Къадим Дербентди Ватандин ЧIехи дяведин йисара, немсерин чапхунчийрихъ галаз саки вири фронтра женг чIугуналди, чи уьлкведиз Советрин Союздин 9 игит гана. Ихьтин кьегьал рухвайрикай садни Шамсулла Алиев тир.
Къейдна кIанда хьи, вичин вахтунда дербентви шаир Нариман Агъасиева игитдикай чIехи поэма кхьенай. ЧIехи Гъалибвилин 74 йисан суварин йикъара Дербентда авай азербайжанрин госдрамтеатрдин коллективди шегьерэгьлийриз Н.Агъасиеван “Шамсулла Алиев” поэмадин бинедаллаз эцигнавай “Дяведа фейи уьмуьр” драма къалурна.
Драма башламишдалди тамашачийрин вилик экъечIай шегьердин администрациядин кьилин заместитель Видади Зейналова Советрин Союздин Игитдин къамат сегьнеламишун гьам театрдин ва гьамни вири Дербентдин медениятдин уьмуьрда лишанлу вакъиа тирди къейдна ва и кардихъ къенин несил ватанпересвилин руьгьдаллаз тербияламишунин барадайни чIехи метлеб авайди лагьана.
Ингье Ш.Алиеван женгерин баркаллувиликайни са кьадар делилар. Дербентдин педучилище акъалтIарна, шегьердин са мектебда муаллимвалзавай адаз 1942-йисуз Яру Армиядин жергейриз эвер гана. Ш.Алиева Кеферпатан Кавказ, Новороссийск гитлеровчийрикай азадунин женгера кьегьалвилелди иштиракна, тафаватлу хьунай адаз женгинин кьве орден гана.
1943-йисан зулуз Керченский полуостровдал кьиле фейи ягъунра Шамсулла Алиев генани тафаватлу хьана. 11-ноябрдиз Керчь шегьердин патарив капитан Ш.Алиев кьиле авай батальонди душмандин гьужумрин вилик пад пуд сеферда кьуна ва и женгера батальондин командирди, аскерар гьужумдиз къарагъаруналди, 250 гитлеровчи тергна, душмандин яракьар авай склад ва женгинин хейлин техникани кьуна. Гьайиф хьи, 19-ноябрдиз (1943-йис) Керчь патал женгера Ш.Алиев игитвилелди телеф хьана. Къадирлу дербентвийри шегьердин паркарикай сана адаз памятник эцигнава, адан тIварцIихъ мектеб янава.
Нариман Къарибов
