Дагъустанда гзаф квартирайрикай ибарат кIвалер (МКД)  капитальнидаказ ремонт авуниз кIватIзавай пулунин кьадар 71 процентдив агакьдалди  гзаф хьанва, хабар гана и йикъара  “Дагъустан” РИА-дин майдандал кьиле фейи пресс-конференциядал РД-дин гзаф квартирайрикай ибарат кIвалер капитальнидаказ ремонт авунин Фондунин руководитель Мегьамед Алиева.

“Капремонтдин программа кардик кутурдалай кьулухъ  сифтегьан 2-3 йисан вахтунда и рекьиз кIватIзавай пулунин кьадар 17-35 процентдив агакьзавайди тир. Эхиримжи пуд йисан вахтунда ада 71 процент теш­кил­за­ва. Инсанриз чпин пул гьиниз физватIа аквазва. Эгер виликдай взносар гуникай кьил къакъудзавайтIа, и кардиз шаклудаказ килиг­завайтIа, гила  и месэладив эгечIзавай тегьер­ дегиш хьанва. Гила хсусиятчийри чпин кIва­­лин винел патан акунар гьихьтинбур жедатIа чирзава, ремонт кьиле тухунин карда активнидаказ иштиракзава. Идалайни гъейри, капремонтдиз талукь яз хьанвай бурж мажбури­даказ, суддалди вахчузва. ЧIехи, яш­лу кса­ри, жегьилрилай тафаватлу яз, и рекьиз гьа­къи, адет яз, вахт-вахтунда гузва”, —  гъавурда­ туна М.Алиева.

Дагъустан Республикадин гзаф квартирайрикай ибарат кIвалера 2014-2040-йисара капитальный ремонт авунин региондин яр­гъал­ вахтунин программадик 4001 объект ква. МКД-дин сиягь гьар йисуз  цIийикIа туькIуьр хъийиз­ва. Адан сергьятра аваз республикадин кIва­лерин, анра яшамиш жезвай агьалийрин,  хсусиятчийрин гьакъиндай делилар кIватIзава. КIвалер капремонт  авунин сиягьдик кутун ва нубат тайинарун патал са шумуд себеб фикир­да кьазва: дарамат эцигай вахт, эхиримжи сеферда капремонт авур йис,  дарамат авай гьал ва икI мад. КIвалерин нубат тайинарун патал махсус комиссия тешкилнава, ада и ва я маса кIвал куьруь вахтунин­  ремонтдин программадик кутунин лазимвал тайинарзава.

Алатай йис Мегьамед Алиева Фонд патал­ виридалайни бегьерлуди яз гьисабзава. ИкI, программадик квай ва республикадин вири мулкунал алай  177 кIвалелай гъейри, 2021-йисан программадик кутун тавуна, Махачкъа­ладин 10 МКД-да чарасуз тир ремонт авуна. Абурукай 8 кIвале чимивал таъминариз тежез гзаф йисар тир, 2 кIвализ цIай кьуни­ зарар гана. Нетижада яшайишдин шартIар тах­минан 30 агъзур дагъустанвиди хъсанарна.­

Малум хьайивал, асул гьисабдай кIва­ле­рин­ къавар, гьакIни дараматрин  къенепатан ин­­женерный сетар дегишарзава, бязи вахтара, лап кьитдаказ, кIвалин винел патан акунар­ цIийи хъийизва. Эхиримжи пуд йисан вахтунда, М.Алиева къейд авурвал, лифтерин та­да­­ра­кар дегишарунин кардани агалкьунар хьанва­.

“Малум тирвал, республикада лифтерин майишат рикI хадай хьтин гьалда ава, вучиз ла­гьайтIа, эхиримжи 20 йисан вахтунда ам цIийи хъувунин рекье саки са серенжемни кьабулначир. Санлай къачурла, республикадин гзаф квартирайрикай ибарат кIвалера ишлемишдай вахт куьтягь хьанвай тахминан 500 лифт дегишарна кIанзава. Государстводин патай куьмек гун себеб яз, ихьтин кIвале­ра эхиримжи пуд йисан вахтунда 247 лифтинин тадаракар дегишарнава. Республикадин бюджетдай и рекьиз гьар йисуз 100 миллион манат чара ийизва. Лифтер Дагъустанда  “Къизлярдин электроаппаратдин завод” АО-да ва “Махачкъаладин машиностроительный завод” ООО-да гьазурзава. 2022-йисуз 53 лифт дегишарун пландик кутунва”, — лагьана Фондунин руководителди.

Адан гафаралди, капитальный ремонтдин кIвалахрив анжах намуслу карханаяр агуд­зава. РД-дин эцигунрин, ар­хи­тектура­дин ва ЖКХ-дин министерстводи Дагъустанда ремонтдин кIвала­хар тамамардай ихтияр ганвай пудратдин карханайрин сиягь туь­кIуьр­зава. Авунвай гьар са кIвалахдай жа­ваб­дар­вал пудратдин карханадин хиве вад йисан вахтунда жезва.

Пресс-конференциядал капремонт авунин гьакъи­дин тарифдикайни ихтилат фена. ИкI, М.Али­ева малумарайвал, алукьдай йисан гьакъидин кьадар гьар йисан 1-октябрдалди тайинарзава. Алай йисуз ам шазан дережада тунва  — 1 кв. метр 6,5 манатдай.

Санлай къачурла, Дагъустанда гзаф квар­тирайрикай ибарат кIвалер  капитальнидаказ ремонт авунин  программа кардик кутурдалай кьулухъ 596 кIвал  ремонт авунва. “Тарифдин кьадар агъузди  хьун ва инсанри пул вахт-вахтунда тагун себеб яз, чун графикда къалурнавай  дережадилай гуьгъуьна ама”, — гъавурда туна ада.

Дугъриданни, къейд ийин,  Дагъустанда капремонтдин гьакъи гунин месэла гьелелиг  тIал алайди я лагьайтIа, жеда. И кардиз гьахълу себебар авачизни туш. ИкI, шегьеррин гзаф квартирайрин кIвалерин  агьалийри мукьвал-мукьвал арза ийизвайвал,  цIийиз эцигзавай кIвалериз талукь яз квитанцияр вахтунда агакьарзавач, ахпа, са кьадар бурж кIватI хьайи­ла, суддин приставрин куьмекдалди вахчузва. Буржунин винел илитIнавай жермедин пулни (пеня) хквезва. Республикадин чIехи пай агьалийрин дуланажагъ  усалди, бейкаррин кьадар гзаф хьун себеб яз, вахт-вахтунда гьакъи гун четин жезва. Идалайни гъейри, инсанрихъ чпин кIвалер талукь къайдада, кутугайвал ремонт авунин инанмишвал авач, яни капремонтдиз гузвай пул маса рекьериз финикай кичIезва ва икI мад.

Фондунин векилди гъавурда турвал, кIва­лерин хсусиятчийривай пулдин такьатар анжах чпин, яни махсус счет ачухна, гьана, я та­­­­­хьайтIа, региодин оператордин счетра хвейитIа, жеда. Эгер кIвале авай квартирайрин­ хсусиятчийри тайинарнавай вахтунда чпин пу­лар хуьдай чкадин патахъай къарар кьабул та­вуртIа, абурун паталай и кар капитальный ремонтдин Фондуни кьабулда. Идалайни гъейри, эгер счетда 51 процентдилай тIимил пул кIватI жез хьайитIа, ам агалда ва такьатар регионда авай оператордин счетриз хъфида.

Инвалидризни яшлу ксариз ийизвай  кьезилвилерин ва субсидийрин месэладиз талукь яз М.Алиева лагьайвал, Дагъустанда яш­лу ксариз эвездин пул анжах капремонтдин взносар тамамвилелди гайидалай кьулухъ хгуда. Идалайни гъейри, эвездин пул гу­дайла, гьисаба кьазвайди анжах са кас па­тал закондалди тайинарнавай кьадар майдан я.

Агьалийри наразивалдай себебар мадни ава. ИкI, эгер федеральный дережада капре­монтдиз талукь яз 70-йисалай алатнавай яш­лу ксариз кьезилвилер аватIа ва 80 йисалай алатнавайбур и гьакъидикай тамамдаказ азаднаватIа, республикада и агьалийрини, амай вирибуру хьиз, капитальный ремонтдин пулар тамамдаказ гун лазим.

Жасмина Саидова