Ахцегь райондин Фиярин хуьр кьетIен тIебиат авай, вичяй лайихлу векилар гзаф акъатнавай чка я. За и хуьряй тир Гьазрет Къараевич Муфталиевахъ — зегьметкешдихъ, тежрибалу хипехъандихъ — галаз суьгьбетзава. Адахъ галаз зун и хуьряй тир журналист, халкьдин сеняткарвилерин устад Герман Мамедярова танишарна.
Гьазрет Муфталиев 1959-йисуз Фиярин хуьре дидедиз хьана. 1979-1981-йисара армиядин жергейра къуллугъна. Армиядай хтайдалай инихъ ам хипехъанвилел машгъул хьана. 2010-йисалди чубанвал авуна, гуьгъуьнлай хсуси фермайра кIвалах давамарна. Исятда адан суьруьда 800 лапаг ава. Зегьмет чIугун давамарзава.
«Хипехъанвилин рекье заз жуван хизанди куьмекзава. Им гьамиша зегьмет гзаф алай хел я, исятдани четинвилер гзаф ацалтзава. Гьукуматдин патай хипехъанвилин хилез куьмек гун герек яз гьисабзава за. Ийизвач куьмек. Чуьлда чубанар патал йиф акъуддай шартIар иесийри чпи тешкилзава. Гатуз — чи дагълара, хъуьтIуьн вахтунда Табасаран райондин Сиртич хуьруьн мулкара процентдихъ хуьзва», — ихтилатзава Гь. Муфталиева.
Процентдихъ хуьн вуч лагьай чIал я лагьайла, ада ихтилат давамар хъувуна: «Къишлахда хипер хъуьтIяй акъудунай, месела, 800-1000 хеб хуьзвайда 60-70 хеб гана кIанзава».
– Гьазрет халу, къенин юкъуз лапагдин як багьа ятIани, хипехъанвал са акьван хийир авачир, четин кар я лугьузвани куьне? — терекмадин ихтилатар итижлу жезвайвиляй за суалар гун кьетIна.
— Хийир авач лугьуз жедач. Амма кIвалахдай маса чка авач эхир. Виликдай хьиз, колхозарни амач. Гьавиляй авай мумкинвилерикай менфят къачуна, кьил хуьниз мажбур жезва. Хуьре маса кеспи ийидай, фу къазанмишдай рекьер авач. Хуьре яшамиш жезвай 10-20 кас гьукуматдин кIвалахрал алай ксар я. Къазанжи къведай чешме авачир чкада агьалиярни акъваззавач. Чи хуьрер ичIи хьунин себебни бейкарвал ва, сифте нубатда, чи йикъарин инсанриз дагълух шартIара зегьмет чIугваз кIан тахьун я.
– Як низ ва гьикI маса гузва?
— Лапаг чна чан алазни, гьазур як кIанзавайбуруз, тукIуна са килограмм 700 манатдай маса гузва. ДатIана як маса гудай чка чахъ авач.
– Сар, хамар гьиниз ийизва?
— Санизни. Вилик йисара маса гуз жезвай, гила гьа мумкинвални амач. Зирзибилдиз элкъуьн тавун патал хамарни сар, цIай яна, куниз мажбур жезва. Вахт-вахтунда хиперилай сар тунни регьят крарикай туш.
– Гьайванрин сагъламвилихъ гелкъуьнин, герек рапар ягъунин кIвалахар гьикI тешкилзава?
— Хуьруьн ветеринарди куьмекзава. Къишлахрал герек хьайи берейра чна гьанра авай духтурар гьакъидихъ желбзава.
– Са вахтара хиперикай нек ацадай; некIедикай пара тIямлу ниси хкуддай, ахтармаяр ийидай. Гила хипехъанри, чаз малум тирвал, и месэладиз саки фикир хгузмач.
— Эхь, гьамни са четинвал я. Ни ацада нек? Авач ацадай пешекарар. Гзаф крар кьилиз акъудун патал гзаф ксарни, пешекарарни, рикI гваз кIвалахдайбурни желбун герек жезва. Са хизандивай икьван крар бажармишиз жедач. Хипехъанвилихъ галаз алакъалу жез кIанзавай маса ксар жагъурунни намумкин кар я. ГьикI кьилиз акъудиз жезватIа, гьакI тешкилзава. Санлай къачурла, хизан хуьдай мумкинвал жезва.
– Куь берекатар мадни артух хьурай!
— Сагърай!
К. Ферзалиев
