Дувул-инсан
Женьшень гзаф машгьур хьун адан дувулрилайни гзаф аслу я, гьикI хьи, абурун кIалубрикай инсандин ухшарар къведа. Гьавиляй и набататдин тIварни гьабурулай пайда хьана: китай чIалалди женьшень уьмуьрдин дувул, инсан-дувул лагьай гаф я. Дувулар гьикьван гзаф инсандиз ухшар хьайитIа, абурун къиметлувални гьакьван виниз яз гьисабзава. Дарман квайвиляй адаз уьмуьрдин дувулни лугьузва. Чи уьлкведа Приморьедин крайда экъечIзава.
Зурба тар
Аламатар гзаф ава дуьньяда. ИкI, Италиядин Сицилия островда авай, Европада виридалайни кьакьан (3263 метр) Этна вулканди (кратердин диаметр — 400 метр) гадарзавай руьхъ себеб яз, адан этегар, ценер гзаф бегьерлу я. Гьавиляй 1000-2000 метрдин кьакьанда авай чилерни хуьруьн майишатда ишлемишзава, абур багълари, ципицIлухри, къуьлуьн никIери кьунва. Жуьреба-жуьре тарарни, тамарни ава.
Этнадивай са акьван яргъа тушиз, бегьерлу чиляй шабалтдин зурба тар экъечIнава. Адан 2-3 агъзур йис хьун мумкин я лугьуда. Риваятра къейднавайвал, адан гегьенш сериндик пачагьдин паб (королева) Иоанна Арагонскаяди 100 атлуни галаз ял яна, яни тарцин сериндик гьакьванбур гьакьна. Гьа инлай адаз «100 балкIандин тар» лугьузва. И аламатдин тарци, вичин тандин яцIувилел гьалтайла, рекорд эцигнава: пун элкъуьрна кьурла, 57 метр жезва.
Залан кIарас
Виридалайни заланди кьиблепатан Африкада экъечIдай, чIулав ракьун тарциз мукьвади тир маслинадин тарцин кIарас я лугьуда. Адан са кубометр кIарасрай са тонни зур къвезва.
