Нариман Къарибова “Буржар илитIунин эхир мус жеда?” кьил ганвай макъалада къарагъарнавай хьтин месэлайрал зунни расалмиш хьана. Дугъриданни, дуьз кхьизва касди. Зи рушни Дербентда яшамиш жезва. Ам сагъламвилин мумкинвилер сергьятламишнавай кас, инвалид я. Гьавиляй Махачкъаладай физ, за адаз куьмекар гузва.Месела, адан документар туькIуьрун патал чун тефей идара амач. Са газдин патахъай тиртIа, низ къайгъу авай. Гьи карханадиз,идарадиз фейитIани, вун инай аниз, анай иниз рекье твазва. Ви кар я туькIуьн, я туькIуьн тийин. ЯтIани чара авач, фена кIанзава. Гзаф идараярни абурун иесийрин кIвалера ава. Герек са кардикай хабар кьаз, фена рак гатайла, я ваз ахъайда, я — ваъ. Дербентда хьайи вад юкъуз завай ТСЖ-дин председатель сакIани жагъуриз хьанач. Яргъа авайтIа, мадни четин жедай, ам гьа вилик квай кIвалера яшамиш жезвай. Заз амукьайди физ, рак гатаз, хтун хьана. Къуншийривай хабар кьурла, низ чида, адай кьил акъатзавайди туш лагьана, ажугълу яз. Квартирадин пуларни ада вичиз гьикI кIан ятIа, гьакI къачузва. Алай йисан январдилай 300 манатдин хкаж хъувунва лугьуз, дербентвийрив къал гвай, вучиз ятIа, садан кьилни акъатзавач. Низ арза ийида, нин патав фида? Кьил кьадай са касни амач. Ийир-тийир квахьнава жемятдин.
Турбайрай яд фин тийиз акурла, ТСЖ-диз фена, авай гьалдикай лагьайла, устIар кьве йикъалай атана акъатна. Са цIуд декьикьада михьна хъфена. Пулни къачунач. Белки, и кIвалах къиметсузди я же-ди, — фикирна за. Пакадин юкъуз ТСЖ-дин председатель вич атана, куьне адаз 300 манат ганани лагьана хабар кьуна. Ам яшамиш жезвай чка къалурна ва хутахна адав авур кIвалахдин гьакъи вахце лагьана. Тажуб хьайи за хабар кьуна: вучтин пул? И инвалидди квез гьар вацра гузвайди гьиниз физва бес? Ихьтин гьуьрметсуз хьанвай инсанрихъ галаз вун гьикI рахада?! Эхирни фена вахкана 300 манат.
Газдин патахъай .Махачкъаладив гекъигайла, Дербентда газ кьве сеферда багьа я. Зи вад кас авай хизанди Махачкъалада вацра 400 манат гузва. Дербентда лагьайтIа, 2 касди — 300 манат. Къайдаяр, законар виринра сад хьтинбур туш жал?
Гьар вацра квартирадин пул вахт-вахтунда гузватIани, кьезилвал яз гузвай квартирный 400 манат хгун тийиз акурди зун собесдиз фена. Анай туькIуьр хъувун патал чаз лазим тир документар гъваш лагьана.
Фена, къекъвена, вири документар туькIуьрайдалай кьулухъ чун газдин справка къачун патал пул гузвай почтадиз справка тIалабиз фена. Ана ацукьнавай дишегьлиди квел вад вацран бурж ала лагьана, чаз справка ганач. Вири квитанциярни чи гъиле авай. Ваъ, тIем акакьзавач. Минетзава, гьич патаривни агудзавач. Эхирни чара тахьай зун начальникдин патав финиз мажбур хьана. Ада бурж алач лагьай чар вугана. И чарни гъиле гьатайла, вири документар туькIвена лагьана шад хьайи зун тадиз лазим идарадиз хъфена. Анин къуллугъчидини хъсандиз килигайдалай кьулухъ и справкадал печать алач лагьана, элкъуьр хъувуна. Мад почтадин чIехидан патав фена. “Печать за эцигдач, вучиз лагьайтIа ада иниз ганвай пул лазим чкадив агакьнавач” лагьана. Вад вацран къене чкадилай чкадал агакь тийизвай ам вучтин пул хьуй, я залумар!. Куьн квел машгъул я эхир? Тахсир нинди я, — лагьана чун эхкъечIна хъфена. Квез са тIимил хьайитIани, халкьдихъай, иллаки, къвез, кар туькIуьн тийиз, хъфизвай пенсионеррихъай, инвалидрихъай хьайитIани утанмиш тушни? Куьрелди, чи туькIвей документарни, гьа са справкадиз килигна дуьзариз хьанач.
И йиса садра-кьведра физвай заз икьван аламатар акурла, бес ана яшамиш жезвай жемятдин язух тушни? Гьикьван гьараяйтIани, садазни ван къвезвач. Мусибатдин крар гзаф ава дуьньяда. Гьарда вичин макьамдал кьуьл ийизва. Девлетар гъиле авайбуру кесибар инсанрай гьисабзамач. Бубайри лугьудайвал, тухда гишиндан гьалдикай хабар кьадач, гена гьам кIеве тваз алахънава. Ягь-намус, гьуьрмет-хатур вири пулуна хьанва.
Инсанар, ша куьн сад-садан гъавурда гьат. КIвалахиз алакьзавачтIа, столрихъ ацукьмир. Инсанар инжиклу ийимир! Са чар туькIуьрун патал са шумудра гьа са идарадиз рекье твамир. Инсанвилин ерияр квадармир!
Майрам Магьамдалиева
