Малум тирвал, алатай йисуз Белиж поселокдин чкIизвай гьалда авай пуд лагьай нумрадин юкьван мектеб агалнай. ЦIи анаг цIийи кьилелай туькIуьр хъийиз гатIуннава.
Кьиблепатан Дагъустанда чилер зурзуникди гзаф хуьрерин агьалияр Белиждиз эвичIна, ина кIвал-югъ кутуна. А вахтунда поселокда авай са мектеб пуд сменада тарсар гунал элячIна. ГьакI ятIани, чIехи жезвай поселокдин аялриз кIел-кхьин чирдай чкаяр бес жезвачир.
«Белиджинский» совхозда гатун вахтунда майваярни емишар кIватIиз къвезвай студентар яшамиш жезвай са гьавадин вахтуналди тир дараматда Дербент райондин кьиле авайбурун теклифдалди 1963-йисуз, поселокдин сад лагьай нумрадин мектебдин филиал яз, сифтегьан кьуд классдин мектеб ачухнай. И дарамат чирвилер гудай мектебдин истемишунрив ерли кьазвай чка тушир. Дегьлиздай кIваляй-кIвализ физвай рак авай. Гатуз ишлемишзавай дарамат хьуниз килигна, хъуьтIуьз кIвалахдай шартIар тешкилнавачир. Кьуьд алукьдалди, мектебдин коллективди чпин къуватралди бязи классра цлан, муькуьбура буржуйкадин пичер эцигна. Куьрелди, мектеб эвелдай сифтегьанди, ахпа асул ва гуьгъуьнлайни юкьванди хьана.
Гзаф йисара капремонт герекзавай мектеб, чкIидайла, эхирни агална. Аллагьдиз шукур, гьакI кьванни хьайиди, тахьайтIа, мад гьа шартIар авачир, чкIизвай классра аялри низ чидай шумуд йисуз кIел хъийидайтIа.
3-нумрадин мектебда кIелзавай аяларни муаллимар 2-нумрадин юкьван мектебдин дараматдиз акъудна.
Агалнавай мектеб алай чкадал вил алайбур авай. Мектебдин коллективдин мурад инал чпиз кIвалахдай образованидин цIийи идара эцигун тир. Райондин кьиле авайбуру коллективдиз гьар жуьредин теклифар гузвай: гимназиядин ва 2-нумрадин мектебриз экъечIун. Амма цIийи дарамат эцигунин фикир авачир.
ИкI, мектебдин физкультурадин муаллим Девлетхан Мирзебалаева цIийи дарамат эцигун патал кар вилик тухудай десте тешкилна. Сифте кьиляй дестеди райондин, Дагъустандин кьиле авайбуруз, РД-дин Халкьдин Собранидин депутатриз чеб авай гьалдикай ва мектеб агалнавай чкадал цIийи дарамат эигунин патахъай арзаяр кхьена. Соцсетра информация эцигна. Санайни рикI шаддай дуьз жаваб хтанач. Ахпа Д. Мирзебалаев жедай къуьн кутун патал «Лезги газетдин» кьилин редактор Мегьамед Ибрагьимовал экъечIна. М. Ибрагьимова Белижда мектеб агалнавайдакай ва ана арадал атанвай гьаларикай РД-дин Гьукуматдин Председателдин заместитель Нариман Абдулмуталибов хабардарна. Ахпа кар вилик тухудай дестедик экечIай Фетяли стхади Д. Мирзебалаевахъ галаз лазим тир чарар, шикилар, коллективдин ва халкьдин патай авай тIалабунар Нариман Шамсудиновичал агакьарна. Аллагьдиз шукур, гьа икI кар чкадилай юзана.
Райодин администрацияди тухвай конкурсда заказчикди мектеб эцигдай «ГРЭН» ООО-дин проект хкяна. Эцигунардай «ГРЭН» фирма кIвалахрив гатIуннава.
Куьгьне мектебдин дарамат чукIуриз гьевескар агьалийрин дестеди куьмекар гана. «ГРЭН-дин» улакьралди абуру куьгьне материалар, зирзибил машинралди акъудна, чил михьна эцигунар кьиле тухудайвал гьазурна.
Алай вахтунда дараматдин хандакIар мягькемарнава. Ида эцигзавай дарамат ерилуди ва умуд кутаз жедайди ийизва. Накьвар, чиргъ хкана вегьена, классрин полар гьазурна, аниз къир цанва. Къир мягькем хьанмазди, эцигунардайбуру дараматдин цлар хкажиз гатIунда.
Эцигунрин прораб Алик Алиева ихтилат авурвал, цIийиз туькIуьр хъийизвай мектебдин проектдал асаслу яз, неинки анин къенепатар, гьакI мектеб алай ва къваларив гвай вири чкаяр хъсандиз дуьзмишда. Им мектеб неинки аялри чирвилер къачудай чкадиз, гьакIни поселокдин жемиятдин центрадиз элкъведа лагьай чIал я.
Планда авайвал, ина мярекатар тухудай алай аямдин майдан, аялар рикI алаз машгъул жедай стадион ва мягькем пару эцигда.
Эцигунрин вири кIвалахар акьалтIарайла, кIелдайбуруз къулай шартIар тешкилун патал инаг лазим кьадар мебелдалди, тадаракралди, компьютерралди ва маса шейэралди таъминарда.
Аялриз тIуьн гудай блокдиз кьетIен фикир гузва. Мектебда икьван гагьди авачир санузелар, сифте куьмек гудай медкабинет ва библиотека жеда. Цлар эцигдай бес кьадар газобетондин блокар гъанва. Аллагьди гайитIа, сад лагьай сентябрдалди каркас акьалтIариз кIанзава.
Чна Д. Мирзебалаевавай, вун ва куь десте кIвалахар физвай гьалдилай рази яни, — лагьана хабар кьуна.
— Гьелбетда, сифте и кIвалах вилик фида лагьана, чун агъунни авунвачир. ЯтIани, чна, къаст эцигна, и кар кьилиз акъудна. КIвалахар йигиндиз физва. Чун рази я. Заз инал, газетдикай менфят къачуна, чаз куьмекар гайи Н. Абдулмуталибоваз, М. Ибрагьимоваз, Гуьлера Камиловадиз, райондин образованидин профкомдин председатель Диляра Къагьидовнадиз ва гьакIни къаюмвал авур гьар садаз рикIин сидкьидай сагърай лугьуз кIанзава.
Мад са месэла. Юкьван мектеб патал эцигзавайди кIуьд кабинет авай дарамат я. Чаз мад са 5-6 кабинет чарасуз лазим я. Алай вахтунда и мурад кьилиз акъудун патал чун меценатрихъ къекъвезва. Белки, акъатин гьахьтин кьегьаларни.
Райондин администрацияди паркунинни мектебдин арада авай 15 сотых чил стадион патал мектебдив вахкузва. И шад хабарди ашкъиламишнавай гадайри, стадион жезвай чка къайдадиз гъиз, бегьем кIвалахар кьиле тухванва. Сифте нубатда, грейдер гъана, чил дуьзарна, ахпа куьгьне мектебдин чимивал гузвай турбаяр, 6 метр яргъивал аваз атIана, кIватIна. Гьазурай турбаяр стадион элкъвена жугъунда тваз ишлемишна. Гьелбетда, жугъун чIугвадалди, 100 тIеквен акъудна, ахпа абур бетонда туна. Са паюнал сетка элкъуьрнава. Стадиондал мини-футбол ва волейбол къугъвадай майданар жеда. И кIвалахриз акъатай харжар, мектеб акьалтIарна, гьар жуьре хилера зегьмет чIугвазвай ксари ва муаллимри къаюмвал авуналди кьилиз акъудна.
Гьелбетда, инал кар вилик тухузвай дестедин иштиракчийрин тIварарни такьуна жедач. Ингье абур: Девлетхан Мирзебалаев, Къули Айбатов, Нияз Гьайдаров, СВО-дин иштиракчи Гьажимирзе Ашурбегов, Саид Исакьов, Артур Рамазанов ва масабур.
Халкьдиз хийирлу рекье зегьмет чIугвазвай куьн Аллагьди хуьрай, куь къени крарик мадни берекат акатрай, гьуьрметлубур!
Къагьриман Ибрагьимов

