Къейд.

Замир Исмаилович Къурбанисмаилов 1991-йисан 7-мартдиз Мегьарамдхуьре къуллугъчидин хизанда дидедиз хьана. 2008-йисуз ада Мегьарамдхуьруьн 1-нумрадин юкьван мектеб куьтягьна ва ДГТУ-дин информационный системайрин факультетдик экечlна. 2014-йисуз кьилин образование къачур жегьил хайи хуьруьз хтана.

Художникар, шаирар, композиторар, музыкадин устадар, артистар… — вири яратмишунрихъ галаз алакъалу ксар я. Амма, зи фи­кир­далди, чпин алакьунралди инсан гьейранарунин жигьетдай художникрив къведай кас жедач. Рангарин куьмекдалди чпин гьиссер, хиялар суьретриз элкъуьрзавай машгьур художникар лезгийрихъ гзаф хьана ва исятдани ава.

И йикъара зун вичиз художниквилин рекьяй бажарагъдин пай ганвай, амма гьелелиг халкьдиз са акь­ван малум тушир  Замир  Къурбанисмаиловахъ галаз гуьруьшмиш хьана. Ам Мегьарамдхуьре яшамиш жезва. 

— Замир Исмаилович, художниквилин рехъ вуна мусалай ва гьикI хьана кьуна? — жузуна за.

— Къелем гъиле кьаз чир хьайи гъвечlи чlа­валай за суьретар чlуг­ваз­ва. Мектебда кlе­лай йисара муаллимрини тарифардай. Ихьтин де­лилри зи гьевес хкажзавай. Акварелрин, рангарин къелемрин куьмекдалди адетдин чарчел суьретар чlугун тавур югъ жезва­чир. Бязи­бу­ру, суьретар чlугун пеше туш, са хийир­ни авачир кар я лугьуз, зун саки гьевес­дай авудна. Гьавиляй 8-9-классра кlелза­вай чlавалай зун жу­ван рикl алай кардал маш­гъул­ хъхьанач. Саки университетдик эке­чl­дал­ди яратмишай затlни хьанач­.

Са сеферда Махачкъаладин туьквенда акур шикилри зи фикир желбна. Абурун суьгьуьрда гьатай легьзейра зи рикlяй хиял фена: ихьтин суьретар арадал гъидай бажарагъ захъни ава. Гьелбетда, художниквилин рекьяй кlелнавачирвиляй сифтедай четин жезвай, яни рангар какадарунин ва я маса сирери­кай эсиллагь хабар авачир. Куьрелди ла­гьай­тlа, бажарагъ авай, амма теория чизвачир.

— Вуна жув художник яз гьисс авурдалай кьулухъ чlугур сифте суьретар рикlел хкиз жедани?

— Эхь, сифте суьретрикай сад гимидин шикил я. Ам за исятдани хуьзва. (Ихтилатдик квай вахтунда Замира вичин альбомдай заз устадвилелди чlугунвай гимидин шикил къалурзава. К.Ф.).

— Яратмишунра вуна виридалайни гьи кlвалах хъсанди, дамах ийиз жедайди яз гьисабзава?

— Кьетlенбур яз гьисабзавай са шумуд суьрет ава захъ.

— Ви сихилда художникар хьанани?

— Заз чидайвал, хьайиди туш. Амма дидедин халудихъ, рикlивай машгъул хьаначтlа­ни, художниквилин рекьяй алакьунар авай.

 — Вуна яратмишунрин конкурсра, выставкайра иштиракзавани?

— Гьелелиг выставкайра ва маса мярекатра за иштиракнавач. И мукьвара зи 31 суьрет халуди Моск­вадиз тухвана. Мумкинвал хьайи­тlа, мукьвара ана выставка тешкилда.

 — Художниквилин рекьяй ваз муаллим авани?

— Муаллим ва я наси­гьатчи заз и рекьяй хьа­йиди туш. За винидихъ лагьайвал, “ам пе­ше туш” лугьудай ксар дуьшуьш хьана. Жуван рикl алай кIвалахдивай инсан къа­къудун четин, гьатта мумкин тушир кар я. Жуваз ганвай пай гьикl хьайи­тlани винел акъатда. Яратмишзавай шаирдин къелемдикай, булахдай хьиз, цlарар хкатдайвал, ху­дож­ник­дивайни рангар галачиз, абу­рукай менфят къачун тийиз яша­миш жедач.

— Вуна информационный системайрин факультет куьтягьнава. Алай вахтунда герекзавай пешейрикай сад я. Хкягъай пешедай кlвалахдай фикир авачни?

— Пешедин рекьяй заз 2014-йисуз кlва­лахун теклифнай. Амма гьа са вахтунда художниквални кlва­лах санал ийидай ашкъи хьанач. Гьелелиг жуван рикl алай кардал маш­гъул хьуни зав маса кар патал мажал вугузвач. Кlвалахиз кlан хьайитlа, исятдани жезвайди я.

— Суьретар чlугунал гьар юкъуз машгъул яни? Ваз куь илгьам гузва?

— Эхь, гьар юкъуз “жуван алемда” сиягьатзава. Яратмишунрал машгъул ксариз, зи фикирдалди, чпин кьилдин алем жеда. Бязи вахтара за санал 3-4 юкъуз ял ядай дуьшуьшарни жезва. Амма илгьам завай садрани къакъатзавач ла­гьайтlа, гъалатl жедач. Адет яз, яра­тмишунрал зун йикъан экв авай вахтунда машгъул я. За яхцIурни цIудалай гзаф шикилар чIугунва.

— Аквазвайвал, ви яратмишунра гзафни-гзаф тlебиатди кьетlен чка кьунва. И кар чи ерийрин гуьрчег тlебиатдихъ галаз алакъалу яни?

— Эхь, тlебиатдиз талукьарнавай суьретар захъ гзаф ава. Амма абур анжах са чи ерийриз талукьбур туш. Искусстводиз сергьятар авач. Винидихъ лагьайвал, захъ жуван алем ава. Хиял-фикир тек са тlе­биат­далди сергьятламиш хьанвач — фантазия гегьенш я. Гуьрчег акунри жув гьейранарай бязи чкайрин шикилриз килигиз арадал гъанвай  картинаяр ава захъ. Гзафни-гзаф за жуван хиялдиз атай затlар чарчел акъудзава. Куьне фикир ганатlа, за чlугунвай суьретрай са гьихьтин ятlани гьерекат аквазва. Месела, балкlандал алаз физвай атлу, тарарилай авахьзавай пешер, аватзавай вацl, лепеяр алай вир…

— Вуна картинаяр маса гузвани? Заказар авани?

— Ваъ, гьелелиг маса ганвач ва ахьтин фикирни авач. Заказарни кьабулзавач.

— Ваз машгьур художникрикай нин яратмишунар гзаф хуш я?

— Ахьтинбур гзаф ава. 19-асирдин маш­гьур­ художник Шишкинан кlвалахар заз иллаки бегенмиш я.

— Суьретар чlугунал маш­гъул жез кlанза­вай ксариз вавай гьихьтин насигьатар гуз жеда?

— Бажарагъ, ашкъи аватlа, ни вуч лагьай­тlани, ахьтин касди вичин кар кьилиз акъудда. Бажарагъ винел акъат­ тавуна амукьун дуьз туш. Гьи ре­кьяй пай ганватlа, гьа рехъ кьуна кIан­да. Бажарагъдин цlирер пайда хьайила, абур бегьер гъидайбуруз элкъуьрун ва я тавун инсандилай виче­лай аслу я. Художниквилин ре­кьяй, зи фикирдалди, гужуналди ви­ликди физ жедач. Гьакъикъатда, ала­кьунар авай ва са вуч ятlани кьилиз акъудиз кlанзавай кас мумкинвилерихъ къе­къведа, кlанзава­чирди — багьнайрихъ.

— Гележегдин фикирар гьихьтинбур я?

— Жуван яратмишунрин рехъ давамарун. Рикl алай кардал машгъул тахьана акъвазиз жедач.  Фикирдиз вуч атайтlа, гьам чlугвада, са жуьредин сергьятарни авачиз.

— Умудлу я хьи, агалкьунар, кьакьан дережаяр гьеле вилик ку­ма. Итижлу суьгьбетдай сагърай!

Куругъли Ферзалиев