Къулайвал патал

Дагъустандин транспортдин ва рекьерин майишатдин минис­терстводин пресс-къуллугъди хабар гузвайвал, агьалийрин къулайвал патал республикада Махачкъала-Дербент участокда шегьеррин арада гьерекатзавай поездрин графикда дегишвилер тунва. Им агьалийрин тIалабунралди авунвай кар я.

22-майдилай Махачкъала-Дербент ва Дербент-Махачкъала маршрутда няниз физвай поездар Мамедкъала станциядал са шумуд декьикьада акъвазариз эгечIна. Идалай алава яз, Сер­гьят­-Махачкъала ва Дербент-Махачкъала маршрутра 6827 ва 6699-нумрайрин поездрин расписанидик дегишвилер кухтунва. ИкI, гила и поездар арада 10 декьикьа аваз чкадал агакьда. И карди Сергьят станциядилай хъфиз кIанзавай агьалийрихъ муькуь (Дербент-Махачкъала (№6699)) поездда акьахна, республикадин меркездиз фидай мумкинвал жеда.

Дербент-Махачкъала маршрутда авай 6699-нумрадин поезд Дербент станциядилай йифен сятдин 10-даз 10 декьикьа кIва­ла­хайла (21:10),  рекье гьатда. Икьван гагьди ам йифен сятдин 9-даз­­ (21:00) рекье гьатзавай. Махачкъаладин станциядив ам йи­фен­ 12-даз­ 26 декьикьа кIвалахайла (23:26) агакьда. Икьван гагьди йифен­ 12-даз 13 декьикьа кIвалахайла (23:13) агакьзавайди тир. Амма Ма­хачкъала-Дербент маршрутда авай 6694-нумрадин поезд меркездай нянин сятдин 8-даз 22 декьикьа кIва­лахайла (19:22) рекье гьатда, Дербентдин станциядив ам нянин сятдин 10-даз 25 декьикьа кIвалахайла (21:25) агакьда. Рекье Манас, Избербаш, Къаякент, Мамедкъала, Дагъустандин Огни станцийрал акъвазарзава­.

Канализацийриз талукь яз

РД-дин эцигунрин, архитектурадин ва ЖКХ-дин министр Артур Сулейманова хабар гайивал, алай йисуз Махачкъала ше­гьердин канализациядин коллекторар эцигунин кIвалахдин проек­тар гьазурун ва абур кьилиз акъудун пландик кутунва.И кIва­лах­риз 2, 8 миллиард манат харжда.

Министрдин гафаралди, им Махачкъаладинни Каспийскдин агломерациядин канализацияр михьдай имаратар цIийикIа туь­кIуьр хъувунин  сад лагьай пай я. Ада генани алава хъувурвал, им цIийикIа туькIуьр хъувун туш, шегьердин къене 47 километрдин мензилда канализациядин цIийи сетар эцигун я.

1,5 сеферда артух хьанва

Дагъустанда алай йисан эвел кьилерилай инихъ вахканвай  цIийи кIвалерин кьадар 1,5 сеферда артух хьанва. Идакай “Да­гъус­тандин экономика” телеграм-каналди хабар гузва.

Санлай къачурла, эгер Кеферпатан Кавказда январдилай апрелдалди 1,9 миллион кв. метр яшайишдин кIвалер вахканватIа, адакай тек са Дагъустанда вахканвай кьадар 280 агъзур квадратдин метрдиз барабар я. 2022-йисан сифтегьан 4 вацрав гекъи­гайла, им 1,5 сеферда гзаф я.

Яшайишдин кIвалер вахкунал гьалтайла, 1-чкадал Ставрополдин край ала — 546 агъзур кв. метр.

ЦIийибурни эцигда

Дагъустанда электроэнергия ишлемишунин кьадар йиса 2 процентдин артух жезва. Ихьтин рекъемар Сад тир энергокъурулушдин системный операторда къейднава, —  хабар гузва винидихъ тIвар кьунвай чешмеди.

2028-йисуз Дагъустанда энергоресурсар ишлемишунин кьадар 9 миллиард киловатт-сятдилай виниз акъатда (алатай йисан нетижайралди, и рекъем 6 млрд киловатт-сятдиз барабар я). Энергиядин гужлувилин дефицит тIимиларун патал Дагъустанда энергия гьасилдай цIийи чешмеяр эцигун, гьакIни кардик квай чешмеяр цIийикIа туькIуьр хъувун пландик кутунва.

Новолак районда гарун электростанция (309,6 МВт гужлувал авай) эцигун (2025-йисуз 1-этапда 155,1 МВт ва 2026-йисуз 154,5 МВт гудайвал) фикирдиз къачунва. Ногъай районда 60 МВт гужлувал авай ракъинин (Чолпан СЭС) ва 99,9 МВт гужлувал авай “Зодиак” электростанцияр эцигна, 2025-йисуз абур кардик кутадайвал я.

ГьакIни 2025-2027-йисара цIийикIа туькIуьр хъувунин сергьят­ра­ аваз Чиркейдин ГЭС-дин гужлувал 100 МВт-дин артухарун ва гьа ихь­тин серенжемар Чирюртдин ГЭС-рални (гужлувал 8 МВт-дин ар­тухарда) кьиле тухудай проектар кьилиз акъудун пландик кутунва.

Виридалайни гзаф я

Кеферпатан Кавказдин регионрикай Дагъустанда кура-кура маса гунин алишверишда авай пуларин (оборот) кьадар виридалай­ни гзаф я. ИкI, алай йисан 1-кварталдин нетижайралди, СКФО-да ихьтин такьатрин кьадар 492 миллиард манатдиз барабар хьанва.

Регионра и статистика ихьтинди я:

Дагъустанда — 167,4 миллиард манат (2,7%  артух хьанва);

Ставропольеда — 158 миллиард манат (2,1% агъуз аватнава);

Чечняда — 57,9 миллиард манат (2% агъуз аватнава).

Кабардино-Балкарияда — 50,6 миллиард манат (2,1% артух хьанва);

Кеферпатан Осетияда — 35,8 миллиард манат (саки 3% агъуз аватнава);

Карачаево-Черкесияда — 11,8 миллиард манат ( 6,8% агъуз­ аватнава);

Ингушетияда — 10,2 миллиард манат (саки 1% артух  хьан­ва)­.

Гьазурайди — Муса  Агьмедов