Махачкъалада лезгийрин машгьур шаир Седакъет Керимовадин юбилей къейдна

26-декабрдиз Махачкъалада, тарихдин «Урусат – зи тарих» паркуна, лезгийрин милли медениятдин федеральный дережадин автономияди (ФЛНКА) «Национальное возрождение» фондунин куьмекдалди, Лезги шииратдин йикъаз талукьарна, тешкилай мярекатдин сергьятра аваз, чи халкьдин машгьур шаир, гьикаятчи, композитор, Бакуда лезги чIалал акъат­завай «Самур» газетдин кьилин редактор, кинорежиссер, Азербайжан Республикадин медени­ятдин лайихлу къуллугъчи Къа­йин­беган руш Седакъет­ Керимовадин юбилейдин меж­лис кьиле фена. Къейд ийин хьи, и мярекат алатай йисуз лезги халкьдин медениятдин уьмуьрда кьиле фейи лишанлу суварикай садаз элкъвена.

Газет кIелзавайбуруз Седа­къет Керимова фадлай таниш ятIа­­ни, чаз мад сеферда адан уьмуьр­дин рекьиз талукь бязи делилар рикIел хкиз кIанзава.

Седакъет Керимова 1953-йисан 30-мартдиз Азербайжан Рес­публикадин КцIар райондин Яргунрин хуьре дидедиз хьана. Ада 1969-йисуз КцIар шегьердин­ 1-нумрадин юкьван мектеб акьал­тIарна. Гьеле мектебда­ кIелзавай чIавуз С.Керимовадин шиирар, гьи­каяяр ва макъалаяр республикадин газетринни журналрин чинриз акъатнай. Ада гьеле Азербайжандин гьукуматдин универси­тетдин журналистикадин факультетдин вад лагьай курсуна кIел­завайла, Азербайжандин КП-дин ЦК-дин «Совет кенди» газетда мухбирвиле кIвалахнай. 1997-йисалай ам «Самур» газетдин кьилин редактордин везифайрив эгечI­на. 2009-йисуз шаир «Шарви­ли» эпосдин премиядиз лайихлу хьана.

С.Керимова композитор, кинорежиссер хьизни сейли я. Ада вичин чIалариз 100-лай гзаф манияр теснифнава, художественный пуд фильм арадал гъанва.

Лезги шииратдин йикъаз талукьарнавай мярекатдин кьилин игит Седакъет Керимова тиртIани, адан сергьятра аваз алатай йисуз юбилеяр къейд авур лезги халкьдин са шумуд шаирни рикIел хкана. Абурун арада  Нуреддин Шерифов (140 йис), Хуьруьг Тагьир (130 йис), Шагь-Эмир Мурадов (110 йис), Шихнесир Къафланов (100 йис), Сажидин Саидгьасанов (90 йис), Мердали Жалилов (80 йис) авай. Абурун суьретар залдин сегьнеда туькIуьрнавай чIехи баннер­дал акъуднавай ва абурун шиирар Махачкъаладин 11-гимназияда лезги чIалан муал­лим Индира Амахановади тербия гузвай аялрин са дестеди гзаф фасагьатдиз кIелна.

Межлис кьиле тухузвай Гуьллер Камиловадини Владик Батманова юбилейдин мярекат ачухун патал сегьнедиз ФЛНКА-дин регьбер Васиф Гьасановаз тек­лиф­на. Ада юбилярдив ва залда кIватI хьанвайбурув ФЛНКА-дин Советдин председатель, миллетрин алакъайрин жигьетдай Россиядин Президентдин патав кардик квай Советдин член Ариф Керимован патай тебрикдин келимаяр агакьарна.

Гуьгъуьнлай межлис кьиле тухузвайбуру мярекатдиз атанвай гьуьрметлу мугьманриз гаф гана. Абурун арада Дагъустандин Халкьдин Собранидин депутат Имам Яралиев, РД-дин Общественный палатадин председатель Азизбег Черкесов, РД-дин Гьукуматдин Председателдин заместитель Нариман Абдулмуталибов, РД-дин милли сиясатдин ва диндин крарин рекьяй министр Энрик Муслимов, Россиядин халкьарин кIвалин директордин меслятчи Тимур Мугьамедов, ДГПУ-дин професор Шайдабег Мирзоев, Дагъустандин писателрин Союздин секретарь ва и цIарарин автор — лезги литературадин секциядин регьбер, Дагъустандин халкьдин шаир Хуьруьг Тагьиран хва, таржумачи-шаир Максим Алимов ва масабур авай.

Мярекатдин мугьманрикай сад тир Гьилал Аскерова вичин чIехи буба, лезгийрин машгьур шаир­, Азербайжанда сифте яз лезги чIалал газет арадал гъайи Нуреддин Шерифовакай кхьенвай ва ФЛНКА-дин куьмекдалди чапдай акъуднавай ктабдикай суьгьбетна. Седакъет Керимовадикай рахадайла, ада ам фадлай «Дагъустандин халкьдин шаир» тIвар гуниз лайихлу тирди къейдна ва РД-дин писателрин Союздин, республикадин гьукуматда кIвалахзавай чи халкьдин векилривай и месэла гьялунин карда куьмек гун тIалабна.

РФ-дин лайихлу артист, РД-дин халкьдин артист, СтIал Сулейманан тIварунихъ галай Лезги театрдин актер Абдуллагь Гьа­бибова Седакъет­ Керимовадин «Лезгин­кадал илига» шиир­ эсерлувилелди кIелна. Адахъ галаз санал сегьнедиз экъе­чIай ­Лезги театрдин директор Динара Эминовади милли театрдин коллективдин патай Седакъет Керимовадиз юбилей муба­ракна.

Мярекат манийрини кьуьлери мадни гурлу авуна. Манияр тамамарайбурун арада Дагъустандин халкьдин артистка Роза Максумова, Азербайжандай атанвай Решад Ибрагьимов, Эльвина Гьейдарова, Жавагьир Абдулова, Роза Гьажимурадова, Агьмед Къурбанов авай.

Межлисдин эхирдай мугьманри багъишнавай цуькверин юкьва авай, вични са цуьк хьиз аквазвай Седакъет ваха, вичиз хайи югъ тебрикиз атайбуруз рикIин сидкьидай сагърай лагьана. Ада гьакIни мярекат тешкилуник еке пай кутур ФЛНКА-дин ва Россиядин халкьарин кIвалин регьберриз кьилди сагърай лагьана.

Гуьгъуьнлай межлисдин кьилин игитди мярекатда иштиракайбурун са кьадар суал­ризни жавабар гана. Къведай йисарин планриз ва лезги шииратдин гележегдиз­ талукь суалриз жаваб яз, С.Ке­ри­мо­вади лагьана:

— Етим Эмина, СтIал Сулеймана, Хуьруьг Тагьира ва лезги халкьдин машгьур маса устадри шииратдин багъда акIурнавай къелемри, абурун цIирери виниз тир бегьер тагана жедани! Зун умудлу я, чи шииратдин, яратмишунрин рекье авай жегьилрихъ зурба агалкьунар жеда…

Вичин рахунра РД-дин Халкьдин Соб­ранидин депутат Имам Яралиева къейд авур Седакъет Керимовадин «Чун лекьер я!» шиирдикай адалай кьулухъ мярекатдал гзафбуру чпин фикирар лагьана. Дугъриданни, яни, тушни, лезгияр лекьер? Гьардахъ вичин­ фикир ава. Анжах Седакъет Керимовади вичин шиирда и фикирдал кIусни шак гъизвач. Ада къейдна хьи, лекь лагьайла, бязибурун фикирдиз цава авай, азаддиз лув гузвай къуш къвезва. Амма шаирдин лекьрен образ инсан тек са къушрав гекъигун туш, инсан, лекь хьиз, лув гана фин герек жезвач. Ина ихтилат къилихрикай физва, лекьрен къамат чи халкьдиз хас ярж, лишан я. Мисал яз, лиф – ислягьвал, къуьр – кичIевал, сикI – амалдарвал, лутувал… Лекь лагьайтIа, викIегьвал я!

Виридалайни гзаф фикир «Чун лекьер я!» шиирдин эхиримжи кьве цIарцIи желбзава: «Чун лекьер хьиз рекьин герек я!». КIелзавайдан кьилиз фикир къвезва: лекь гьикI рекьизва? Лекь халис итим хьиз рекьизва, итим — халис лекь хьиз.

Максим Алимов

*  *  *

Къейд ийин хьи, Седакъет Керимовадин юбилейдиз талукьарнавай мярекатар 27-декабрдиз СтIал Сулейманан районда давам хьана. Кьасумхуьрел, И.Тагьирован тIварцIихъ галай медениятдин маканда ша­ирдин гьуьрметдай чIехи межлис къурмишнавай. Ана ФЛНКА-дин президент Васиф Гьасанова, СтIал Сулейманан райондин кьил Саид Темирханова, чкадин администрациядин, интеллигенциядин векилри, шаирри, гьикаятчийри, муаллимри, милли эдебиятдал рикI алай ватанэгьлийри иштиракна.

Мярекатдин сергьятра аваз рахайбуру Седакъет Керимовадин уьмуьрдин ва яратмишунрин рекьикай чпин фикирар лагьана, адан шиирар кIелна, юбилей теб­рикна.

«ЛГ»