Гьар йисан майдин 3-гьяддиз (цIи и югъ 15-май тир) дуьньяда ВИЧ (СПИД)-дикди кьейи инсанар рикIел хкизва. Чи уьлкведа ВИЧ акатай сад лагьай дуьшуьш малум хьайидалай инихъ 35 йис алатнава. Къенин юкъузни адахъ галаз алакъалу эпидемиологиядин гьалар пайгарбур туш, гьикI хьи, шаз ВИЧ акатнавай 55 агъзур цIийи дуьшуьш дуьздал акъудна. Эхиримжи делилралди, санлай Россияда ам са миллионни зур инсандик акатна, абурукай 414 агъзурдав агакьна азарлуяр кьена…
Эгер сифте вахтара ВИЧ акатайбур азардин къармахрай акъатзавачиртIа, гила агакьзавай куьмекди (антиретровирусный терапия — АРТ) яргъал йисара яшамиш жедай, гьатта начагъ дидейриз сагълам аялар хадай мумкинвални гузва. Амма азар вахтунда дуьздал акъудунихъ еке метлеб ава. Гьаниз килигна, уьлкведа, гьа гьисабдай яз Дагъустандани, ВИЧ-диз талукьарна, са жерге серенжемар кьиле тухузва.
ИкI, са шумуд югъ идалай вилик, меркезда, Милли библиотекадин патарив, республикадин садакай масадак акатдай азаррин, СПИД-дин вилик пад кьадай ва женг чIугвадай центрадин (РЦИБиСПИД) мобильный лабораторияди шегьерэгьлийрик ВИЧ, вирусрин гепатитар кватIа (экспресс-тестирование) ахтармишна. Центрадин пешекарри ВИЧ-дин, вирусрин В ва С гепатитрин, СПИД-дин хаталувиликай, и азарар диагностика авунин къайдайрикай суьгьбетарна. ЧIуру азарар вахтунда дуьздал акъудунин важиблувал къейд авун яз, винидихъ тIвар кьунвай центрадин ракIарар гьар са кас патал ачух тирди, чеб ахтармишиз кIанзавай гьар садавай, аниз фена, азар квани, квачни чириз жедайдакай лагьана.
15-майдиз, ВИЧ-дикди кьейи инсанар рикIел хкидай йикъан сергьятра аваз, Махачкъаладай Каспийскдиз велопробег тешкилна. Ана РД-дин здравоохраненидин министр Татьяна Беляевади, РЦИБиСПИД-дин кьилин духтур Равгьаният Мирзаевади ва ана зегьмет чIугвазвай пешекарри, студентри, активистри иштиракна.
«Лезги газет»
