КIватI хьана дустар, лугьуз хуш гафар

Сулейман-Стальский райондин Макьарин хуьряй тир Лукьманан га­да Сабиранни Ифризан хизанда 4 рушни 2 гада тербияламишна. Четинвилер акьалтнатIани, гьакъи­сагъ зегьметдин нетижада уьзягъ яз уьмуьрдин шегьредал акъудна. Къе вичин 80, уьмуьрдин юлдашдихъ галаз санал вафалу ва муьгьуьббатлу 60 йисарин юбилеяр къейдзавайла, Сабира кьулухъди вил хъиязава, кьилел буба алачиз, кIвачериз цацар акьахиз, фейи аял вахтар веревирд хъийизва. Дяведин ялавар, виринра хьиз, дагъларихъни галукьна. 1943-йисуз “Лукьман гел ­галачиз квахьна…” лагьай чIулав хабарди хизан къарсатмишнай. Гьайиф­ хьи, багъри касдин кьисмет гьихьтинди хьанатIа, къени, душмандал гъалибвал  къазанмишна 73 йис алатайлани, сир яз ама.

…Йисар къвез алатзавай. Хутаргърин юкьван школа акьалтIарай Сабира Бакудин нафтIадин мяденра зегьмет чIугуна. Бязибур хьиз, рекьелай алатнач, сусаз парталар ва са тIимил пул (мехъерин харжи) гваз хтана. Пуд йисуз вич гуьзлеми­шай хуьруьн вафалу рушал эвленмиш хьана, муьгьуьббатлу хизан арадал атана. Сабира — хуьруьн клубдин заведующийвиле, Ифриза колхозда кIвалахзавай. Икьван гагьда ийир-тийир хьанвай хуьруьн жегьилар гьар нянихъ клубдиз кIватI жезвай. ЧIагъандай, чуьн­гуьр­дай ширин сесер акъудиз алакь­завай жегьил кьиле акъвазнавай клубда лишанлу йикъариз талукь ва гьакI тематикадин вечерар тешкилзавай, жуьреба-жуьре кружокар кардик кутунвай…

1960-йис. Макьарин жемят Герейханован тIварунихъ галай совхоздал куьч жез башламишна. Гьасановрин жегьил хизандини ина ери-бине кутуна. Неинки хуьруьн, гьакI райондин жегьилрин арада гьуьрмет, авторитет къазанмишнавай Сабирахъ комсомолри еке ихтибарзава: ам ВЛКСМ-дин райкомдин членвиле хкязава ва школайрихъ галаз кIвалах тухудай отделдин заведующийвиле тайинарзава. Гила жегьилдин хиве мадни еке жавабдарвал гьатзава.

Школайрин кIвалахдиз къимет ва куьмек гун патал жуван кьил абурун сирерай акъатун чарасуз тирди аннамишай жегьилди Астрахандин госпединститут, кIвалах­дивай къерех тахьана, акьалтIар­зава. Са шумуд йисуз Герейханован тIварунихъ галай совхоздин II отделенидин юкьван школада урус ва дидед чIаларин тарсар гайи тежрибалу педагог 1972-йисуз Агъа СтIалрин-Къазмайрин юкьван школадин завучвиле тайинарзава. Ихтибар еке жавабдарвални я эхир. И карни Сабир муаллимди аннамишнавай. Сифте нубатда жув низамлу, савадлу, чешнелу хьана кIанза­ва. Ада вичин чирвилер артухарун патал кIвалахзава. Завуч муаллимрин тарсариз физва, педсоветрал нетижа кьазва. Гьа и йисара Сабир Лукьманович кьве сеферда муаллимрин съезддин делегатвиле, ВЛКСМ-дин Дагъустандин обкомдин членвиле хкязава. Россиядин Федерациядин халкьдин образо­ванидин министерстводи Сабир Гьасановаз Гьуьрметдин грамота гузва­.

Агъа СтIалрин-Къазмайрин юкьван школа районда кIвенкIве­чи­бурун жергедиз экъечIна, ам тежрибадин центрадиз элкъвена. И школада лап хъсандиз кIелзавай рушарини дахдин гуьгьуьлар ачухарзавай.

Ингье мад рушар школадай вадар гваз хквезва. Сабиран кIуфук хъвер кткизва. ИкI, чIехи руш Фирозади школа къизилдин медаль къачуналди, Дагмединститутни агалкьунралди куьтягьна. Махачкъаладин поликлиникайрикай  сана  кIвалах­зава. Адан гуьгъуьналлаз школа лап хъсан къиметар аваз кIелай Фаридади филологвилин, Ширината математиквилин пешеяр  хкяна. Абурукайни тежрибалу педагогар хьанва. Мад пехилвалдайбур: гуя Сабир муаллимди вичин рушариз, хала-хатурвилер ийиз, хъсан къиметар ягъиз тазва.

Азгъун мецерин хъиляй ва абуруз вуж ятIа субутарун патал Фатима Дагъустандин Огни шегьердин школа-интернатдиз физва. Анаг вадралди куьтягьзава. И школа-ин­тернатда къизилдин медаль къачур сад лагьайди Фатима я. Адан шикил ана, интернатдин дамах яз, къени Гьуьрметдин  доскада ама. Дагъустандин технический университетдин технологиядин факультет яру дипломдалди куьтягьна. Практикада авайла, дагъви рушан алакьунар акур Дондал алай Ростовдин Азовский райондин консервиярдай заводдин регьберди жегьил пешекардиз чпин карханадиз атун теклифна. Хейлин йисара ана гьа­къи­сагъвилелди зегьмет чIугур Фа­ти­ма, хизандин месэлаяр себеб яз, ватандиз хтуниз мажбур хьана. Алай вахтунда ада Дербент шегьер­да газ квай чехирар акъуддай заводда кIвалахзава. Ихтилат кIелун­рикай физвайла, давамар хъийин: Марат школада кIелдай вири йисара амайбуруз чешне хьана. Школа къизилдин медаль къачуналди акьал­тIарай ам Даггосуниверситетдин экономикадин факультетдик, са имтигьан  вахкана, экечIзава ва вуз яру диплом къачуналди акьал­тIарзава. Гьа са вахтунда ада ДГУ-дин юрфакдани кIелиз хьана. Дерин чирвилер авай экономистди — юристди са шумуд йисуз РФ-дин Да­гъустанда авай налогрин къуллугъдин аппаратда отделдин начальникдин заместителвиле, гуь­гъуьнлайни Кьасумхуьрел райондин уртах налогрин  инспекцияда кIва­лахай ада алай вахтунда Москвада зегьмет чIугвазва.

ГъвечIи хва Далгата диде-бубадин патав акъвазун кьетIна. Та­хьайтIа, бубад кIвал яд атIай регъв хьиз жеда. Юриствилин пеше хкянавай ам республикадин казначействодин Кьурагь районда авай управленидин регьбер я.

…1985-йисалай инихъ саки 30 йисуз Герейханово хуьре М.Дибирован тIварунихъ галай юкьван шко­ладин директорвиле кIвалахай регьбердиз ганвай характеристикада икI кхьизва: “Гьасанов Сабира педагогвиле 35 йисалай виниз гьа­къисагъвилелди зегьмет чIугу­на. Ам лап хъсан пешекар, вири патарихъай савадлу педагог, кар алакьдай тешкилатчи тир. Хейлин йисара ам кьиле хьайи школадихъ муаллимар ва школьникар патал ви­ри жуьредин шартIар ава. Урус чIа­ланни литературадин муаллимрин аттестация тухудайла, ам гьар сеферда РУО-дин экспертрин комиссиядин член жезвай, школьникриз чирвилер ва тербия гунин карда ­къазанмишай агалкьунрай адаз РСФСР-дин просвещенидин министерстводин ва просвещенидин работникрин профсоюзрин ЦК-дин, ДАССР-дин просвещенидин  министерстводин гьуьрметдин грамотаяр гана. Ам гьеле 1999-йисуз “Да­гъустан Республикадин лайихлу муаллим” лагьай гуьрметдин тIвар­цIиз лайихлу хьана.

Сабир Гьасанован шадвилер алай йисан майдиз мадни гзаф тир: ада виридахъ галаз 1-Майдин ва 9-Майдин лишанлу йикъар къаршиламишна. Мад са шадвал: и йикъара Сабир Лукьманович дидедиз хьайидалай инихъ — 80, вафалу уьмуьрдин юлдашдихъ галаз санал яшамиш жез 60 йис тамам жезва, яни бриллиантдин мехъер къейдзава. И шад вакъиаяр тебрикиз, юбиляррин патав Москвадайни Ростовдай, Махачкъаладайни Сухокумскдай ва маса шегьеррайни районрай хва, свас, рушар ва езнеяр, хтуларни птулар  (абур юбиляррихъ 31 — 16 хтулни 15 птул ава), хей­лин ярар-дустар кIватI хъжеда. Шаксуз, и югъ еке шад межлисдиз элкъведа. Тебрикар ва шад тостар худда гьатда. Сабир бубади, же­гьил вахтар рикIел хкиз, чуьнгуьр хурал хкажда, ширин баядрик кекяда.

Тостарик шерик хьуналди, и цIа­рарин автордини къуй куь гележегди мадни цуьк акъудрай, бул бегье­рар гъурай, играмибур, лугьузва.

Алаудин Гьамидов