Хуьруьн кимел хъуьруьнар

ЦIегьрен кьисмет

Алатай девирда колхозда зегьмет чIугвазвай инсанар кесибдиз яшамиш жезвай. Хуьре виридаз лапагар, малар авайтIани, гьасилзавай нек, як ва ниси яргъаз тухвана маса гуз жезвачир. Абур чкадал парталрихъ, недай маса шейэрихъ дегишарзавай. Физули лугьудай кас хуьре виридалайни кесибдиз яшамиш жезвай. Йикъарикай са юкъуз, хизандал меслят авуна, Физули Белиждин базардиз авай са цIегь маса гуз рекье гьатна. Базардин гьал чин тийиз адавай цIегь базардин къенез тухуз хьанач. «Сифте чирна кIанда вуч хабар аватIа базарда» — хиялна Физулиди.

Базардин вилик ракьун  рехъ квай, анайни поездар физвайди тир. Физулиди вичин дугъривиляй цIегь ракьун рекьин шлагбаумдал кутIунна, вич базардиз гьахьна.

Са арада поезд атана, цIегьни галаз шлагбаум хкаж хьана.

Хтана Физули хвешивиляй цIегь маса къачудай касни галаз… КилигайтIа, цIегь куьрс хьана гиликьнава.

Физули цIегьрен хамни гваз йифиз элкъвена хуьруьз хъфена.

Халисан дустар

Алидини Велиди Махачкъалада санал кIелзавай. Абур санал яшамишни жезвай. КIелунар куьтягь хьайила, дипломарни вахчуна, гьарма сад саниз акъатна.

Са 15 йисалай Махачкъалада абур чеб-чпел дуьшуьш хьана.

Кьведани, остановкадал акъвазна, маршрутка гуьзетзавай. Фад­­лай  чеб-чпел гьалтнавачир абу­­рун ихтилатар лап къалин хьанвай.

Эхирни Алиди Велидивай хабар кьуна: ваз маршруткадин гьи нумра кIанзава?

— Заз 7 лагьайди. Бес ваз Али?

— За 1-нумра гуьзетзава.

Ихтилатар сиве амаз, анихъай­ 17-нумрадин маршрутка атана. Тадиз Алини Вели а маршруткада акьахна, ихтилатар давам хъувуна!

Кавхадин тIалабун

Вилик вахтара дагъдин са хуьре колхозда кIвалахзавай са кас хьана. ТIварни вичин Чуру тир. Гзаф дугъри, кесиб лежбер итим тир ам колхоздин малариз, лапагриз, балкIанриз, ламариз килигзавай.

ГьикI ятIани Чурудивай колхоздин са лапаг гиликьна.

Еке зиян хьана лагьана, Чурудиз вад йис кар атIана.

Дустагъдани зегьмет чIугваз, ада жуьреба-жуьре кIвалахар ийиз­ хьана. Са йисалай Чурудиз харат устIарвал ийиз, дакIаррал, ракIаррал нехишар акъудиз чир хьана. Вахт куьтягь хьайила, Чуру хайи хуьруьз хтана. И чIавуз  хуьр арандиз эвичIнавай.

Чуруди вичиз чир хьайи пешедай кIвалахар ийиз хьана. Сифте вичин алакьунар хуьруьн кавхадин кIвалерилай башламишна. Кавхадизни са гада авай. Вични са кIвалахни тийиз сарсахвилелди вердишарнавай. Са юкъуз кавха кIвализ фад хтана, Чуруди ийизвай кIвалахдиз килигиз акъвазна. Адаз кIвалах гзаф бегенмиш хьана, адак хвеш акатнавай.

Кавхади Чурудивай хабар кьаз­ва­:

— Я Чуру, ваз и кIвалахар гьина чир хьайиди я?

— Чан кавха, бес зун вад йисуз «зонада» хьайиди я. Заз гьана чир хьана и кIвалахар ийиз, — жаваб гуда ада.

— Лап хъсан я. Чан Чуру, за вавай са тIалабун ийин.

— Лагь ман!

— Гила, чан Чуру, вун «зонадиз» фидайла и кIвале авайдини твах! Къуй адаз са мих кьванни ягъиз чир хьурай!

Арзадиз – жаваб

— Яда, Эскер, ваз вуч хьанатIа чи­дач накь! — лугьузва Кьасума. – Зун хуьруьн советдин вилик  ацукьнавай, заз экверин ва газдин пул гуз кIанзавай. Ахпа зи патав жегьил 5 га­да атана, салам гана, акъваз хьана.

Чинай заз абур чир хьана чи хуьряй тирди, амма тIварар зи рикIел аламачир.

Са жегьилдивай за куь дерди-бала вуч я лагьана, хабар кьуна.

— Валлагь, Кьасум буба, чаз вац­ралай гзаф я хъвадай яд ава­чиз. Чун арза ийиз атанва чIехи­буруз.

Гьа и арада идарада кIва­лахзавай курьер Мага къвезва, яд авай чIехи  кьве баклажка гваз.

— Яда, Мага, вуна яд авай къапар­ гьиниз гъизва? – хабар кьуна ада.

— Валлагь, Кьасум буба, чара авачиз ялзава, идарада хъвадай яд авач.

И ихтилат ван хьайи жегьилар элкъвена хъфена.

— Чпиз хъвадай яд авачирла, чазни гудай жаваб гьам я! — лагьанай абуру.

Намедин Исмиханов,

Советский хуьр