Шаир туштIани…
КичIе я заз шаир лугьуз.
Шаирдин тIвар вине ава.
Бес за вучин, чарни къелем
Гьамиша зи гъиле ава.
ГьикI кхьидач, акваз-акваз,
Инсансузвал ви къвалав гваз.
ГьикI кхьидач, михьи касдин
Хатур-гьуьрмет авурла хаз.
ГьикI кхьидач хьайила дерт,
Акваз хьайла чIуру хесет,
КуьтI тавуна акъваздан бес,
АтIанвани, лагь кван, чи сес?
ГьикI кхьидач, ашкъид ялав
Агатайла а ви къвалав.
КIани ярдин вилел чIулав,
Хьайила ваз залан тир дерт.
Эхь, гьавиляй шаир туштIан,
Кхьинрал зи ашукь я рикI.
КIела, дустар, и зи чIалар,
Куьнни тахьуй кIусни гъарикI.
Ширин дуьнья — туькьуьл дуьнья
Дуьньядилай хъфиз кIан туш,
ширин я.
Экуьни я, гегьеншни я,
берекатар къалин я.
Дагълар, вацIар, гуьрчег
чуьллер авадан…
Кьейила бес абур мад ваз
ахквадан?
АкI хьайила рекьиз кIан туш
инсандиз.
Амма чна фикир гайитIа
хъсандиз,
Гьикьван туькьуьл крар ава
дуьньяда:
Ягъунарни, кьиникьарни
йикь-шуван…
Багъри ксар къакъатайла, лагь,
жуван,
Ваз и дуьнья ширинди яз
ахвадан?
Кьенва баде, диде, гьакIа
бубани,
Шел-хвал туна и дуьньяда
жувани.
Амач дустар, са паяр —
зи мукьвабур,
ГузватIани жува-жуваз за сабур.
Амма туькьуьл и дуьнья
за кьатIузва
“Вучда вакай дуьнья хьана?” —
лугьузва.
Дуьнья туькьуьл — дуьнья ширин
хьанва чаз,
Ихьтин уьмуьр чи Худади ганва
чаз.
Аси жедай лукIаркай зун
тахьурай.
Бедбахтвилер чаз лап тIимил
акурай.
Чан Аллагь, на зун аси я
лугьумир.
ЧIуру рекьяй вуна чун гьич
тухумир.
Уьмуьр я ман, ширинни я,
туькьуьлни.
2016
ЧIуру ният авай инсанриз
Санал фу нез, ширин гафар
рахада.
Вазни ама багьа дуст хьиз
аквада.
Ширин гафар а ви рикIи ийиз нуш.
Вун маса гун а касдиз гьич
затIни туш.
Чаз аквазва винел патан амалар,
Пагь, кьаз чида квез инсандин
дамарар!
Иланди хьиз, кIас гайила
дабандиз,
Адан хесет ахпа чир жед
хъсандиз.
Дуьнья я ман, какахьнава
пис-хъсан,
Четин яни хьунухь намуслу
инсан?
Вучиз пис рехъ хкязава,
лагь, куьне?
Михьивилиз, экуьвилиз чка
це ман куь рикIе?
Хизанда къал
Санал яшамиш жезва хизан,
Гададиз свас пара я кIан.
Апай, къари рахаз ширин,
Ихтилатар изва рикIин.
Физва уьмуьр яваш-яваш,
КIвалени гьич са къал авач.
Гьикьван ширин уьмуьр я им,
Бахтлу хизан хьайла даим!
Хтуларни жезва пайда,
Шад жезава диде-буба.
Ам уьмуьрдин язва къайда.
ТуькIвей хизан хьанва лугьуз,
Шадвалзава гьар са юкъуз —
Амма шейтIан агатай хьиз,
Са арадлай акъатда къал,
На лугьуди, гьич уьмуьрда
Фу тIуьрди туш ибуру санал.
Хъфизва свас бубад кIвализ,
Хизандилай шикаятариз,
Вич хьайи кIвал беябуриз.
На лугьуди, са хъсанвал
Акурди туш адан вилиз.
Муькуьбурни гьакI акъваздач,
Шикаятда абуру сусан,
Аламатрин жеда квез ван.
На лугьуди, икьван чIавал
Куьн яшамиш хьанач санал.
Аялринни ханава пер,
Абуруз хьанва залан тир дерт.
Диде-буба кьведни я кIан,
Вуж гадарна, лагь, кван вуж тан?
— Эй инсанар! — лугьузва за, —
Гьуьрмет авай куь хизанра,
Куьз элкъвенва а куь келле?
Вучиз физвач куьн дуьз кьиле?
Фикир-фагьум ая тIун дуьз,
А кIвалахар герек я куьз?..
* * *
Са ягьсузни тамукьрай и
дуьньяда
Мазали Али (1770-1820)
Вил вегьейла и дуьньядиз,
Гьеле кIусни хьанвач дегиш.
Гьа са чил я, гьа сад я цав,
Гьа вацIар я, гьа са дагълар…
Гагь шадвал я, гагьни шел-хвал,
Гагь сагъламвал, гагьни я тIал.
Фитнечияр кими хьанвач, —
И дуьньяда твадайбур къал.
Пехилбурни тIимил хьанвач,
Гьабурни гва булдиз къвалав.
Тарашчияр тIимил хьанвач,
Тежез сакIан кьаз нефсин звал.
Намусдикай рахай чIавуз,
ПIузаррикай хъверзава вал.
Дуьзвал талгьун, тапарарун, —
Ам айиб яз кьазавач гьич.
Гуя затIни и дуьньядал
Михьидаказ къвезамач гьич.
Гьиниз фейтIан ришвет къачун —
Им адетдин кар хьанава.
Акурла и гьахъсуз дуьнья,
Къе зи рикIни тIар хьанава…
Къадир Къадиров
