ФЕЛЬЕТОН

Хипери  фадлай чпин гьал-агьвал хъсан хьуникай фикирзавай. Гьикьван лагьайтIани,  чуьлда векь нез, са бубат кьил хуьзвай гьайванар я кьван. Я михьи ятах, я чими цур, я санихъ фена ял ягъун, сагъламвал мягькемарун вуч ятIа чир хьайибурукайни туш. Хеб я ман, адан къалмакъал, гьуьжетарун квез герек я?.. Гайи йикъал рази хьана кIанзавайди хиперин ата-бубайризни хъсандиз чизвай.

Пенсиядиз финикай хиялни авурбур туш. Хеб пенсиядив ни агакьарда? Вучиз агакьарда? Хеб  пенсиядиз фейила, як ни гуда? Сар, хамар ни гуда? Некни ниси ни гуда? Хиперин жинс гьикьван пара хьайитIа, гьакьван асланарни тух, рази жеда; жанавурри къал акъуддач; севери секинвалда… СикIер, чакъалар, машахар ягьсуз рекьера гьатдач…

“Пара крар къулай жеда, хиперин жинсериз хъсанвал хьайила, — фикирзавай Асланан зам Тарланани, —  гьар гьикI хьайитIани, вири гьайванрихъ галаз санал хиперин яшайишдин шартIарни хъсанарна кIанда…”

Месэладик кьилин финансист-бухгалтер ТIиб ТIайибовични экечIда:

— Жебеханада пул авач. Вирибуруз са гъилди къулайвилер артухариз жезвач, — лугьуда ада атанвай ревизор жанаби Жанавурбегаз.

— ГьикI бес жезвач? И мулкарал алай кьван маларин, ламарин, чIижеринни верчерин, къуьреринни кьуьгъуьррин налогар, амай харжар, арендадин (киридин) пулар гьиниз физва? Селемчи Севре гьиниззава къвезвай кьван къазанжияр?..

— Я жанаби Жанавур, абур вири ваз аквазва, заз ваъ. Вун я  абурун арачи. За гьисабзавайди мулкунин кьилин банкунин пул я. Ам цIразва. Къвезвайдалай физвайди пара жезва. Ваз и арада куь, жанабийрин, мажибрихъ галаз санал хиперин пособиярни хкажна кIанзавани?..

— Мажибар, пособияр ваъ, буьркьуь тахьайди, къвезвай сува­рин вилик пишкешар багъишун лазим я. Асланазни Тарланаз, Пе­ленгаз, шумуд йис я, чпи чIугвазвай зегьметдиз, ийизвай къул­лугъ­диз килигайвал,  мажибар хкажзавач, пишкешар гузвач. Абур чи кьилел тахьайтIа, чи гьал-агьвал гьикI жедатIа ваз хабар авани?­

— Ава, жанаби, ава! Вазни ганвай затI авач. Сев Севрехъановични, СикI СеркIверовични, Машах Муьздуьровични… — куьрелди, вилик-кьилик квай вирибур саймишна кIанзава. Масадан гъилиз килигзавайбур я вири. Зун а кардин гъавурда авазва. Сада ришвет тагайтIа, куь гьал чIуруди я.

Бес куьлуь-шуьлуьйрин гьал-агьвалриз мус килигда? ГьикI килигда? Хипериз гудай алава пулдин такьатар, гьамиша хьиз, бес жезвач… Агакьзавач… Жебехана ичIи я…

— Аквар гьаларай, ичIиди ви келле я. Хъсандиз гьисаба! Низ-гьикI гьисабдатIа, ваз фадлай чида.

— Чида, чида. Асландиз — Асландин пай, Пеленгдиз — Пеленгдин…

— Жанавурдиз — къуьрен пай акъуддани??? Гьардаз Аллагь- Таалади ганвайди авайди я! — гъуд-тапац гьалчна Рехида столдал­.

— Чида-чида. Приказ за кхьенва, къул жува чIугу. Асланни Пеленг инжиклу авун герек туш.

… Акъатна чIехи сиягь суварин пишкешрин ва герек тир маса алавайрин: “Асландизни Пеленгдиз гузвай мажиб 4-5 процентдин хкажин, пишкешрин  кьилел  4-5 данани цIуьгъве артухарин…  Жана­вурдизни Севрез — 2-3 хеб ва я цIегь алава хъийин… Машахризни Си­кIериз, Муьнуьгъриз, Чакъалриз — гьардаз 1-2 фере ва я кIел хгун…”

— Хипериз? — хиялна ТIиб ТIайибовича.

— Гьелелиг гьа авай гьалда туна кIанда. Абур — гзаф, тамуз ге­рекбур тIимил я. ТIимилбур хуьн чарасуз я! кIевяй акъудна ТIиб Жанавурбега. — “Гишин кицIери суьруьдал гьужумда” лугьу­да. Асланни Пеленг, Севни Машах гишила туртIа… Чакъалрикай гьеле рахазвач…

Приказ газетра чапнач. Девир масад я кьван. Интернетдин сайтриз акъудна.

Гьа геренда жуьреба-жуьреба пипIерай атай кьван тебрикар, тарифар вуч я! Абурукай бязибур газетризни акъатна:

— Пагь, вуч хъсан хьаначни, Асланазни Пеленгаз къулайвилер артухарна! Чи рикIер гила секин я…

Къуьр Къуьруьгъуьмович…

— Яъ, икьван гагьда чи мулкарин сагьибрин къайгъу чIугвазвачир?.. Ай-ай-ай! Вуч кутуг тавур гьал?..

Уьрдег Уьтквемович.

— Яхунардани чIехибур? Регъуь хьурай квез!..

Керекул.

— Ихьтин муштулухар?..

Садазни хабар тагана ийидай крар чинал гъидани?..

Къаргъабег.

— Куьлуь-шуьлуьйра тIуб экъуьрдани?

Хиперивни хъсанвилер агакьдайди я…

Кереев…

Эхь, дустар! ЦIийи йисан суварин вилик мергьяматлувилин крарин сиягьар акурла, парабуруз регьят жедайди я. Зазни са кьадардин регьят хьанва. Гьикьван лагьайтIани, чIехибуруз къулай хьайила, гъвечIибурузни са рехъ ачух жедайди я…

“Рекьимир, цIегь!” лугьумир. ЦIегьер амаз, жанавурар фейи вахтарни хьайиди рикIел хкваш. Дуьнья я им, элкъвезвай. Къе жив къваз, кьуьд ятIа, са тIимил вахтарилай  гатфарни хкведа. А чIавуз къаярни, кашарни, тахьайбур хьиз, вири рикIелай фида. Гьелелиг гьа авай шартIарал рази хьухь… Гьелелиг!..

Мердали Жалилов