Са кьадар яшдив агакьнавай касдиз чида, кIвалин, карханадин, хуьруьн чIехиди хьун регьят кар туш. Хиве авай жавабдарвилиз лайих хьана кIанзава. Бес республикадин, уьлкведин регьбер хьун гьикI я?! Ада виридан патахъай жаваб гузва эхир. Адан хиве авай везифаярни вири кар алайбур, чIехибур, важиблубур я. Гьайиф хьи, чи са бязи инсанри ихьтин гьалариз фикир тагана, республикадин кьиле авайдаз тикъетар яда, адалай наразивалда. Исятда Дагъустан Республикадин Кьил тир Меликов Сергей Алимовичан кIвалахдизни гьакъикъи къимет тагуз, ам алазни алачиз критика ийизвайбур ава. Ахьтинбуру вуч лагьайтIани, Сергей Алимовича пуд йисуз Дагъларин уьлкве ва гьар са агьали патал авунвай ва ийизвай крар зурба, гзаф я.
Дагъларин уьлкведин экономика вилик тухунин, агьалийрин яшайиш хъсанарунин, дуланажагъдин шартIар къулайбур авунин ва дагъустанвийрик секинсузвал кутазвай кар алай месэлаяр гьялдай серенжемар кьабулун патал Россиядин Федерациядин Президент Владимир Путина сифтедай Дагъустандиз Владимир Васильев ва ахпа Сергей Меликов рекье хтунай ва абурун вилик тайин везифаярни эцигнай. Йисаралди гьял тийиз амукьнавай месэлайрал, крарал кьил хкун регьят кар тушир. ЯтIани абур алахъна ва кьарада акIанвай улакь дуьз чкадал акъудна.
Ингье Сергей Меликов республикадин кьиле аваз пуд йис хьанва. Дагъларин уьлкведин меркезда 14-октябрдиз РД-дин Халкьдин Собранидин 7-сеферда хкянавай депутатрин кьвед лагьай сессия кьиле фенай ва анал депутатри Сергей Меликоваз сесни ганай. Депутатрихъ элкъвена рахадайла, ада къейднай: «Республикадин Кьилин везифаяр вахтуналди тамамардайла заз региондиз цIийикIа килигдай, агьалийрин дердияр, наразивилер, истемишунар чирдай мумкинвал хьана. Гила зи везифа абур гьялдай, республика гегьенш камаралди вилик тухудай рекьер тайинарун ва хъсан крар арадал гъун я.
За вири руьгьдалди чи гзаф миллетрикай ибарат халкьдин ва чи машгьур бубайрин вилик жуван хиве гьатзавай зурба жавабдарвал гьиссзава. Тарихдин чIехи ирс хуьналди, давамаруналди республика патал жувалай алакьдай вири хъсан крар авун зи буржи жеда. Зи кIвалахдин, вири уьмуьрдин макьсад, гьа виликдай хьиз, чи инсанриз ва чи Ватандиз къуллугъ авун я. Зун патал и кар виридалай багьа я».
С. Меликова сессиядал къейд авурвал, кесибвал алай вахтунин Дагъустандин лап хци ва кар алай месэлайрикай сад я. Алай макъамда республикадин агьалийрин къазанжийрин кьадарар лап гъвечIибур я. Бюджетникрин вацран мажибар са гужа-гуж яшайишдин харжариз бес жезва. Сифте нубатда кIвалахдай чкаяр арадал гъуналди ва мажибрин кьадар артухаруналди дагъустанвийрин яшайишдин дережа хкажун герек я.
ГьакIни Сергей Меликова вичин рахунра къайдадик квачир рекьери, коммунальный сетар бес тахьуни, яшайишдин объектралди бес кьадарда таъминар тавуни неинки дагълух районрин, хуьрерин, гьакI шегьеррин агьалиярни кIеве твазвайди къейдна.
Заз якъин тирвал, Сергей Меликов вичин гафарин иеси я. Зи фикирдалди, адан кьилин агалкьун Дагъустан Республика яшайишдинни экономикадин, сиясатдинни культурадин жигьетдай вилик тухуз жедай команда кIватIиз ва ам гьакъикъи крарал желб ийиз хьун я.
Кьвед лагьай лайихлувал, республикадин регьберди алай вахтунда Дагъустан патал сифте нубатда лап герек, важиблу хилер тайинарна ва гьукумдин федеральный органрин куьмекни галаз абур вилик тухудай программаяр, милли проектар кардик кутуна ва уьмуьрдиз кечирмишунал кIеви гуьзчивал ийизва.
Пуд лагьай агалкьун, Сергей Меликова федеральный, республикадин ва муниципальный бюджетрин пулдин такьатар тарашунин вилик пад кьуна, бюджетрай чара ийизвай пулар республика патал важиблу программаяр, милли проектар тамамаруниз ишлемишдай гьалар арадал гъана.
Регьбердин кIвалахдин кьуд лагьай нетижа Дагъустан садрани такур хьтин эцигунрин майдандиз элкъуьрунихъ галаз алакъалу я. Чи шегьерра, хуьрера пуд йисуз эцигай кьван ва бинедилай ремонт авур кьван школаяр, аялрин бахчаяр, медицинадин идараяр, аваданлу авунвай паркар, куьчеяр, гьаятар виликдай акур аламатар туш.
Вад лагьай лайихлувал Дагъустандин агьалийриз мукьва хьуникай, абурун дерди-гьал, каш-мекь, наразивилер арачийривай ваъ, вичи чируникай ва районрин, хуьрерин агьалийрихъ галаз гуьруьшмиш хьайидалай гуьгъуьниз талукь серенжемарни кьабулуникай ибарат я. Агьалийрин арзайриз жаваб гун патал республикадин ЦУР (Центр управления регионом) арадал гъунни къенин йикъан истемишун я.
Ругуд лагьайди яз завай Сергей Меликова РФ-дин гьукумдин кьиле акъвазнавайбурухъ, федеральный министерствойрихъ, ведомствойрихъ галаз сихдаказ кIвалахун лугьуз жеда. Республикадиз кьве сеферда уьлкведин президент Владимир Путин, кьве сеферда РФ-дин Федеральный Советдин Председатель Валентина Матвиенко ва гьакI РФ-дин са жерге министрар, ведомствойрин кьиле авай ксар, инвесторар, машгьур компанийрин векилар атана, гъиле кьунвай хейлин крар тамамардай къарарар кьабулиз туна.
Эгер чна уьлкведиз США-ди ва коллективный Западди малумарнавай къадагъаяр (санкцияр), коронавирусдихъ галаз алакъалу сергьятвилер ва чкадин четинвилерни фикирда кьуртIа, Сергей Меликован командадилай фикирдиз къачунвай саки вири крар кьилиз акъудиз алакьзава.
Нариман Ибрагьимов
