2018-йисуз Дагъустан  Республикадин ва федеральный бюджетрай  гузвай государстводин куьмекдин кьадар 9,7 % ва я 3 миллиард манатдин артухардай фикир ава. Идакай 26-апрелдиз РД-дин хуьруьн майишатдин ва недай суьрсетдин министерствода нетижаяр кьунин месэладиз талукь яз кьиле фейи коллегиядал малумарна.

Мярекатда республикадин хуьруьн майишатдин ва недай суьрсетдин министр Абдулмуслим Абдулмуслимова, РД-дин Халкьдин Собранидин аграрный сиясатдин ва тIебиатдин девлетар ишлемишунин рекьяй Комитетдин председатель Асият Алиевади, ветеринариядин Комитетдин  руководителдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Вахмурад Курчаева, Дагъустандин аграрный университетдин ректор Зайдин Жамбулатова, са жерге маса къурулушрин ва карханайрин руководителри иштиракна.

Дагъустандин хуьруьн майишатдин ва недай суьрсетдин ми­нистрди рикIел хкайвал, республикадин аграрный хиле авай гьалари  халкьдин вири майишат авай гьалдикай ва региондин яша­йишдинни экономикадин дережадикай хабар гузва.

“Вири районрин муниципальный тешкилатрин  агропромышленный комплекс, виликдай хьиз,  хуьрерин агьалийри зегьмет чIугвазвай асул хел яз амазма, гьаниз килигна, ам виликди тухунихъ важиблу метлеб ава”, — къейдна ада.

Министрдин заместитель Шамил Алиева малумарайвал, алатай йисуз  Дагъустандин агропромышленный  комплексди  хуьруьн майишат виликди тухунихъ элкъуьрнавай  государстводин программадин сергьятра аваз кIвалахна.

“Региондин валовый продуктдик хуьруьн майишатди кутазвай пай 16,7 процентдиз барабар я, санлай къачурла, и хиле рес­­публикадин активлу агьалийрин 30 процент машгъул я ва производстводин асул фондарин 12 процент ава.

2017-йисуз  республикадин хуьруьн майишатда хъсан нетижаяр хьанва. Рекъемралди лагьайтIа, Россияда санлай къачурла­ 2,4 процентдиз  ва СКФО-да 1,1 процентдиз барабар яз, Дагъустанда хуьруьн майишатдин суьрсет 5,1 процентдин артух гьа­силна­.

Вири жуьредин майишатра, санлай къачурла, 123,1 миллиард манатдин суьрсет гьасилна, адакай набататчивилин хиле — 57,6 млрд манатдин, малдарвиле — 65,5 млрд манатдин.

2017-йисуз госпрограмма уьмуьрдиз куьчуьрмишунин ­макьсаддалди Россиядин Минсельхоздин ва Дагъустан Рес­пуб­лика­дин арада 11 икьрар кутIуннай, абур кьилиз акъудунин нетижада­ 31 жуьре рекьерай агалкьунар хьун лазим тир. И  икьрарра къалурнавай гьерекатар кьилиз акъуднава”, — лагьана Ш.Алие­ва.

Алатай йисуз республикадин агропромышленный комплексдиз куьмек гун патал 2 миллиардни 748,4 миллион манат бюджет­дин пул чара авунай. 2018-йисуз и такьатрин кьадар 267 миллион манатдин артухарун фикирда кьунва.

Коллегиядал кьилди къейд авурвал, хуьруьн майишат вилик­ди тухунин нетижада вири дережайрин бюджетриз 5,6 миллиард манат налогар атанва, абурукай чIехи пай — недай шейэрин ва гьялдай промышленностдин хилерай.

“Чна гьакIни хуьрерин чкаяр дурумлудаказ виликди тухунин программа давамарнава. И программадиз финансар чара авунин сергьятра аваз яшайишдин рекьяй куьмекдин пул 424 хизандив агакьна, 44,4 агъзур квадратный метр яшайишдин  кIвалер ишлемишиз вахкана,  пуд хуьр газламишна, хуьрера къенепа­тан цин турбаяр тухвана, райцентрайрив агакьарзавай рекьер ремонтна”, — лагьана министрди.

Чилел кIвалахзавай ксарал чкайрал гьалтзавай  бязи четин месэлайрикайни рахана. Сад лагьайди,  зегьметдиз къимет­ гунин дережа агъузди тирдакай — бязи районра  ам 2 агъзур манатдиз барабар я.

Совещанидин иштиракчийрин фикир  гьакIни а кардал желбна хьи, республикада къуллугъчийрин  кьадар къалур тавунвай 31 майишат малум я. Ихьтин майишатрин чIехи пай Дахадаеван, Кьурагь ва Къарабудахкент районра ава. Четин месэлайрикай виридалайни кьилинди лагьайтIа, кьезил шартIаралди гузвай кредитар къачуз тахьунихъ галаз алакъалуди я.

“2017-йисуз хуьруьн майишатдин суьрсет гьасилзавайбуру 42 миллион манатдин кредит къачуна, гьа са вахтунда Дагъустан­ Республикадиз кьезил шартIуналди ва куьруь вахтуналди гузвай кредитрин вини кьил тахминан 400 миллион манат тир”, — малумарна докладчиди.

Министрдин сад лагьай заместитель Адильхан Ганакаева хабар гайивал, Дагъустандин хуьруьн майишатдин зегьметчийрихъ хъсан нетижаяр майвачивилин, магьсулдарвилин, гьакIни  теплицайра майваяр гьасилунин хилера хьанва. Эхиримжи хиле,  ада лагьайвал, республикада виле акьадай хьтин дегишвилер хьанва, гьикI хьи, регионда авай теплицайрин санлай къачур кьадар 219 гектардив агакьнава.

Коллегиядин иштиракчийри гьакIни республикада зулун магь­су­лар цунин ва дул къачунин кампанийрихъ галаз алакъалу,  зиянкар гьашаратрин вилик пад кьунин, гьакIни талукь тир госпрограммадин сергьятра аваз кар цIийиз  гъиле кьазвай фермерриз куьмек гунин  месэлаярни  къарагъарна.

Чи мухбир