Гьар са вахтунихъ кьетIенвилер, вичиз хас лишанар ава. Ингье, алайди гатун вахт я. Салара, багълара майваяр, емишар агакьнава. Гад ял ядай, сагъламвал мягькемардай, тIебиатдин гуьзелвиликай лезет хкуддай вахтни я. Гзаф школайра аялри ял ядай, сагъламвал мягькемардай гатун лагерар ачухзава.
СтIал Сулейманан райондин кьил Саид Темирханован ва жавабдар маса юлдашрин иштираквал аваз, муниципалитетда пуд лагерь шад гьалара ачухна: «Жуьрэтлувиляй» ордендин сагьиб Руслан Абасован тIварунихъ галай Агъа СтIал-Къазмайрин, Россиядин Игит Радим Халикьован тIварунихъ галай Кьулан СтIалрин ва Цмуррин юкьван школайра.
Агъа СтIал-Къазмайрин юкьван школада «Дружба» лагерь ачухунин мярекат Россиядин Федерациядин пайдах хкажунилай ва гимн ягъунилай башламиш хьана.
Сифте гаф Саид Темирханов рахана. Ада школадин коллективдиз, аялриз ва абурун диде-бубайриз лагерь ачухун мубаракна.
— Гьуьрметлу юлдашар, — лагьана ада, — каникулрин вахтунда школайра сагъламвал мягькемарунин лагерар ачухуниз Дагъустандин Кьил Сергей Меликова кьетIен фикир гузва. И кар себеб яз, алатай кIелунин йисуз районда школьникрин 3 лагерь кардик кутунвай. Акъатзавай кIелунин йисуз вичин ракIарар ачухай Агъа СтIал-Къазмайрин юкьван школада (цIи — сифте яз), Кьулан СтIалрин ва Цмуррин школайрани лагерар ачухнава. 1-сентябрдиз чахъ Герейханован 2-нумрадин школадин цIийи дарамат ишлемишиз вахкудай фикир ава. Умудлу я хьи, къведай йисуз гьа цIийи школадани гатун лагерь ачухдай мумкинвал жеда. Ихьтин къайгъударвиляй чна республикадин Кьил Сергей Меликоваз, гьукуматдиз, образованидин ва илимдин министерстводиз мад сеферда сагърай лугьузва. Лагерда ял язавай аялрихъни сагъламвал, рикI шадардай крар, агалкьунар хьун зи мурад я.
Шадвилин мярекатдал рахай школадин директор Жабраил Асланова лагьайвал, 400-далай виниз аялри кIелзавай школади вири рекьерай алай аямдин истемишунриз жаваб гузва. ЦIинин гатуз школада лагерь ачухуни и кардин патахъай ачухдиз шагьидвал ийизва. Ада лагерь ачухунай муаллимрин, аялрин ва абурун диде-бубайрин тIварунихъай райондин кьилиз, образованидин управленидиз чухсагъул лагьана.
Чаз «Дружба» лагердин начальник Шамсият Ханвердиевадихъ галаз ихтилатар ийидай мумкинвални хьана. Ада лагьайвал, лагерди кьве сменада кIвалахда. Санлай анра 120 аялди ял яда. Лагерди гьар юкъуз пакаман сятдин 9-дан зуралай йикъан 3-далди кIвалахда. Гьар са смена 21 йикъакай ибарат жеда. Аялриз йикъа 2 сеферда тIуьнар гузва. Абурухъ галаз гьар жуьредин мярекатар, абурукай яз музейриз, тарихдин метлеб авай ва тIебиатдин гуьзел чкайриз экскурсияр тешкилзава. Лагерь вожатыйралди, герек маса пешекарралди таъмин я.
* * *
Россиядин Игит Радим Халикьован тIварунихъ галай Кьулан СтIалрин юкьван школадихъ школьникрин гатун лагерар ачухунин ва анра кIвалах тешкилунин рекьерай хъсан тежриба ава. Гьавиляй цIинин йисузни ина «Чубарук» лагерь ачухунин мярекат хъсан тешкиллувал аваз кьиле фена.
— Дуьз лагьайтIа, школьникрин лагерди вичин кIвалах башламишна са шумуд югъ я. Ам ачухунин мярекат къе кьиле физва, — лагьана мектебдин директор Ифриз Бабаевади. — Лагердиз ял ягъиз къвез кIанзавай аялрин кьадар гзаф я. Школада лагерь ачухунай чна райондин кьил Саид Темирхановаз чухсагъул лугьузва.
Шадвилин мярекатдал райадминистрациядин кьилин 1-заместитель Лацис Оружева лагерда ял язавай, чпин сагъламвал мягькемарзавай аялриз, абурун диде-бубайриз ва лагердин пешекарриз Саид Темирханован, депутатрин собранидин ва вичин патай тебрикдинни алхишдин келимаяр лагьана. Мадни ада къейд авурвал, лагерда школьникри кьве сменада ял яда, сагъламвал мягькемарда. Абурун арада СВО-дин иштиракчийрин аяларни ава. Ида райондин руководстводи махсус серенжемдин иштиракчийрин хизанрин патахъай кьетIен къайгъударвал ийизвайдан гьакъиндай шагьидвалзава.
Кьулан СтIалрин АСП-дин кьил Марат Исмаилова гатун лагерар ачухунихъ школьникар патал еке метлеб авайди къейдна, вичи школада ачухай лагерра ял ягъай йисар рикIел хкана, тебрикдин келимаяр лагьана.
* * *
Виликан йисара хьиз, инновациядин Цмуррин юкьван школадани «Ракъинин дере» тIвар алаз школьникрин лагерь шад гьалара ачухна. Анал тебрикдин келимаяр райондин образованидин управленидин начальникдин заместитель Къачабег Аминова, хуьруьн администрациядин кьил Раида Алибеговади, лагердин начальник Заира Ризвановади лагьана, школьникри шадвилер авуна.
— Цмуррин хуьр, анин дере гатун лагерар ачухун патал къулай чка я, — лугьузва Заира Ризвановади, — гьикI хьи, ина кьезил, михьи гьава ава, кьуд пад къайи булахар, кIамар, тамар, дагълар, тIулар я. Инаг гьакIни тарихдин метлеб авай имаратралди, мулкаралди девлетлу я. Гьавиляй чи лагерда райондин гзаф маса хуьрерай тир аялрини ял язава, чпин сагъламвал мягькемарзава.
Хазран Кьасумов