“Эцигзава, эцигзава, эцигзава. Ракь-ракьухъ, къван-къванцихъ гилигна эцигзава…”, — кхьенай Советрин власть арадал атайдалай кьулухъ кьуд пата цIийи, кьакьан дараматар хкаж жезвайвал акур шаир Алибег Фатахова. Эгер а вахтара эцигзавай дараматар 3-5 мертебадикай ибарат тиртIа, чи йикъара цавун аршдив агакьдай кьван кьакьанвал авай кIвалер хкажзава. Ихьтин дараматар эцигдайла, башенный кранрикай гегьеншдиз менфят къачузва. Гьа ихьтин кранар кIватIиз, кардик кутазвай тежрибалу пешекаррикай сад , монтажник Юсиф Казимович Таировни я.

Машгьур монтажник яз, ада неинки кьакьан мертебайрин кIвалер, гьакIни ГЭС-ар эцигунин кIвалахрани иштиракна. Кьилди къачуртIа, Чиркейдин, Миатлидин, Гергебилдин, Ах­цегьрин, Гунибдин, Гоцатлдин, Ирганайдин, Кеферпатан Осетиядин, Карачаево-Черкесиядин, Москвадин областдин ГЭС-ар эцигдайла,кранар кардик кутурди чи ватанэгьли я.

Юсиф Таирован гафаралди, са кран кардик кутун патал юкьван гьисабдалди 10-15 югъ жезва. Фад, геж кIватIна, кардик кутун кранрин кьакьанвилелай (бязибурал – 40, бязибурал 80 метр жезва) аслу я. Монтаждиз талукь кIвалахар акьалтIа­райдалай кьулухъ кран кардик кутуна кIанзава. И месэладив лагьайтIа, мукьуфдивди эгечIун лазим я. Эгер са гъалатIдиз рехъ гайитIа, авур вири кIвалах тIач жеда.

2005-2008-йисара ГЭС-ар эцигдай тIвар-ван авай устIаррин са десте Дагъустандай Тажикистандиз рекье тунай. Сангтудинский ГЭС эцигиз. Абурун арада Юсиф Таировни авай. Къецепатан уьлкведа зегьмет чIугунай Дагъустандин бригададай тафаватлу хьайи пешекарриз Урусатдин энергетикадин министрдин къул алай грамотаяр ганай.

Алай вахтунда зегьметкеш пенсияда ава. Амма адав архайиндиз ял ягъиз тазвач: гагь санай, гагь масанай чирхчирар къвез, кIвалах теклифзава. Виликдай кранар кардик кутадай монтажникар гьазурдай техникумар, профтехучилищеяр авай. Чи йикъара ихьтин пешекарар гьазурзамач. Абур кьит я. Гьавиляй Юсиф Таиров хьтин устIаррихъ авай игьтияжни екеди я.

Ю.Таиров 1951-йисан 1-майдиз Ахцегь райондин Игъиррин хуьре Ватандин ЧIехи дяведин иштиракчи Казим Таирован хизанда дидедиз хьана. 1952-йисуз абурун хизан сифте Хасавюрт райондин Къурушрин хуьруьз, гуьгъуьнлай Пермский областдин Кизел шегьердиз куьч хьана. Юсифа ина мектеб, энергетикадин техникум акьалтIар­на. Электротехник яз, кьве йисуз Владивостокда кIва­лахайдалай кьулухъ ам хизанни галаз Дагъустандиз хтана.

А вахтунда Чиркейдин ГЭС эцигзавай. Жегьил пешекар «Чиркеймонтажстрой» карханада кIвалахал акъвазна. Та пенсиядиз экъечIдал­ди ада ина намуслувилелди зегьмет чIугуна.

Къейд ийин хьи, Ирганайдин ГЭС эцигзавай чIавуз Дагъларин уьлкведиз РАО ЕЭС-дин председатель Анатолий Чубайс мугьман хьанай. Юсиф Таировав а чIавуз Чубайса “Гьа­къисагъ зегьметдай” медаль ва Гьуьрметдин грамота вахканай. Идалай гъейри ам мад са шумуд медалдин, гьуьрметдин знакрин, грамотайрин сагьиб я.

Юсиф Таирова вичин уьмуьрдин юлдаш, Дагъустандин образованидин отличник Пери Эюбовна Таировадихъ-Вагьидовадихъ галаз санал кьве хвани са руш чIехи авуна. Дианади ДГУ-дин филологиядин факультет яру диплом къачуналди акьал­тIарна. Алай вахтунда ам Хабаровскда яшамиш жезва. Алима бубадин рехъ давамарзава: ада, инженер яз, ГЭС-ар эцигзава. Акима Москвада кIвалахзава.

Алай вахтунда Юсиф Казимович Дербент шегьерда яшамиш жезва, хтулриз тербия гузва. Юсиф Таиров хьтин зегьметдал рикI алай инсанар акурла, зи рикIел П.А.Павлован кели­маяр хквезва: “Уьмуьр тек са алатай йисарикай ибарат туш, ам ри­кIел аламукьдай крарикай ибарат я…”.

Гьажи  Къазиев