Кив, кив-келек

Гафарин алемдай

Кхьинра лап кьериз-цIаруз тушиз гьалтзавай, бязибуру рахунрани ишлемишзавай гафар гафарганра авачиз хьун са тIимил тажуб жедай карни я.

Ихьтин уьлчмейрикай сад и мукьвара зал Дагъустандин халкьдин шаир Шагь-Эмир Мурадован “КIанивилин кьиса”, машгьур гьикаятчи Межид Гьажиеван “Им къван, имни терез”, Мурсал Алпанан “Бигер”, Ибрагьим Мурадован “Гьарда вичин жуьре” эсерра гьалтай “кив” гаф я. Гъанвай мисалри и гаф литературадин чIала авани-авачни лугьудай суал арадай акъудзава.

Къейд ийин, ихтилат физвай гаф анжах Къурбан Акимова 2017-йисуз акъудай  “Лезги-урус гафарганда”­ гьатнава. Вични гзаф манайрин гаф хьиз: I — отзыв; II — молва; III — слава.

Гафунин мана ван, (халкьдин арада гьатай ван-сес), хабар; тIвар акъатун тирди эсеррай къачудай предложенийрини успатда: “Омаракай хуьре чIуру кив ава…” (Ш.-Э.Мурадов); “Къурбандда чан, кив чкIида магьалриз” (М.Алпан); “Кив твада сефигь шултуди накьан, Инсанар вичиз пара кIанда кьван” (И. Му­радов).

Итижлу мад са гафунал ацалтна: М.Гьажиева винидихъ тIвар кьунвай романда гьатта “кив-келек” уьлч­медикайни менфят къачунва. Яни “кив” гафунин-дибдин куьмекдалди муракаб цIийи гаф арадал гъанва. Инал “арадал гъанва” лугьуналди, заз и гафунин автор гьикаятчи вич я лагьана тестикьардай ихтиярар гузвай маса делилар авач.  Аквазвайвал, писателди «кив» гафунин мана векъи авун патал, яни гьатзавай ван чIуруди, пис къастунинди, фитне квайди тирди къалурун патал адахъ “келек” гаф гилиг хъувунва: “Лагь кван, чан бубад хва, и кив-келекдин тахсиркар вуж я?” (М.Гьажиев).

Алава: кхьинра кьериз-цIаруз дуьшуьш жезвай “келек” гафунин гьакъиндай чна “Лезги газетдин” 2020-йисан 24-декабрдиз акъатай 52-нумрада кхьенай.

К. Ферзалиев