Пешекарри, чIехи устадри тестикьар­завайвал, музыка искусстводин ви­ни­ дережадин хилерик акатзава. Инсаният патал ам зурба хазина я, гьикI лагьайтIа, адак гьар миллетди­ вичин­ пай кутунва, хсуси ирс арадал­ гъан­­­­ва. И жигьетдай СтIал Сулейма­нан­ районэгьлийри къугъванвай ролни­ ла­йихлуди я. Дагъларин уьл­кве­дин милли музыкадин буба Г.Гьа­са­нован, зурба музыкант, искусст­вовед С.Керимован, адан хва А.Ке­римован, гьевескар композиторар­ тир М.Абдулмуталибовадин, Ж.Мегь­тиеван, манидарар Р.Гьажиевадин, Ж.Шагьмарданован ва масабурун тIва­рар виридаз ашкара я.

Шад жедай кар ам я хьи, и сиягь давамарзавай уьтквем гадаярни рушар чахъ алай вахтундани авачиз туш. Абурукай сад Дагъустан Респуб­ликадин операдинни балетдин театр­дин кьилин хормейстер (дирижёр) Эмилия Шихрагьимова я.

Эмилия 1995-йисан 5-апрелдиз Кьасумхуьрел духтурар тир Шихрагьимоврин хизанда дидедиз хьана.

— ГъвечIи чIавалай музыкадал, манийрал рикI алай аял тир. Фортепьяно­ ягъиз­ кIандай. Хушвилелди райондин­ му­зыкадин школадиз фидай. Анай хтан­мазди, кIвале манияр хълагьдай, —   къейднай чахъ галаз хьайи суьгьбетда Эмилиядин диде Сабрина Шихрагьимовади.

Музыкадихъ гьевес авай руша 2010-йисуз Кьасумхуьруьн 1-нумрадин юкьван школада 9-класс куьтягьна. Ам Махачкъала шегьерда Г.А.Гьасанован тIварцIихъ галай музучилищедиз гьахьна. Ана кIелай йисара Эмилиядин къас­тар кIеви хьана. 2014-йисуз училище агалкьунралди куьтягьай ам пешекарвал хкажун патал Л.В. Собинован тIварцIихъ галай Саратовдин госконсерваториядиз гьахьна. Ина ада «Дирижирование академическим хором» кафедрада чирвилер къачуна. И рехъ, Эмилияди лагьайвал, адаз сифтедилай бегенмиш тир.

— Халис дирижердихъ вири патарихъай алакьунар жеда. Ада мани лугьун чарасуз я, гьакI дирижердиз музыкадин алатни ягъиз чир хьана кIанда. Ам акьуллу ва рахаз чидайди хьунни важиблу я, — гьисабзава жегьил музыкантди.

2015-йисуз, консерваториядин студент яз, анин ректор А.Заноринан тек­лифдалди Эмилия кIвалахал акъвазна. Ам Саратовдин Свято-Покровский православный классический гимназиядин «Актина» тIвар алай аялрин хордин коллективдин художественный руководителвиле тайинарна. Са куьруь вахтундилай кIвалахди хъсан нетижаярни гана. «Актина» Виридуьньядин халкьарин хордин IX фестивалда 1-чкадиз ва Моск­вада кьиле фейи Вирироссиядин аялринни жаванрин хоррин фестивалда 3-чкадиз лайихлу хьана.

Гьа са вахтунда Э.Шихрагьимовади Саратовдин хордин музыкадин театрдани кIвалахна. Театрдин коллективдихъ ва консерваториядин студентрихъ галаз ада шумудни са сеферда Вирироссиядин ва Виридуьньядин фестивалрани конкурсра иштиракна. Кьилди къачуртIа, гьеле 2016-йисуз Эмилияди Германияда тешкилай жегьилрин интернациональный хордик кваз концертра иштиракна.

2019-йисуз Э.Шихрагьимовади консерватория, вири вадар аваз, «Академический хордин художественный руководство» пеше къачуналди, куьтягьна. Вуз акьалтIарайдалай гуьгъуьниз хайи ватандиз хтана. И йисан сентябр­дилай ада, Дагъустан Республикадин М.Кажлаеван тIварцIихъ галай искусст­войрин школада хордин регьбервал ийиз, операдинни балетдин театрдин хордин артисткавиле кIвалахна.

Са вацралай жегьил пешекардиз Оскар Уайльдан «Кентервильское привидение» новелладай Виктор Плешакан мюзиклда Вирджиниядин роль гана.

— Им заз бейхабар кар хьанай. За сад­рани тамашайра ролар тамамарайди тушир. Гьавиляй заз и кар пара итижлуни тир, четинни. Роль кьилиз акъатна, зун лап рази хьана. Чахъ галаз Москвадай тир машгьур режиссер Наталия Горшковади кIвалахзавай. Ахпа зун режиссер Дмитрий Павлова эцигнавай Константин Листован «Севастополдин вальс» опереттада Зиночкадин ролда къугъвана. И роль лап четинди тир. Зак къурхуни акатнай, шумудни садра залай и ролда къугъваз алакь тийидайди хьиз хьанай. Амма алакьна, къугъвана. Тамаша арадиз акъатна. Зун шад тир. Ам чи театрдин лап хъсан постановка хьанай, — суьгьбетнай Эмилияди.

2020–йисуз Э.Шихрагьимова Саратовдин госконсерваториядин аспирантурадик экечIна. Илимдин кIвалах ада «Поэзия Серебряного века в хоровой музыке к.XX-нач.XXI вв.» темадай чIехи шаир, филологиядин илимрин доктор, профессор Светлана Кековадин гъилик тамамарна.

КIвалахни акъвазар тавуна илимдин рекье зегьмет чIугвазвай Эмилия 2021-йисан майдиз багъри театрдин кьилин хормейстервиле тайинарна. Вичин коллективдихъ галаз ада гьакъисагъвилелди зегьмет чIугвазва.

Сегьнедал чи тават гуьрчегвилин, жегьилвилин, тамамдиз яратмишунрин яцIа хьунин чешне я. Адан цIарцIар гудай чIулав вилер, къизилдин чIарар, мили хъвер, серес ван виридаз хуш я. Адаз таниш тушир инсанрихъ галазни рахадай чIал жагъида. Адахъ галаз санал кIвалахзавай юлдашри-вокалистри ам их­тибарвал гъиз жедай, дикъетдивди яб гудай ва гуьгьуьл кьадай инсан тирди къейдзава.

— Чи коллективда гьар жуьре хесетар квай инсанри кIвалахзава. Гьар са музы­кант личность я, вичин фикир авай, гьелбетда. Гьар жуьре яшарин инсанар авай коллективда кIвалахун са­ акьван регьят кар туш. Амма музыкади вири сад ийида.­ Хор сифтени-сифте ни­зам-къай­да­дилай башламиш жез­­ва. Хорда авай инсанар кьетIенбур, ансамбль вуч ятIа чидайбур я, — лугьузва Эмилияди.

— Операдин хормейстердин кьилин везифа хор акI гьазу­рун я хьи, герек хордивай сегьнеда арадал атун мумкин тир гуьзлемиш тавур кар, гьерекат тадиз дегишариз алакьун я. Заз театрдин кIвалах жуван пешекарвал мадни ус­тадвилин дережадиз акъуддай са алат, халис дирижер анжах операда дирижервал авурди, операни кьакьан дережадин музыка я.

Э.Шихрагьимова­ къецепа­­­­тан уьл­квей­рин ва урус ака­­­де­­­мический музыкадал гзаф ашукь я. Шубертан, Шопе­нан, Брамсан, П.Чай­­­­­­ковскийдин, С.Рахмани­нован,­ С.Та­нее­ван, А.Шниткедин, Г.Сви­­ридован­­ эсе­рар адан рикIиз иллаки­ мукьва­ я. Да­гъустандин музыкадикай ра­хай­тIа, жегьил музыкантдиз, гьелбетда­, Г.Гьа­са­нован, С.Керимован, М.Каж­лае­ван, С.Агъабабован, Н.Дагьи­ро­ван ярат­ми­шунар хуш я.

Эмилия вичи зегьмет чIугвазвай театрдин, гьакIни джаздин ва эстрададин концертриз, М.Горькийдин тIварцIихъ га­­лай Урус драмтеатрдин тамашайриз физва.

– «Чайка», «Тартюф», «Ричард III» бегенмиш я. Мукьвара лакрин театрда кьиле фейи «Эхиримжи къимет» тамашани рикIи чIугвадайди хьана. Исятда бязибуру театрдиз фин герек туш лугьузва, яни телевиденидай ва интернетдай дуьньядин лап хъсан театрри сегьнеламишзавай эсерар аквазва. Амма телевизордай ва интернетдай  тамашайриз килигзавайбур театрдиз еке гьевесдивди къведа, — хъвер кваз лугьузва руша.– Чи театрда эцигзавай гьар са опера заз виридалайни хъсанди яз аквада. Амма кьилинди ам я хьи, чи театрда пис музыка авач. Хъсан музыкади зун шадарзава, — вичин суьгьбет акьалтIарна Эмилия Шихрагьимовади.

Бажарагълу хормейстердикай, хордикай, адан педагогвилин ва тешкиллувилин кIвалахдикай ихтилат мадни давамариз жеда. Амма яргъалди рахадалди, садра адан музыкадихъ яб акалун хъсан я!

Къуй, Эмилия, вахъ чандин мягькем сагъвал, уьмуьрда бахтлувал хьурай, кIвалахдин, яратмишунрин рекье вини кукIушрихъ агакьрай!

Зарият  Агъарагьимова