И йикъара зав фадлай гуьзлемишай Къурбан Акимован “Лезги литература” энциклопедия агакьна. Зи фикирдалди, эхиримжи йисара чапдай акъатнавай “Лезгистан” (2014-йис) ва “Лезги литература” (2022-йис) энциклопедияр чи литературадин тарихдин еке агалкьунар я. “Лезги литература” энциклопедия сифте гафунилай гъейри муьжуьд кьиликай ибарат я. А кьилерни чеб чпихъ галаз сих алакъада ава.
Чаз малум тирвал, лезги литературадин дувулар лап деринриз фенва. Абур Кавказдин Албаниядин девирдихъ галаз алакъалу я ва VII асирдилай башламиш жезва.
Энциклопедияда кьилди-кьилди гьар асиррин шаиррикай, абурун уьмуьрдин рекьикай шикиларни галаз ганва, чаз чин тийидай цIийи тIварарни гьатнава, бязи гафарин ва литературадин терминрин баянарни ганва. Имни адан чIехи къиметлувал я.
Гьар са асирдин литературада цIийи тIварар арадал къвезва, гьадахъ галаз сад хьиз тематикадин ва жанрайрин рекьяйни дегишвилер жезва, виликди физва. Инай аквазвайвал, XX асирда чи лезги литература лап йигин камаралди виликди фенва. И барадай неинки шииратдин эсерри, гьакI гьикаятдин ва драматургиядин эсеррини еке чка кьазва.
Мектебра кIвалахзавай муаллимар ва гьакIни хайи литературадал рикI алай ксар патал и ктаб багьа савкьат я.
Жувакай рахайтIа, за адан романар (“Ракъинин муг”, “Ирид чин алай хуьр”, “Зуьгьре гъед”), гьикаяяр лап хушдиз кIелзава. Абурун игитарни гьар са вахтунив кьадайбур, алай аямдиз талукьбур я. Илимдин литературадикай рахайтIа, за жуван тарсара еке гьевесдалди ишлемишзава.
Заз чухсагъул лугьуз кIанзава энциклопедиядин автордиз, адаз ктаб акъудиз куьмек гайи кьегьал рухвайриз. Инанмиш я, и энциклопедияди хайи чIалал рикI алайбурун столдал гьамишалугъ чка кьада.
Р. Гьажиева, Мегьарамдхуьруьн 1-нумрадин
мектебдин лезги чIалан муаллим
