РОМАНДАЙ ЧIУК
— Адан ван атIутI! — хан алай чкадилай къарагъна. Нуькеррин гьужум гужлу хьана.
— КIаник кутур! Вилер акъуд! — гьарайна Мурсала.
Нуькерри Саидал гапурар илигзава, виле-кьиле эцязава.
Гьаятдай ванер къвезва: абуруз ханди Саидаз къастзавайди чир хьанва, куьмекдиз къвез кIанзава, амма яракьлу къаравулри ахъайзавач.
Саидаз вич сагъ-саламатдиз Яргъи парудай ахкъат тийидайди чир хьана. “И гапур Мурсалан вичин рикIе сухиз хьанайтIа”, — фикирзава ада. Ам хандал физва, вилик атана, нуькерар акъваззава… Саидан гъиляй иви авахьзава, бармакни чилел аватна… Ада нуькерар гагь гапурдив, гагь гъутув, гагь кIвачерив язава… Далу цлавай къакъудзавач…
Гьаятдай къвезвай ванер гзаф хьанва. Мурсал-хандин ийир-тийир квахьнава, ам шаирдиз куьмексуз хьанвай вилералди килигзава. Адан вилера вилер атIумарна, Саида давамарна:
— Утагъар ви чIулав хьурай,
Аватна са гур алпанд цIай!
Хьурай, яллагь, дибдай вай-зай,
Лянетдин кьил гвай къарагуьн!
И арада са нуькерди вичи-вич ашукьдин кIвачерин арадиз вегьена — Саид ярх хьана, жаллатIар адан далудал акьахна… Гъилер кутIунзава… Сиве пек твазва… Саидавай гьарайни хъжезмач… Шаирдин вилер, гъутар хьиз, вилик акъатнава… Абура… са жаллатIди гапур эцяна…
Бирдан ракIар хкатна, тавханадин юкьвал аватна.
— Я душманар, куьне ашукьдиз вуч ийизва?! КIвал гиярвийрайни кьуьчхуьрвийрай ацIана. Абуру нуькеррал лашар, гапурар илигна.
— Саид! Зи стха! — Нияза ашукьдин гъилер ахъайзава.
— Ваз авунвайди вуч къаст я? — Нияз сес кьурана амукьна.
— Вилер?! Акъуднани?! Я эллер! Яхъ а душманар! Абуру Саидан вилер акъудна-а-а!!!
Хандин тавханада, кьилел ва кIаник квай вири кIвалера, гьаятда гъуд-капач, ягъун-гатун, себ-сив, катун-калтугун… башламиш хьана… Виридан япара са гафар, еке мусибат хьиз, тикрар жезва: “Ашукь Саидан вилер акъудна! Чна хандин вилерни ахкъудда!”
— Тадиз файтунар кутIун! БалкIанриз пурар ягъ! — гьарайзава Мурсал-ханди.
Инсанри хандиз тфуяр гузва, гъутар вегьезва… Адал гапурар гваз къвезва… Нуькерри чебни хуьзва, чпин чIехи жаллатIни…
Гьазур хьайи файтунра акьахна, Мурсал вичин хизанни, нуькерарни галаз Гияр дередай винелди катна… Ажугъламиш хьанвай инсанрин са пай душманрин гуьгъуьниз фена, са паюни самар кIватIна, зулумкар хандин сарайдин кьуд патахъай эцигна, цIай яна…
Вилерин буш хъалхъамар чIулав пекинал кутIуннавай ашукь Саид кьуьчхуьрвийри балкIандал ахкьадарна, хуьруьз хутахна.
Яргъи пару пуд юкъуз кана…
Кьуьчхуьррин кьилихъай Лезги Агьмедан манидин ван акъатна:
Агь, мазарат, гьикI гъана и хабар на?
Келледиз къван, мецез яна къабар на.
Я залум хан, къалур ийиз зарбар на,
Ашукьди вуч къан авуна, къаза ваз?!
Вилера дерин хажалатни пис ажугъ аваз, ашукь Агьмед жуьмя мискIиндин кимел атана. Адан къаншардиз уьзденар къарагъна, абурни хажалатди кьунвай…
Гьаким Къурбан, писатель
