Къе США-ди, РагъакIидай патан чи мидяйриз­ элкъвенвай уьлквейри амалзавай сиясатдиз фикир гайила, тарихдай са агьвалат рикIел хтана. Къадим Римдин сенатда тIвар-ван авай полководец ва государстводин деятель Марк Порций Катона вичин рахунар гьамиша ихьтин ­гафаралди куьтягьдай: «Идалай гъейри, за фи­кирзава хьи, Карфаген терг авун лазим я». США-дани, коллективный Западдани гьахьтин политикар ава. «Вуч авуртIани, Россия тергна кIан­да» лугьуз эзберзавайбур.

1991-йисуз абурулай Ельцин, Кравчук, Шушкевич, Горбачев, Яковлев хьтин политикрин гъилералди Советрин Россиядин гьукум чпин гуьзчивилик кутаз, уьлкведин промышленность, хуьруьн майи­шат тахьай мисал ийиз, чи халкьдин къанажагъдихъ, культурадихъ, адетрихъ галаз алакъалу тушир джунглийрин, инсан ин­сан­диз душман я лугьудай идеологиядал чан гъиз алакьна. Дуьньяда зурба государство саки аслувиле туна. Кьуру гафаралди, хиве кьунралди, гьукуматдин кьилиз атайбур, аялар хьиз алцурарна, Яракьлу Кьушунрин къуват, къудрат зайифариз туна. Халкьдин майишатдин гьар са хел РагъакIидай патан компанийрилай, банкарилай, фирмайрилай аслу авуна. Кеферпатан Кавказда, международный террористрин куьмекни галаз, дяведик цIай кутуна. Россияни, Советрин Союз хьиз, пайи-паяр, терг авун патал амайди са шумуд кам вахчун тир. Амма мусибатдин гьа и макъамда сиясатдин майдандал Владимир Путин экъечIна.

Адан камаллувал, викIегьвал, аяндарвал себеб яз къе Россия сагъ я ва ада коллективный Западдихъ галаз женг чIугвазва.

Мидявалзавай уьлквейри Россия барбатIун патал вири рекьер, уюнар ишлемишзава. Гуж, кичIе ку­тун, тапарар, шантаж, къенепа­тан хаинар, кьве жуьредин  эгечIу­нар, социальный сетар, жегьилрин кьилер акадарзавай терроризмдин, экстремизмдин идеология, экономикадин, спортдин къадагъаяр…

РикIел хкиз кIанзава, 2005-йисалди США-диз, РагъакIидай патан­ уьлквейриз Россия дуст тир. Президентар, премьерар, сенато­рар сад-садан гуьгъуьналлаз Рос­сиядиз къвезвай, амадагвилин­ икь­ра­рар кутIунзавай, «дуствилелди яшамиш хьун лазим я» лугьуз, лекцияр кIелзавай. Чпи лагьайтIа, кьулухъай чинеба кIвалахзавай, Россия­дин бедендай пад акъуддай планар язавай. Ихьтин кьве чин алай амалар мадни ва мадни давамарзава. Гила гьатта ачухдиз малумарзава.

«Карфаген тергна кIанда» лугьузвай римвийри чпин къаст кьилиз акъуднай, Карфаген хара­пIай­­риз элкъуьрнай. Амма Россия­ Карфаген туш. Душманрилай ам терг ийизни алакьдач. Идан гьа­къиндай РФ-дин Президент В.Пу­тина гьеле къад йис вилик лагьанай: «Эгер са ни ятIани Чечня, Россияда гъулгъула твадай, фад рекьив гъидай алат, такьат яз гьисабзаватIа, уьлкве анжах вичин месэлайрал машгъул хьана, масабурун крарик экечI тавуна кIанзаватIа, им лап ягъалмишвилин фикир я. Заз чидайвал, пата авай гьа ихьтин фикирдал алай инсанри Россиядин Федерацияда гьалар чIур хьайитIа, чпин кьилел вуч къведатIа, гьа кар аннамишзавач».

Гьакъикъатдани, абуруз чпи вуч ийизватIа, кьатIуз кIанзавач. Чеб­ газдалди таъминарзавай турбаяр хъиткьинарна. Россиядин газ­дикай, нафтIадикай отказна. Алишверишдин алакъаяр атIана, Рос­сия­ кIеве тун патал. Амма Россияди газ, нафт Китайдиз, Индия­диз­, Аф­рикадин государствойриз, Юкьван Азиядиз ахъайзава. Мадни гзаф.

Къе РагъакIидай патан уьл­квейрин макьсад вуч ятIа садазни­ сир яз амач. Идан гьакъиндай­ мад В.Путинан гафар гъиз кIанза­ва: «РагъакIидай патав Россия зайи­фардай ва ахпа михьиз терг­дай­, чеб чпихъ галаз чуьруьк­риз экъечI­навай регионриз пайдай­ фи­­кирар фадлай гва. Абуру Кав­каз­диз международный тер­ро­рист­рин дестеяр рекье туна. НАТО-дин сергьятар Россиядиз мукьва­ авуна. Са шумудра хабардар аву­на­тIани, яру цIарцIелай кам яна. Русофобия халисан яракь­диз эл­къуьрна. ЦIуд йисаралди таб­ли­гъат тухуз украинвийриз Россия та­кIанарна… Вашингтонди, Лондонди, Брюс­селди женгинин май­дандал Россия кукIварна, ам сиясатдин, экономикадин, культурадин рекьяй аслу туширвиликай магьрумна кIанда лугьузва. И югъ абуруз аквадач».

Туьркиядин президент Режеп­ Эрдогана Израилдин кьушун­ри Палестинадин шегьер харапIайриз элкъуьрзавай, военныйрихъ галаз са алакъани авачир дишегьлияр­, аялар, кьуьзуьбур къирмиш­завай гьалар, инсафсузвал акурла, «РагъакIидай пад гьа и дяведин тахсиркар ва Израиль военный тахсиркар» тирдакай лагьана.

Вичин хсуси ва садалайни аслу тушир государство арадал гъун истемишзавай Палестинадин чилерал агъавалзавай Израилдин те­­реф анжах миллетбазри хуьда­. РагъакIидай патан уьлквейрин халкьари чеб нин патал алатIа машгьур шегьерра Израилдин инсафсуз гьерекатриз акси яз кьиле физвай митингри къалурзава. Агьалийри чпин гьукуматрин сиясатдилайни наразивалзава.

Россия дуьньядин агъавал ийиз кIанзавайбурун туьтуьна акIан­вай кIараб хьиз я. Ам я жакьваз, я туькьуьниз жезвач. Амма алахъу­нар датIана ийизва.

Накь Россиядиз «чун куь дустар я» лугьузвайбуру къе ам душмандай кьазва. Чпиз кIандайвал тахьайла, Россиядин девлетрив гъил агакь тавурла, уьлкведин халкьар мадни битав, сад хьайила, Россия вири четинвилерай лайихлувилелди экъечIзавайла, чпелай са затIни алакь тийидайла, душманар куз-хъукъвазва.

Нариман  Ибрагьимов