Хабарар. Куьрелди.

Аялдал гьужумна

Махачкъалада иесисуз кицIерин дестеди гьуьлел фенвай аялдал гьужумна. Агьвалат шегьердин Редукторный поселокда арадал атана. Идакай республикадин СМИ-ри хабар гузва.

Интернетдин майданриз акъатнавай видеороликдай аквазвайвал, са кIе­ретI кицIер калтугзавай аял гьуьл галайвал катзава. Нетижада гьуьлуькай вичиз «мягькем даях» кьур гада абуру хасаратвал гуникай къутармиш хьана: кицIер аялдин гуьгъуьналлаз циз гьахьнач, къерехдал акъвазна.

Патарив аялдиз куьмекдай кас гвачир. И кар видеодиз къачур кас гададиз куьмек гудай чкадал кицIерин гьужум видеокамерадиз чIугунал машгъул хьунал гзафбуру тажубвалзава.

СМИ-рин малуматралди, аялдиз са кьадар хасаратвилерни хьанва. Адан дидеди баян гайивал, гада духтурханада къаткурнава. «Са хер деринди, амайбур чухванвай гелер я. Адак кичI акатнава, аял геждалди  зурзазвай», — лагьана ада. Къейд ийин хьи, исятда ам авай гьал хъсанди  яз гьисабзава, хирер-кьацIар сагъ хъхьайла, ам кIвализ аххъайда.

Дидедин гафаралди, аял гьуьлел бубадихъ галаз фенвай. Буба чуьхуьнар­ ийиз гьуьлуьз гьахьайла, кицIери аялдал гьужумна. Дишегьлиди суьгьбет­ ийиз­вайвал, ихьтин дуьшуьшар идалай виликни арадал атана, иесисуз кицIер районда фадлай къекъвезва ва чкадин агьалийрик къалабулух кутазва.

Къейд ийин хьи, и дуьшуьшдилай кьулухъ талукь къуллугъри шегьердин и районда авай иесисуз кицIер кьунин жигьетдай серенжемар кьабулнава.

Бязибур — багьа, бязибур – кьит

2023-йисан июлдин нетижайралди­, Да­­гъустанда эцигунардай бязи материал­рин къиметар хкаж хьанва. Идакай «Да­гъус­тандин экономика» телеграм-канал­ди хабар гузва.

ИкI, статистикадин делилралди, виридалайни гзаф багьа хьанвай материалар ихьтинбур я: металлочерепица (+9,2 процент), шешелра авай цемент (+8,4 процент), пенжерар патал ишлемишдай табагъ шуьшеяр (+6,3 процент), яру керпичар (+2,4 процент), рубероид (+2,8 процент).

Гьа са вахтунда эцигунардай са бязи материалрин кьитвални авайди виле акьазва. Мисал яз, эцигунра ишлемишдай кьуру къаришмаяр (смесь) бес жезвач.

Кьадар — гзаф

Алай йисан 7 вацра Дагъустанда 23 агъзурни 838 тонн балугъар кьунва. Им, алатай йисан и девирдив гекъигайла, 5 агъзурни 522 тонндин гзаф я. Идакай «Дагъустандин экономика» телеграм-каналди хабар гузва.

Кьунвай балугърин умуми гьисабдикай чIехи пай кIезрияр (килька) я – 20 агъзур тонндилай виниз. Частик балугърин кьадар, санлай къачурла, 3 агъзурни 167 тонндиз барабар я. Абурун арадай яз, сельдь – 1181 тонн, сазан – 195 тонн, кефаль – 292, рыбец – 286 тонн.

Йисан эвел кьилелай инихъ, санлай къачурла, Дагъустанда балугъар кьадай­ 279 ихтияр ганва. И хиле кIвалах республикада 20 гимиди кьилиз акъудзава.

Гуж ацалтнавайбур я

Дагъустандин энергетикадин ва тарифрин министр Марат Шихалиева къейд авурвал, Дагъустанда гьар пуд лагьай подстанциядал гуж ацалтнава, — къейдзава «Да­гъус­тандин экономика» телеграм-каналди.

Министрдин гафаралди, Дагъустандин коммунальный инфраструктура 75-85 процентдин гьалдай фенва.

«Электроэнергия ишлемишунин кьадар хкаж хьуникди «Россети Северный Кавказ» филиалдин подстанцийрин саки пудакай са паюнал гуж ацалтнава», — лагьана М.Шихалиева.

Ада гъавурда турвал, «Дагэнергоди» ишлемишзавай 219 подстанциядикай 66-да кьадардилай артух гуж ацалтунин гьалара  кIвалахзава.

22-чкадал

Дагъустандин эцигунардайбуру 2023-йисан 7 вацра гзаф квартирайрикай ибарат кIвалер вахкун 47,0 процентдин артухарнава. И девирда, санлай къачурла, 256,6 агъзур кв.метрдикай ибарат кIвалер вахканва, — хабар гузва «Дагъустандин экономика» телеграм-каналди.

2023-йисан январь-июль варцара гзаф квартирайрикай ибарат кIвалер вахкунин рекъемдал гьалтайла, Дагъустанди уьлкведин регионрин арада 22-чка кьазва.

Виридалайни сагъламбур

Дагъустанда алай йисан эвел кьилелай инихъ 375 агъзур аял диспансеризация авунва. Им планда къалурнавай умуми кьадардин 59,9 процент я, — хабар гузва «Дагъустан» РИА-ди.

Диспансеризацияди къалурайвал, сад лагьай – «виридалайни сагъламбур» — категориядик 164 агъзур аял акатнава. Амайбурухъ сагъламвилин жигьетдай са гьихьтин ятIани нукьсанар ава. Абурун сагъламвал мягькемар хъувун пешекарри кьетIен гуьзчивилик кутада.

ГьакIни къейдзавайвал, поликлиникайра ахтармишунар авунилай гъейри, Дагъустандин духтурри етим ва, диде-бубадин къаюмвал амачиз, региондин яшайишдин идарайра авай аялрин гьални ахтармишна.

Малум хьайивал, республикада 2023-йисуз яш тамам тахьанвай 623 агъзур аял диспансеризация авун лазим я. И кIвалах диде-бубайрин харжияр галачиз ийизва.

Гьазурайди – Муса Агьмедов