Хипехъанвал — менфятлу хел

22-январдиз Дагъустандин Гьукуматда Артем Здунован регьбервилик кваз совещание кьиле фена. Анал республикада хипехъанвилин хел авай гьалдиз ва ам вилик тухунин мумкинвилериз  талукь месэла веревирдна. Идан гьакъиндай “Лезги газетдиз”  РД-дин Кьилин ва Гьукуматдин Администрациядин пресс-къуллугъди хабар гана.

Совещанида РД-дин Гьукуматдин Председателдин заместитель — РД-дин хуьруьн майишатдин ва суьрсетдин министр Абдулмуслим Абдулмуслимова, РД-дин экономикадин ва мулкар вилик ту­хунин министр Осман Хасбулатова, Россельхознадзордин Дагъустан Республикада авай Управленидин руководитель Къурбан Рамазанова, Дагъустандин государстводин аграрный университетдин ректор Зайдин Жамбулатова, РД-дин Федеральный аграрный илимдин центрадин директор Гьасан Догеева иштиракна.

Совещание ачухай Артем Здунова, кьилди къачуртIа, лагьана: “Халкьдин майишат кардик хьун ва вилик фин лазим я. Чун, лапагрин кьадардал гьалтайла, Рос­сиядин Федерацияда сад лагьай чкадал ала. Статистикадин делилралди, шаз чина лапагдин як къецепатан уьлквейриз маса гун са шумуд гъилера артух хьана, къазанжиярни къачуна. Чна гележегда и хел гьикI идара ийидатIа, гьайванриз гудай емдиз талукь месэла  гьикI гьялдатIа, гьа кар аннамишун герек я. Республикадин хуьруьн майишатдин ва суьрсетдин министерстводи инвентаризация кьиле тухванва. Чаз гила республикадин мулкарал гьикьван лапагар хуьзватIа чизва. Чна сад тир къайдаяр кардик кутун ва хипехъанвал хуьруьн майишат вилик тухунин барадай кар алай хилерикай сад тирди аннамишун герек я”, — лагьана РД-дин Гьукуматдин Председателди.

Артем Здунован гафаралди, халкьдин майишатдин кар алай хел вилик тухунин жигьетдай государстводи къугъвазвай ролдиз ва адан куьмекдиз кьетIен фикир гун лазим я. Идалай гъейри, лапагар хуьдай чIурарин ери усал хьуниз рехъ тагунин, чIурарин биоресурсар акатайвал ишлемишунин вилик пад кьунин месэлани важиблуди я.

“ЧIурар пайгардик кухтун, гуьнгуьна хтун герек я. Лапагар чIехи авун ва маса гун регьят месэла туш. Хуьруьн майишат­дин­ са гьихьтин ятIани жуьрейрин набататар битмишарунив эгечIунин гьар жуьре рекьер ава ва и карда илимдини иштирак авун, и месэла гьялун патал проектрин къайда ишлемишун лазим я. Чна ахьтин проектный десте арадал гъун ва рикIивай кIвалах тухун герек я”, — малумарна премьер-министрди ва винидихъ тIвар кьунвай месэлаяр гьялуни республикадиз хипехъанвилин хел еридин жигьетдай цIийи дережадиз хкаждай ва адан продукция къецепатан уьлквейриз рекье тунин мумкинвилер  гегьеншардай  рекьер ачухдайди къейдна.

Ахпа заседанидал агропромышленный комплексдин продукция (лапагдин як) къецепатан уьлквейриз маса гуниз талукь месэладай 2018-йисан 25-декабрдиз тухвай совещанидал Дагъустан Республикадин Кьил  Владимир Васильева  гайи тапшуругъар тамамарзавай гьалдиз талукь малумат профильный министерстводин  руководителди  гана.

Республикада  комбикормаяр гьасилунин дуьзгуьн кIвалах тешкилунин мурадралди РД-дин Минсельхозпродди  ви­чихъ санлай 76 агъзур тонн техил хуьз, сменада 300 тонн суьрсетдин гъуьр, гьайванриз гудай 400 тонн ем ва ем­дин къаришмаяр гьасилдай мумкинвал авай Дагъустандин карханайрикай садан къуватар желб авунин месэла веревирдзава.

Идалай гъейри,  РД-дин Минсельхозпрод Хасавюрт, Бабаюрт ва Дербент районрин администрацийрихъ галаз санал винидихъ тIвар кьунвай чкайра тум патал люцерна векь битмишардай тумчивилин майишатар тешкилунин месэладиз килигзава.

Къумлухриз элкъвенвай чилерин ери хъсанардай кIвенкIвечи технология кардик кутунин мурадралди РД-дин федеральный аграрный илимдин центради къумлухрин эспарцет набатат битмишарунин технологиядиз,  векьин  культурайрин цIийи сортар арадал гъуниз талукь кIвалах тухузва.

Абдулмуслим Абдулмуслимова хуьруьн майишатдин гьайванрин ичалатар ва хамар гьялунин  ва маса гунин жигьетдай  кIвалах авай гьал ахтармишнавайдан гьа­къиндай малумарна.

Вице-премьерди  ичалатар ишлемишунин кIвалах «хъендикай» хкудун патал герек тир шартIар яратмишуниз талукь месэлани кудна.

Ахпа Дагъустандин экономикадин ва мулкар вилик тухунин министр Осман Хасбулатова Ногъай райондин мулкарал индустриальный парк тешкилунин кIвалах  кьиле физвай гьалдин гьакъиндай малумат гана. Ведомстводин руководителди къейд авурвал, и проектдиз талукь яз “рекьин карта” туькIуьрнава. Идалай гъейри, винидихъ тIвар кьунвай пландал асаслу яз, индустриальный парк тешкилун патал чилин участок чара авунва, арадал гъизвай инженерный къурулушдин объектар финансламишунин месэладиз килигзава.

Ногъай райондин кьил Мухтарбий Аджекова вичи идара ийизвай райондин мулкарал алафдин тIебии мулкарин ери хъсанарунин программа туькIуьрунин барадай теклифар гана.

Гуьгъуьнлай рахай РД-дин федеральный аграрный илимдин центрадин заведующий Абдусалам Хожокова кIватI хьанвайбуруз продукция  гьасилун ва маса гун авай гьалдин, и кIвалах вилик тухунин мум­кинвилерин гьакъиндай малумат гана.

Совещанидин нетижаяр кьур Артем Здунова хел вилик тухунин кIвалах комплекснидаказ кьилиз акъудун герек тирди къейдна.

Чи мухбир