Мегьамед-Гъалиб Садыкъи (рагь­мет хьурай вичиз) са шумудра чи мектебдиз мугьман хьанай. Зун мектебдин директор­ хьиз,адан виликан студентни тир, гьави­ляй­ ам захъ илиф тавуна хъфидачир. Ну­­батдин се­ферда илифайла, фу-затI тIуь­на, секин хьайидалай кьулухъ чун суьгьбетрик экечI­най. Етим Эминалай башламишай ихтилат СтIал Сулейманал атана ва мугьманди адан уьмуьрдикай, яратмишунрикай лап итижлу суьгьбетар авунай. Ингье абурукай кьвед.

* * *

— За вад лагьай классда кIелза­вай. Та­мам вири тарсарай хъсан къиметар авайтIани, урус чIал четин акъ­ваззавай. Вучиз лагьайтIа, а чIа­лал рахазвайбур лап тIимил тир, абу­рухъ галаз алакъани авачир. Исятда хьиз, радио, телевизор­ ва ма­са СМИ-яр эсиллагь акурди тушир. Са юкъуз чаз математикадин муаллимди (инал ада гьа касдин тIварни кьунай, амма зи рикIел аламач) урус чIалал цIуда­лай агъуз кьулу-кьулухъ гьисабиз чи­­рунин тапшу­ругъ ганай. Гьикьван алахъна­тIани, затIни рикIел аламукьзавачир. Им са зун тушир икI кIеве гьатнавайди, ви­ри класс гьакI авай. Эхирни чна, классда авай гадайри, меслятна: чун Сулейман дайидин па­тав фида, гьикI хьи, адаз дуьнья акунва, белки, са меслят къалурин.

Сентябрдин варз тир. Гьаваяр гьеле къанвачир. Чун фейила, ада, гьаят­да авай таран кIаник куьсруьдал ацукь­на, хурук асани кутуна, ял язавай. Белки, са чIал туькIуьрзавай же­ди. Бейхабардиз патав атай кьуд-вад аял акурла, ам са тIимил чаш­миш­ хьана ва ахпа, кьил винизна, жу­­зуна: — Ана гьикI хьана, гуржи­яр, куьн акъат­на хьи? Ада “гуржияр” ­ву­чиз лагьа­най­тIа, зи кьил къени акъат­нач­. Чна чи дерди-ба­ла вуч ятIа лагьайла, Сулейманан сивик са тIимил кьван зарафатни ягьа­нат квай хьтин хъвер акатна. Ахпа, вилер чи­ле акIур­на, гъилевай асадин кIвенкI са шумудра явашдиз чиле эця­на, чахъ элкъвена, лагьана: — Чарни къа­рандаш гвани? За лугьуда, куьне кхьихь.

Десит, девит, восем, сем,

Я шутI знаю вот семсем,

Шест, пят, четире, три,

Если бунил, бафтари.

Аквар гьаларай, шаирдиз чизвай: шиир рикIел хуьн регьят я. Чна ам ху­­ралай чирнай ва жуван патай амай кьве гаф “два”, “одинни” акал хъувуна­. Гьа икI шаирди чун кIевяй акъуднай.

* * *

Вичи теснифай затIарик хуькуьрайла, Сулейманаз кIамаз жедай, бязи вахтара хъелни къведай. Са се­ферда ам куь­­чедай винелди хкведайла, япарихъ манидин сесер галукьда кьван. Алай чкадал акъвазна­, дикъетдивди яб акалда шаирди. Ма­ничидихъ хъсан туькIвей сесни ава, лугьунни устадвилелди ийизва, ам­ма вичин гафар дегишнавайди, маса гафаралди алава хъувунвайди ада кьа­тI­а­на. Кьуьзека гьа манидин ван къвезвай патахъ еримишна. Адаз акуна хьи, са жегьилди вичин сала керкидалди са вуч ятIани ийизва.

— Саламалейкум, ваз къуватар хьуй! — явашдиз агатна ам жегьилдин патав. — На ина вуч ийизва?

— Ваалейкумасалам, Сулейман дайи, — жаваб гана гадади. — За чичIе­кар цун патал лак кьазва.

— Ихьтин лак жедани? Вуна ам дуьз кьазвач, зав гице а керки.

Шаирди жегьилдив гвай керки къачуна, вичин гъилевай кIекIец гьадав вугана. Кьуна тамам куьтягьнавай лак ада керкидалди гьар патахъ чукIурна. Гададай гьарай акъатна:

— На вучзава? За чIугур зегьмет вуна тармарна хьи! — Ада лак галай патахъ пеленгди хьиз хкадарна.

— Яъ, — лагьана Сулеймана, — ви зегьметдик хуькуьрайла, ваз хъел къвезвани? Вуна зи зегьметдик вучиз хуькуьрзава? Вучиз за теснифай чIала авай зи гафар хкуднава? Вучиз адак жуванбур кутунва?

Жегьилдин гъилевай кIекIец вахчуна, шаирди аста камаралди салан рак галай патахъ еримишна.

Эхь, гьахьтин арифдар кас тир чи шаир Сулейман!..

Мирземет Салманов