12-августдиз Белиж поселокдин “Элит” тlвар алай межлисрин залда, Дагъустан Республикадин искусствойрин лайихлу деятель, манийринни музыкадин алатрин “АЯ КАМ” ансамблдин регьбер, Белиж поселокдин аялринни жаванрин яратмишунрин кlвалин директор, тIвар-ван авай музыкант, кларнетдал къугъвадай магьир устад Агъабалаев Мамедали Агъабалаевичан яратмишунриз ва адан уьмуьрдин 65 йисан юбилейдиз талукь мярекат гурлудаказ кьиле фена.
Ана Белиж поселокдин кьил Рамиз Гьабибулаева, Дагъустандин искусствойрин лайихлу деятелар ва композиторар Насир Шагьмурадова, и цIарарин авторди, “ЮЖДАГ” телеканалдин регьбер Мусабег Гьажиева, “Штул” ансамблдин регьбер, РД-дин лайихлу артист Гьажи Гьажиева, машгьур художник Мелик Агъабалаева, РД-дин лайихлу артист Даниял Къазиева, чlагъандал къугъвазвай машгьур музыкантар Имануллагь Гуьлмегьамедова, Ямудин ва Назим Къарахановри, Дербент райондин образованидин ва культурадин управленийрин векилри, школайрин директорри, ярар-дустари ва хейлин масабуру иштиракна.
Мамедали Агъабалаев 1954-йисуз Дербент райондин Лукlварин хуьре дидедиз хьана. Школада амаз ада вичиз далдам ягъиз ва чlагъандал къугъваз чирна. Школа акьалтlарайла, ам вичин рикl алай пеше хъсандиз чирун патал, 1970-йисуз Махачкъаладин музыкадин училищедик ял туна ядай алатрин отделенидик экечlна. 1974-йисуз Армиядин жергейриз къуллугъиз фейи ам ГДР-да авай советрин кьушунрин дестедиз акъатна. Пешекар музыкант хьуниз килигна, ам дивизиядин военный оркестрдиз желб ийизва. Кьве йисуз къуллугъна хтана кlанзавай Мамедали Агъабалаеваз дивизиядин командованиди кьве йисуз мад дивизиядин оркестрда къуллугъ хъувун давамарун теклифна. Кьуд йисуз ихьтин зурба оркестрда вини дережадин музыкантрихъ галаз кlвалах авуни М.Агъабалаеван пешекарвилин дережа вини кlарариз акъудна. Армиядай хтайла, ада вичин пешедай кlвалах давамарзава.
1978-йисуз ам “СССР-дин 60 йис” совхоздин культурадин кlвалин директорвиле тайинарзава. Кьве йисалай ада поселокдин аялринни жаванрин яратмишунрин кlвале музыкадин муаллим яз кlвалах давамарзава. 2012-йисалай къенин йикъалди ам и кlвалин директор я.
Кlвалахдивай къерех тахьана, ада ДГПИ-дин, гилан ДГПУ, музфакультетни акьалтlарна.
Инал кьилди адан яратмишунрикай рахун кутугнава. Лезги музыкадал, манидал рикl алай Мамедали Агъабалаева мел-мехъеррик, шадвилерик активнидаказ иштиракзава. Ада халкьдин ва музыкантрин арада авторитет ва гьуьрмет къазанмишзава. Иниз килигна, за адаз жува кхьизвай манияр халкьдиз раиж авунин мураддалди ансамбль туькlуьрун теклифайла, ада викlегьвал авуна, чна санал кlвалахиз башламишна ва 1986-йисуз лезги манийринни музалатрин “АЯ КАМ” ансамбль арадал гъана. Икl чун, жува чи лезги шаиррин чlалариз кхьенвай цlийи манийрин концерт гваз, Дагъустандин телевиденидиз фена. Чи программадиз яб гайи музыкальный передачайрин редактор Сперанскийди чаз “къацу экв” гана. Концертдин программа халкьди пара хушдиз кьабулна. Гьадалай гуьгъуьниз лезги маниди чи мел-мехъеррик, концертра гурлудаказ ван хъийиз башламишна.
М.Агъабалаев 1989-1991-йисара Кьасумхуьрел, 1991-йисуз Махачкъалада, 1992-йисуз Кцlара кьиле фейи конкурсрин ва фестивалрин лауреат я. 1997-йисуз ада “Лезги авазар” фестивалда 1-чка кьуна.
М.Агъабалаевахъ композиторвилин бажарагъни ава. Ада кхьенвай “Кетин дагъ”, “Садвал”, “Зегьметчи руш”, “Саида”, “Фаиза” ва маса манияр, гьакl кьуьл ийидай “Белиджи” ва “Куллар” макьамар халкьди пара хушдиз кьабулнава, абуру мел-мехъеррик ванзава.
Мамедали Агъабалаевича муаллим яз кlвалахай йисара вишералди аялриз кларнетдал къугъваз чирна. Абурун жергедай яз Жамалдина, Рафика, Гьажибега, Эдгара ва масабуру гьар жуьре ансамблра дурумлудаказ зегьмет чlугвазва.
Мярекат кьиле тухузвай межлисрин тамадаяр тир Эседуллагь Саидова ва Заур Абдулкеримова М.Агъабалаеван межлисдиз атанвай дустариз ва мугьманриз нубат-нубатдалди гаф гузва.
Рамиз Гьабибулаев:
— Гьуьрметлу дустар, Мамедали Агъабалаев чи образованидин ва культурадин хел вилик тухунин, акьалтзавай несилдиз искусстводин хилер кlанарунин зегьметдай вини дережадин наградайриз лайихлу кас я. Поселокда тухузвай гьи мярекат хьайитlани, ам гьамиша вилик жергейра авайди я. Ада вич дерин чирвилер авай пешекар тирди вичи кlвалахзавай кьве рекьяйни агалкьунар къазанмишуналди тестикьарзава. Музыкантни, муаллимни яз, адан тlвар вирида гьуьрметдалди кьазва.
Вахъ генани чlехи агалкьунар хьун чи мурад я, Мамедали Агъабалаевич.
Насир Шагьмурадов:
— Зи рикIел инал Антон Павлович Чехова лагьай “Инсанда вири гуьрчег хьана кlанда” гафар хквезва. Абур Мамедали Агъабалаеваз талукь я. Адан винел падни, къене падни — вири гуьрчег я, — хъсан хизандин кьил, вафалу дуст, вини дережадин пешекар, чешне къачудай хъсан инсан, музыкант…
За, вун кьиле аваз, ви хизандиз чlехи гьуьрмет ийизва. За умудзава, вуна кlвалахзавайвал ви кlвалах давамардайдахъ. Вуна кларнетдал, кфилдал, саксофондал тамамарзавай макьамриз чун яб гуз ва абурукай лезет хкудиз гьамиша гьазур я. Вахъ чандин сагъвал хьурай, гьуьрметлу устад!
Гьажи Гьажиев:
— Мамедали Агъабалаев чи чlехи стха я. За Мамедали стхадивай пешедин рекьяй гзаф чирвилер къачунвайди я. Зун гъвечlи аял яз, ада музыкант яз иштиракзавай мехъерик фидайди тир. Зун сятералди адаз килигиз ва яб гуз акъваздай. Эхь, эхь, за лап рикlивай лугьузва. Пешедин сирер за адаз яб гуз чирайди я. Мамедали стха, вун сагърай, ваз дуьньядин винел алай вири хъсанвилер гурай!
Мярекатдал Мамедали Агъабалаеваз тебрикдин келимаяр Мусабег Гьажиева, Даниял Къазиева, Магьмуд Магьмудова, Кулларин школадин директор Айнудин Османова, и цlарарин авторди, музыкантар тир Назим ва Ямудин Къарахановри, Сефербег Сефербегова, Нурбалади, мукьва-кьилийри ва масабуруни лагьана.
Мамедалиди вичи, Гь.Гьажиева, Назима, Нурбалади, регьбер Ямудин кьиле аваз “Дербент” ансамблди тамамарай милли ва туьнт авазри, манидар Славик Рамазанова лагьай манийри мугьманрин гуьгьуьлар шадарна.
Эхирдай М.Агъабалаева мярекатда иштиракай музыкантриз ва вири мугьманриз сагърай лагьана.
Къагьриман Ибрагьимов
