СтIал Сулейманан райондин Сардархуьруьн тIвар анин бине кутур касдин хсуси тIварцIихъ галаз алакъалу я. Хуьр арадал атай дуьм-дуьз вахт малум туш.
Сардархуьруьн рагъакIидай патан къерехда 150х300 метрдин майдан кьунвай куьгьне хуьр ава. Ина чи девирдал къведалди II асирдин кьвед лагьай паюнин девирдин какадин кIалуб хьтин тIеквен авай якIв, хъенчIер, гьакIни чи девирдин ХII-ХIII асирриз талукь хъенчIин материалар дуьздал акъудна.
Сардархуьруьз мукьва, Кьасумхуьруьхъ физвай рекьин патав, куьгьне сурар гва. Чкадин агьалийриз, къанал эгъуьндайла, сурай шлем, кьеркь, кишпирдин тукъа (чIулунин), яру чепедин гъвечIи къаб, гьакIни чи девирдал къведалди II асирдин сад лагьай паюнин вахтариз талукь женгинин якIв жагъана. Хуьр рагъэкъечIдай пата авай Куьлге рагал алай. Гуьгъуьнлай сардархуьруьнвияр а чкадилай са тIимил агъуз, дуьзен чкадиз эвичIна.
Агьалияр вилик вахтара асул гьисабдай лежбервилел, малдарвилел ва сеняткарвилел машгъул тир.
1886-йисан переписдин делилралди, Сардархуьре 26 майишат ва 147 агьали (70 итим ва 77 дишегьли) авай. Гуьгъуьнин йисара хуьр яваш-яваш чIехи хьана. Ахцегьай, ЦIудахардай, Яхулай, Рутулай ва Усугъчайдилай катуниз мажбур хьайи ксар сардархуьруьнвийриз элкъвена.
Хуьре мулладин везифаяр Ахцегьай тир Мажид Гьамидова (Мирзадин хци) кьилиз акъуднай. Адаз туьрк, араб, фарс чIалар чизвай.
Сардархуьр алай вахтунда Алкьвадрин администрациядик акатзава. Чи йикъара ана 277 кIвал ава, 730-далай гзаф агьалияр яшамиш жезва.
Мурад Мегьамедкеримован «СтIал Сулейманан район: тарихдин гелерай» ктабдай.
