Дарманрин набататар
Къижи (урус чIалал — папоротник, орляк) дуьньяда гегьеншдиз чкIанвай набабат я. Абур къайи чкайрани, зегьем авай къумлухрани гьалтзава. Къижияр виридалайни хъсандиз тамара экъечIзава.
Шаркь патан уьлквейрин медицинадин тежрибада къижийрин жуьреяр энергия артухарун ва жуьреба-жуьре азарар сагъарун патал гегьеншдиз ишлемишзава. Гзафни-гзаф чIутарихъ, шарарихъ ва бедендик акатдай маса зарарлу гьашаратрихъ (паразитрихъ) галаз женг чIугунин карда менфят къачузва. Иллаки “бычий цепень” лугьудай шар тергун патал къижиди хъсан нетижаяр гуда. Идалайни гъейри, халкьдин медицинада къижи маса азаррин аксинани дармандин такьатдин еринда ишлемишзава.
Къижидин бинедаллаз гьазурзавай дарманрин такьатрикай гепатит (лекьинин азар), плеврит (жигеррин ва хурун перде тIа хьунин азар), жалгъайрин, ратарин ва хейлин маса азарар сагъарунин карда хийир хкатзава. Хирер, канвай чкаяр сагъарун патални къижийрин дарманди хъсандиз таъсирзава. Адак алкалоидар, флавоноидар, крахмал, эфирдин гъерияр, менфятлу кислотаяр ква.
Къадагъаяр:
Дармандин еринда къижи ишлемишдалди вилик духтурдин меслятрихъ яб акалун чарасуз я. РикIелай алудна виже къведач, и набататдин вири паяр зегьерлубур я, гьавиляй ам ишлемишунал пешекарри къадагъа эцигнавай дуьшуьшарни ава. Месела, ругуд йисан яшдив агакь тавунвай аялриз талукь яз къижи ишлемишна кIанзавач. Бязи чешмейри тестикьарзавайвал, веремдик азарлубурузни, иви тIимил квайбурузни, рикIин азарар авайбурузни и набатат къадагъа авунва. Гьавиляй гьар са дуьшуьшда пешекардал алукьун гзаф важиблу я.
«Лезги газет»
