Саркаров Серкер. Сифтедай заз адакай Москвада зегьмет чIугвазвай бажарагълу алим, Губкинан тIварунихъ галай Россиядин нафтIадинни газдин университетдин профессор, РАЕН-дин академик я лугьуз ван хьанай. Ахпа чун Каспий гьуьлуьн къерехда, ял язавай береда акунай. Гуьгъуьнлай чун, гьар ам меркездиз хтайла, гьалтдай. 2011-йисан октябрдиз, уьмуьрдин 75 йис тамам жедалди, баркаллу кас рагьметдиз фена. Къе ам рикIел хкун чи буржарикай я. Ада Советрин Союзда ва Россиядин Федерацияда нафтIадихъ, газдихъ галаз алакъалу илим, санайи вилик тухун патал еке алахъунар авуна, къенин ва гележегдин несилар патал пара къиметлу кIвалахар, дуьньядин илимда жанлу гел туна.
Усугъчайдин юкьван школа акьалтIарай Серкер Саркаров Азербайжандин Азизбегован тIварунихъ галай индустриядин институтдик экечIиз фена. Жегьил вичин чирвилерихъ агъунвай. Амма гьич вилив техвей кар хьана: физикадай билетда авай вири суалриз жавабар гайила, адаз “пуд” эцигна. Гада чIалахъ хьанач, мад сеферда имтигьанрин чарчиз килигна, анай мискискарвидиз “3” тамашзавай. Садан кьилни тIар тавуна, Серкер дуьз институтдин проректордин, имтигьанрин госкомиссиядин председателдин патав фена. Адани хабар кьуна:
— Вун къиметдал рази тушни?
— Ваъ,- лагьана Серкера.
— Килиг гьа, вуна комиссиядин вилик жаваб гуда, кIеве гьатда вун.
— Гьатдач зун кIеве.
— АкI ятIа, ваз хъсан чида, лезги бала, — пIузаррик са жуьредин хъвер кваз лагьана проректорди. — Гьазур хьухь, пака чна ваз эверда.
— КичIе заз ийизвай, — рикIел хканай Сер-кер Акберовича, — амма зун жувахъ ва хуьруьн, Усугъчайдин школайра тарсар гайи муаллимар тир Мамедагъади, Режеба, Юзбега гайи чирвилерихъ инанмиш тир. Теклифайбурукай са билет къачуна, зун ацукьна, вад декьикьадилай за жув гьазур тирдакай малумарна. Гьа билетда авай ва профессоррин алава суалризни жавабар гайилани, къимет “4” янай.
Гьа ихьтин эгечIунизни килиг тавуна, дагъустанвиди Бакудин институтда лап хъсандиз кIелна, адакай вири преподавателриз рикI алай студент хьана. Инженер-геофизикдин пеше къачур Саркаров Башкирия АССР-диз рекье туна. Ада геофизикадин ВНИИ-дин Волго-Уральский филиалда кIвалахиз гатIунна. Кьве йисуз илимдин ахтармишунар кьиле тухвана, республикадин нафт, газ квай чилер тайинарун патал гзаф чкайрилай цIар элкъуьрай лежбердин хци, вири бедендалди гьиссна, чилерин дерин сирер чирунин (геофизика) илимди ам михьиз вичелди чIугуна. Гьавиляй ам Москвадин Губкинан тIварунихъ галай нафтIадинни химиядин, газдин промышленностдин институтдин аспирантурадик экечIна. Кьве йисалай диссертация хвена, технический илимрин кандидатвилин дережа къачуна. Гьа инлай адан уьмуьр и институтдихъ (гила Россиядин нафтIадинни газдин университет) галаз алакъалу хьана. Яваш-яваш ада къуллугъдин ва илимдин рекьяй нубатдин кукIушарни муьтIуьгъарна.
1982-йисуз технический илимрин докторвилин дережа къачуна. Ахпа адакай университетдин геофизикадин кафедрадин профессор, кафедрадин заведующий, геологиядин ва геофизикадин факультетдин декан, 1996-йисуз РАЕН-дин академик хьана.
Россиядин нафтIадинни газдин университетдин профессор Серкер Акберовича илимдин рекье тамамарай, кьилиз акъудай кIвалахри, адан гъиликай хкатай кьван илимдин ктабри, учебникри, пособийри, ахтармишунрин нетижайри ам дуьньядин гзаф чкайра машгьурна. Адаз Лос-Анжелесда, Денверда (США), Глазгода (Великобритания), Каирда (Египет), Лейпцигда (Германия), Амстердамда (Нидерланды), Женевада (Швейцария) кьиле фейи международный конференцийриз, симпозиумриз теклифна, чи ватандашди анра иштиракна, нафтIадинни газдин промышленностдин муракаб месэлайриз талукьарнавай марагълу докладар авуна. Махсус теклифралди Серкер Акберовича Германиядин Фрайбергдин горный академияда, Пекиндин нафтIадин университетда лекцияр кIелна. НафтIадинни газдин промышленностда, илимда лап зурба пешекар яз гьисабзавай чи ватанэгьли Европадинни Азиядин геофизикадин, Европадин чилер ахтармишдай, Америкадин геофизикадин обществойри, РАН-дин илимдин комиссияди чпин членвилиз кьабулна. Ам гьакI Россиядин нафтIадинни газдин рекьяй чирвилер гузвай учебно-методический объединенидин геофизикадин секциядин председатель, докторвилин диссертацияр хуьдай махсус Советдин, “Геофизика” журналдин редколлегиядин членни тир. 1999-2005-йисара ада Россиядин “Недра” издательствода 400-500 чин авай кьуд ктаб чапдай акъудна. Абур уьлкведин талукь вузра кIелзавай ва кIвалахзавай алимар патал пара къиметлу изданияр хьанва. Лагьана кIанда хьи, и ктабрихъ СНГ-дик акатзавай уьлквейрани еке игьтияж ава. Чи ватанэгьлидин илимдин кIвалахрикай Вьетнамдин, Йемендин, Египетдин, Алжирдин, Мароккодин, Китайдин, Германиядин алимри, пешекаррини менфят къачузва. Инал алава хъувун герек къведа: ада илимдин 190 кIвалах кхьена, 6 монография, вузар патал 5 учебник ва 20 пособие чапдай акъудна.
С.Саркаров “Россиядин Федерациядин лайихлу геолог”, “РФ-дин газдин промышленностди гьуьрметлу работник”, “РФ-дин чилерин къатар ахтармишунин гьуьрметлу работник”, “РФ-дин гьуьрметлу нефтяник”, “РФ-дин кьилин пешекарвилин образованидин гьуьрметлу работник” тир.
Эхь, Серкер Саркаров багърийризни, хизандизни, ватандизни вафалу кас хьана. Уьмуьрдин юлдаш Нергуьзахъ галаз санал ада кьве рушни хва тербияламишна, абурузни илимдин рекье зегьмет чIугвадай мумкинвилер яратмишна. ЧIехи руш Самилади РФ-дин юстициядин министерстводин къвалав гвай суддин экспертизадин центрада, хва Багъира нафтIадин сервисдин “Шлюмберже” компанияда кIвалахзава. Саня экономикадин илимрин кандидат я.
Гьайиф хьи, Серкер Акберович вичин рикIе авай вири мурадар, вилик эцигай везифаяр кьилиз акъудиз агакьнач. Зун инанмиш я, абур адан кIвалахдин юлдашри, ученикри, веледри, хтулри тамамар хъийида.
Нариман Ибрагьимов