Президентдин грант кардик кутуналди, “Дагъустан. ТIебиатдин кьетIендаказ хуьзвай мулкариз туриствилин рекьер” тIвар ганвай ктаб чапдай акъуднава. Адан автор, Дагъустандин илимдинни  край чирдай центрадин председатель  Ислам  Мегьамедова  чи республикадин килигуниз лайихлу ерийрикай суьгьбетзава.

Малум тирвал, Россияда, къецепатан уьлквейрани, туриствилин регион яз, Дагъус­тандин гьуьндуьрвал хкажун республика вилик тухунин кар алай рекьерикай сад яз гьисабнава.

Россиядин кьиблепатан сергьятдал алай, мугьманперес халкь яшамиш жезвай Да­гъустандихъ гьавадин шартIари йиса кьиляй-кьилди килигуниз лайихлу чкайриз сиягьатар тешкилдай мумкинвал гузва. Дегь де­виррилай Дагъустанди сиягьатчияр, алимар, художникар, шаирар ва писателар вичел чIуг­ваз хьана. Республикадин халкьарихъ тикрар техжер надир культура, искусство ава. Чина гьар са халкьди вичин къадим тарих авай адетар, чIал, сеняткарвилерни саламатдиз хвенва.

Чпиз тешпигь авачир хьтин дагълари, минеральный цин чешмейри, гурлу вацIари, чарчаррини туристрин фикир чпел желбзава.

ТIебиатдин памятникар экологиядин, илимдин, культурадин ва эстетикадин жи­гьетдай акьалтIай къиметлу тIебии комплексар я. Авторди къейдзавайвал, алай вахтунда Дагъустан Республикада тIебиатдин памятникрин жергедик 300-лай виниз объектар кутунва. Дагъустанда 11 процентдив агакьна  майданар тIебиатдин  кьетIендаказ хуьзвай мулкари кьунва.

Чина кьетIендаказ хуьзвай тIебиатдин федеральный, региондин ва чкадин метлеб авай 54 мулк ава. Абуру, санлай къачурла, 667 агъзур гектардин майданар кьунва.

Малум тирвал, инсандиз яшамиш хьун патал герек шартIар тIебиатди гузвайди я. ГьакI хьайила инсан вични тIебиатдин девлетрив къадирлудаказ эгечIун герек я. Чна чи кIвал тир Чил — планета гележегдин несилрив гуьрчегди, михьиди яз агакьарна кIанда.

Дагъустандин тIебиатдин  кьетIендаказ хуьзвай мулкариз талукьарнавай ктабдин кьилин макьсад Дагъларин уьлкведин тIе­биатдин гуьзелвилер гегьеншдаказ къалуруникай, абурал дуьньядин сообществодин, туристрин фикир желб авуникай ибарат я.

Ктабдикай туристрилай гъейри, умуми образованидин идарайрин  ученикривай, студентривай, муаллимривай, экскурсоводривай ва кIелдайбурун гегьенш къатаривай менфят къачуз жеда.

Чи мухбир