Кьилин месэлайрикай…

Алатай гьафтеда Россиядин Федерациядин Президент Владимир Путина Москвадин Мугьманханадин дараматда йисан нетижаяр кьуна­ ва пресс-конференция тухвана. Пре­зидентдиз 3 миллиондилай виниз чарар, арзаяр рекье тунвай ва ада 4 сятни 28 декьикьада 103 суалдиз жавабар гана. Уьлкведин агьалийри экономикадин, яшайиш­дин, сиясатдин, маса уьлквейрихъ галаз­ авай алакъайрин, давам жезвай дяведин махсус серенжемдин ва гзаф маса месэлайриз итиж ийиз­вай.

Государстводин Кьили ва Верховный Главнокомандующийди сифте нубатда дяведин махсус серенжем кьиле тухузвай гьалдикай ихтилат кудна. ГьикI лагьайтIа, и месэлади чи чIехи уьлкведин гьар са хизан секинсуз ийизва.

Президентди лагьайвал, Россиядин Яракьлу Къуватри гьужумдин гьерекатар ва Донбассдин чилер миллетбазрикайни цIийи фашистрикай азад авун давамарзава. ЦIи душмандикай Курскдин область ва Донбассдин 300-далай виниз хуьрер ва са шумуд шегьер азаднава. Россиядиз стхавилин кьве уьлкведин арада авай дяве ислягьвилин рекьелди куьтягьиз кIанзава. И кар патал Минскда, Стамбулда, Аляскада гуьруьшар кьиле тухвана, Киевдин кьиле авайбур чIалал атунин гьакъиндай меслятар авуна, амма РагъакIидай патан спон­соррин, дявекаррин таъсирдик акатнавай Киев дяве акъвазарунин, ислягьвилин­ икьрар кутIунунин терефдар туш.

Исятда дяведин махсус серенжемда иштиракзавай Россиядин кьушунра 700 агъзур кас ава. Гьар юкъуз дяведа аскерар рекьизва. Идан гьа­къин­дай жавабдарвал дяведин гьерекатриз рехъ гайи Киевдин хиве гьатзава. ЦIийи фашистри гражданвилин дараматар, яшайишдин кIвалер, гьуьлерилай пар тухузвай танкерар ягъуникайни абуруз са хийирни хкатдач. Йисан эхирдалди чи кьушунри мадни хуьрер азадда.

Чи аскеррин, офицеррин жуьрэтлувиликай, викIегьвиликай, дирибашвиликай, ватанпересвиликай, сада-садаз куьмек гуникай рахадайла, уьл­кведин Президентди мад дагъустанви командирдин агалкьунрикай, Северск шегьер азад ийидайла адан бригадади къалурай игитвилерикай ва гьар жуьре миллетрин аскерринни офицеррин арада авай дуствиликай ихтилатна. Чи рухвайрин кьегьалвилерикай Президентдиз урус халкьдин векилри малумарзава ва абурал дамахзава. Гьавиляй 18 дагъустанвидиз Россиядин Игит лагьай тIвар ганва.

ЧIехи уьлкведиз талукь гьар са месэла хъсандиз гьялун патал экономикади пайгардик кваз кIвалахун лазим я. Президентди къейд авурвал, Россиядин Федерациядин Гьукуматди ва Федеральный Советди, Госдумади чпин муракаб везифаяр жавабдардаказ, бегьерлудаказ кьилиз акъудзава. 2025-йисан нетижайрай аквазвайвал, инфляцияди 5,7-5,8 процент тешкилна. Экономика 1 процентдин хкаж хьанва. Гьакъикъи мажибрин кьадар 4,5 процентдин хкаж хьана. Зегьметдин бегьерлувал 1,1 процентдин виниз акъатна. И рекъемар гъвечIибур яз аквазватIани, санлай къачурла, экономикади кьулухъ чIугвазвач, анжах виликди еримишзава. Коллективный западдин 19 ва 20 лагьай къадагъайриз (санкцийриз) килиг тавуна.

Владимир Путин демографиядин месэладал яргъалди акъвазна. ГьикI лагьайтIа, уьлкведа эхиримжи­ йисара хазвайбурулай рекьизвайбур гзаф жезва. Президентди лагьайвал, гьар са хизанда 2-3 аял кьванни хьана кIанда. Агьалийри чпин арзайра, чарара, зенгера къейдзавайвал, аялар гзаф хьунин месэла четиндаз элкъвенва. Жегьил хизанар яшайишдин кIвалералди, хъсан мажибралди, бес кьадарда пособийралди таъминарна кIанзава. Гьукуматди и жигьетдай серенжемар кьабулзава, амма абур тамамбур жезвач. Гьукуматди гузвай алава пулар, пособияр вири хизанрив, аялрив агакьзавач. Регионра герексуз сергьятвилер эцигзава. Гзаф аялар авай хизанрив гьукуматди тайинарнавай вири кьезилвилер агакьзавач. Ихьтин шартIара жегьилриз хизан кутун ва гзаф аялрин диде-бубаяр хьун хъсан аквазвач. Президентди уьлкведин Гьукуматдиз важиблу и месэла гьялунин карда мадни фагьум-фикир хъувун теклифна. Президентди малумарайвал, 2026-йисан 1-январдилай гзаф аялар авай хизанриз мадни са жерге кьезилвилер тайинарда.

Президентдиз залда кIватI хьанвай­ журналистрини гзаф суалар гана.­ Абуруз жаваб яз Владимир Путин­ Рагъ­акIи­д­ай патан уьлквейрин банка­ра­­ авай Россиядин пулар чуьнуьхиз кIан­за­вай­бурукай, ЦБ-дин кIвалах­ди­кай, налогар кIватIуникай, ипотекадикай, цIийи автомашинар, самолетар­ акъу­дуникай, образованидикай, начагъбур герек ва кьит дарманралди таъ­­ми­наруникай, телефондин лутуйри­кай, ин­тернетдин мумкинвилерикай, са бязи шейэрин къиметар къайдадик кутуникай, рекъемрин технологийрикай рахана.

Нариман Ибрагьимов