Мукьвара “islamdag.ru” сайтда журналист Айша Тухваевади Дагъустандин Муфтиятдин председатель, чи ватан­эгьли  Шамил  Алихановахъ  галаз тухванвай интервью чапнавай. Ана республикадин диндин идаради кьиле тухузвай кIвалахрикай, Муфтиятдин вилик акъвазнавай месэлайрикай, кьилиз акъудзавай проектрикай суьгьбетнава. Интервьюдай бязи чIукар чна газет кIел­завайбуруз теклифзава.

• Муфтиятдин председателдин везифаяр гьихьтинбур я ва ам ни тайинарзава?

— Председатель тайинарун ва ам къуллугъдикай азадун Дагъустандин Муфтийдин къараррихъ галаз алакъалу месэ­ла я. Председателди Муфтиятдин кIва­лах­ идара ийизва. Адан хиве финансринни майишатдин, эменнидин, жуьреба-жуьре документрин, пешекарар хкягъунин, государстводин гьукумдин органрихъ галаз алакъаяр тайинарунин жигьет­дай жавабдарвал ава. Муфтиятдин Председатель авачирла, адан мажбурнамаяр Муфтийди тамамарзава.

• Малум тирвал, Дагъустандин Ис­ламдин университетда (ДИУ) докторантура кардик акатнава. Ам арадал атуникай лагьанайтIа, кIанзавай.­­

— Дагъустанда диндин илимдин ихьтин хел арадал гъунин фикир фадлай­ авай. Эгер тарихдиз вил вегьейтIа, чаз Дагъларин уьлкведай чпин вири уьмуьр ис­ламдин илимар ахтармишуниз ва абур масабуруз чируниз бахш авур гзаф кьа­дар диндин алимар жагъида. И делил докторантура арадал гъунин бинейрикай сад хьана лагьайтIани жеда.

Жуьреба-жуьре гьалар себеб яз, республикада диндин рекьяй алимви­лин дережаяр гудай кьилдин къурулуш арадал гъиз жезвачир. И месэла кьилиз акъудун патал чи ватанэгьлияр къецепатан уьлквейриз финиз мажбур жезвай. Эхирни Муфтиятди исламдин рекьяй образование гузвай са шумуд этапдикай ибарат къурулуш арадал гъана, ам лазим тир документ­ралди мягькемарна. Гуьгъуьнлай ДИУ-да исламдин илимрин докторвилин де­режа хуьнин жигьетдай 21 касдикай ибарат диссертационный совет кардик акатна.

• Шамил Мегьамедбегович, куьне Муфтиятда кIвалахиз кьве йис я. Адалай вилик куьне Махачкъаладин кьилин жуьмя-мискIиндин имамдин заместителдин везифаяр тамамарна, ДИУ-да зегьмет чIугуна. Куьне исятда Муфтиятда кьиле тухузвай кIвалахдинни виликан чкайра авур кIвалахдин арада гьихьтин тафават ава?

— Эгер имамдин везифа мискIиндиз къвезвайбурухъ галаз алакъада хьун, ДИУ-да студентриз чирвилер гун ятIа, Муфтиятдин Председателдин везифайрин сергьятар гегьенш я. Мисал яз, республикада диндин жигьетдай­ кьиле тухузвай вири кIвалахрал гуьзчивална кIан­зава. Шукур Аллагьдиз, захъ­ галаз са дестеда кар алакьдай, къени инсанри зегьмет чIугвазва. Са­нал чна вилик акъвазнавай месэлаяр гьялзава, къастар кьилиз акъудзава.

• Алимрин советдин кIвалах квекай ибарат я?

— Алимрин Советди Дагъустанда чапдай акъудзавай диндин ктабрин, СМИ-риз акъатзавай макъалайрин, радио-телепередачайрин жигьетдай мониторинг тухузва, Исламдин рекьяй чирвилер гузвай идараяр патал кIелунин программаяр гьазурзава ва абур кьилиз акъудун гуьз­чивилик кутазва. И къурулушди гьакI­ни Муфтиятдин руководстводизни бязи месэлаяр гьялунин карда куьмекар гузва.­

• Муфтиятдихъ галаз жемиятдин жуьреба-жуьре тешкилатри алакъаяр хуьзва. Абуру квевай гьихьтин крара куьмек тIалабзава ва и жигьетдай куьне гьихьтин серенжемар кьабулзава?

— Чна агьалийрихъ галаз руьгьдинни марифатдин кIвалах тухузвайвиляй, Муфтиятдихъ галаз къенин юкъуз гьакъи­къатдани неинки са жемиятдин тешкилатри, гьакIни государстводин къурулушрин векилрини алакъаяр хуьзва. Абурухъ галаз санал жуьреба-жуьре рекьерай Дагъустанда гьар жуьре мярека­тар, агьалийрихъ галаз гуьруьшар тешкилзава, бязи месэлайрай санал лазим тир серенжемар кьабулзава.

• Къенин юкъуз Муфтиятдин къурулушда кIвалахзавай пешекаррин арада гьихьтин миллетрин векилар ава?

— Дагъустандин саки вири миллетрин. Мисал яз, зун лезги я, Муфтийдин сад лагьай заместитель Абдулла Аджи­моллаев — къумукь, Мугьаммад Майранов — яхулви, Абдула Салимов — дарги, Муфтийдин куьмекчи Идрис Асадулаев — аварви, исламдин тайин тир са месэладин жигьетдай къарар акъуддай отделдин кьил — табасаранви ва икI мад.

_____________________________

Куьруь къейд.

Мегьамедбеган хва Шамил Алиханов 1985-йисан 19-июндиз Ахцегьа дидедиз хьана. Юкьван мектеб акьал­тIарайдалай кьулухъ Кеферпатан Кавказдин Исламдин университетдик экечIна. 2010-йисуз Дагъустандин Исламдин университетда методист яз кIвалахал акъвазна.­

2017-йисуз Ш.Алиханова теологиядин ва международный алакъайрин институт акьалтIарна. 2015-йисуз ам ДИУ-дин приемный комиссиядин жа­вабдар секретарь яз тайинарна. Гьа са вахтунда ада и вуздин кадрийрин­ отделдизни регьбервал гузвай. 2018-йисуз адан хиве Махачкъаладин кьилин­ жуьмя-мискIиндин имамдин заместителдин везифаяр туна. Гьа йисан юкьвара РД-дин Муфтийдин заместителвиле тайинарна. 2020-йисалай­ Дагъустандин Муфтиятдин председатель я. Хизанда пуд аял чIехи жезва­.

«Лезги газет»