухъ галаз ала­­къани хуьн тавурла, гьатта­ мукьвавални кьабулзавач. “…Ам зи мукь­вабурукай туш лугьузва…” бязибуру. Им чIехи тир бе­­ла я. Аллагьди Къуръанда лугьузва (47-су­­ра, 22-23 аятар, ма­на): “Ва (бес), мум­кин­ тушни, эгер куьн кьулухъ эл­къвей­тIа (эмир­­навай кардилай) куьне чилел чIуру­вилер чукIурун (куфрдиз­ гуз) ва куь мукьвавилин алакъаяр атIун?! (22) Абур (рикIе­ра азар авайбур) Аллагьди лянетламишнавайбур я, (ва гьавиляй) Ада абур биши ва абурун “килигунар” (вилер) буьркьуь авунва (абуруз гьахъ аквазвач). (23)”. Им инсанриз гзаф талукь кар я: са касдихъ са дережа, чIехи са къуллугъдал хьайила, девлет акатайла, мукьва-кьилияр адан рикIелай алатзава.

Инсандин дуьа кьилиз акъат тавунин себеб мукьвавал атIунин гунагь хьун мумкин я. Чаз чизвайвал, дуьа кьилиз акъат та­­­вунихъ себебар гзаф ава, инсанди гунагьар авунни ахьтин себебрикай я. Мукьвавал хуьз алахъзавай инсандин суваб екеди я ва а суваб гьар сеферда артух жезва. Мукьвавал атIузвай инсандин гунагьни еке­ди я ва гьар сеферда адан гунагьни ар­тух жеда. Аллагьди Къуръанда 16-сурадин 90-аятда лугьузва (мана): “Гьакъи­къат­да Аллагьди эмирзава: адалатлувал (хуьн), хъсанвал авун, мукьва-кьилийриз (чпин) гьахъ гун (мукьвавилин алакъаяр кьиле тухун); ва къадагъа ийизва Ада мур­дарвилер (алчах гафар ва крар), на­гьакьан­вилер (пис крар, гунагьар) ва зулум. Ада квез насигьат гузва — куьне рикIел гъун (менфят къачун) патал!”.

Гзаф инсанриз мукьвавал хуьникай ихтилатар авурла, абуру ихьтин гафар лугьуда: “Бес за вучда, мукьвабуру чпи ала­къаяр атIузва, абуру чпи зенгер ийзвач. Абу­ру хуьн тавурла, за вуч ийин? За абуруз­ хъсанвилер авурди я, амма абур гъавурда­ акьазвач. Зун фейила, кIвале жагъизвач, зенг авурла, зенгиниз жаваб гузвач. Бес за вучиз абуруз жуван вахт ва къуват серф ийида?!”. Бухарийди гъанвай са гьадисда Пайгъамбарди (Аллагьдин салават ва салам хьурай вичиз) лагьай га­фарай чаз малум жезвайвал­, “мукьвавал хуьзвайди а кас туш, анжах ви­чихъ галаз мукьвавал хуьдайла жа­ваб хгуз­вайди. Мукьвавал хуьз­вайди ам я хьи, мукьвада мукьвавал кьатIзаватIани, вич адахъ галаз мукьвавал хуьз алахъзава”. Жуваз хъсанвал авурла, адаз хъсанвал хъийиз регьят я, жуваз зенг авурла, жаваб гузни регьят я. Амма вун, жу­ван къене рикI туна, ваз писвал авурдаз хъсанвал хъийиз­ алахъ. Ам гъавурда­ авач, ам гунагьдиз ават­зава. Бес вун а гунагьдиз вучиз аватда­ кьван — адаз ахьтин­ жаваб хгуналди?! Пайгъамбардин (Аллагьдин салават ва салам хьурай вичиз) гьадисдай чаз чир жезвайвал, мукьвавал хуьзвайбур абур я — чпи ва­кай атIу­дайла, чеб хуьз алахънавайбур.

Адет яз, мукьвавал атIузвай касдихъ галаз мукьвавал хуьн руьгьдиз залан аква­дайди я. ЯтIани, чна винидихъ лагьайвал, гьар са мусурмандиз, эгер вичин уьмуьр яр­гъи, ризкьи артух хьун ва вичикай и чилел­ хъсан хабар амукьун кIан­за­ватIа, и дуьнья­да ада мукьвавал хуьрай.

Къуй Аллагьди чаз Вич рази жедай кIва­лахар кьилиз акъудиз куьмек гурай ва Вич нарази жедай кIвалахривай чун яргъа авурай! Амин!

Гьасамудин Сефибегов,

ДаркIушрин хуьруьн мискIинда худбаяр кIелзавайди