300 млрд кьван

Алай йисан сифтегьан вад вацран нетижайралди, Дагъустанда кура-кура алишверишда гъиле къекъвезвай (оборот) пул­дин­ кьадар — 4,3, тупуналди маса гузвай (оп­том) алишверишда 2,8 процентдин артух хьанва­. Идакай «Дагъустандин экономика» те­леграм-каналди хабар гузва.

Кеферпатан Кавказдин статистикадин уп­равленидин делилралди, кура-кура ва тупуналди маса гузвай алишверишда гъиле къекъвезвай пулдин кьадар умуми гьисабдалди 300 миллиард манатдилай алатнава.

Гьа са вахтунда къунши Ставрополдин крайда и рекъем 640 миллиард манатдив агакьарнава.

СКФО-да и жигьетдай виридалайни гуьгъуьна Ингушетия ава – ина и рекъем 20 миллиард манатдилай са кIус тIимил я.

3-чкадал ала

Официальнидаказ кIвалахдик квачир агьа­лийрин кьадардал гьалтайла, Дагъус­тан СКФО-да 3-чкадал ала. Кеферпатан Кав­каздин регионра кIвалахдик квачир агьалийрин кьадар санлай къачурла 113, 3 агъзур касдиз барабар я. 2022-йисан и девирдив гекъигайла, и рекъем 17 процентдин тIимил хьанва. Идакай Кеферпатан Кавказдин статистикадин управленидин пресс-къуллугъди хабар гузва.

Официальнидаказ кIвалахдик квачир агьалийрин кьадардал гьалтайла 1-чкадал­ Чечня ала – 52 агъзур кас, Ингушетияди и сиягьда 2-чка кьазва — 26,5 агъзур кас. КIвалахдик квачир 16 агъзур кас авай Дагъустан и жергеда 3-чкадал ала.

Алатай йисав гекъигайла

Дагъустандин хуьруьн майишатдин ва недай суьрсетдин министрдин заместитель Эмин Шахгьасанова къейд авурвал, республикада, алатай йисан рекъемрив гекъигайла, цIи машмашрин бегьер тIимил хьана. Адан гафаралди, алай йисуз машмашрин бегьер саки 26 агъзур тонндиз барабар хьанва, алатай йисуз и рекъем хейлин гзаф тир.

Министрдин заместителдин гафаралди, алай йисуз санлай къачурла 1105 тонн машмашар гьялнава (переработка), амма эвелдай абурун кьадар 2022-йисуз 2200 тонндив агакьун вилив хвенвай. Ада умуд кутазвайвал, консервийрин «Кикуни» завод кардик акатайдалай кьулухъ и рекъем хкаж жеда. Алатай йисуз 1509 тонн машмашар гьялнай.

Э.Шахгьасанова алава хъувурвал, алай вахтунда Дагъустандин карханайрилай сезонда 9 агъзур тонн машмашар гьялиз алакьзава.

ЭКО-дин куьмекдалди

Алай йисан сифтегьан 6 вацра Да­гъус­­тан­да ЭКО (экстракорпоральное оплодот­во­ре­ние) авунин нетижада 115 аял дуьньядал атанва. Чагъаяр хьанвай вири диде-бу­байри ЭКО-дин серенжем 2022-йисуз кьиле тухвана.

Республикадин хизандин сагъламвал­ хуь­дай ва репродукциядин центрадин (РЦОЗСиР) пешекарри алай йисуз аялар тежезвай хизанар активнидаказ тайинарзава ва абурув вини дережадин техникадин медицинадин куьмек агакьарун патал герек тир серенжемар кьабул­зава.

ИкI, 2023-йисан 6 вацра Дагъустандин здравоохраненидин министерстводин махсус комиссияди ЭКО авун патал 699  хизандиз талукь документар гьазурна.

Абурукай саки 400 хизанди ЭКО авун патал – РЦОЗСиР, амайбуру Махачкъаладин, Моск­вадин ва уьлкведин маса шегьеррин духтурханаяр хкяна. Зур йисан муьгьлетда кIвачерал залан хьанвай 136 дишегьли учетдал эцигнава.

Духтурри-репродуктологри нубатдин сеферда рикIел хкизва: вахтундамаз эцигнавай ди­агнозди ва сагъламвал сагъар хъувунин серенжемрив эгечIуни сагълам аял хьунин заминвал артухарда.

Гьазурайди – Муса  Агьмедов