Са сеферда зун кьисметди Мегьарамдхуьруьн райондин Ярукьваларин хуьруьз акъудна. Себебни ам тир хьи, заз Ибрагьим муаллим акуна кIанзавай. Ингье адан кIвале зун хизанрихъ галаз мукьувай таниш хьана. Адан мугьманперес кайвани Маркизата зун халис лезги адетралди кьабулна. Жуван дерди кьилиз акъатайла, за муаллимдихъ галаз суьгьбетар авуна.
Ибрагьимов Ибрагьим 1948-йисан 13 февралдиз КьепIиррин хуьре Иседуллагь муаллимдин еке хизанда дидедиз хьана. Абур пуд стхани са вах авай. Ибрагьиман буба Иседуллагь Гелхенрин мектебда тарсар гузвай жегьил муаллим тир вахтунда аскервилиз тухванай. Са пуд вацралай Ватандин ЧIехи дяве башламиш хьана. Ам Украинадин фронтдиз ракъурна. Са арада Иседуллагь авай полк немсери гьалкъада туна, баракра агална. Анай ам командирни галаз йифен кьулариз катна. Тамара, тарара чуьнуьх жез, гагь гъвечIи хуьрера авай яшлубурун патав физ, са кIус фу нез, яд хъваз, абуру, гьиниз фидатIа чин тийиз, вахт акъудзавай. Гьа икI, чпизни хабар авачиз, абур Венгриядин чилел акъатна. Инани аскерар, тамарай хуьрериз физ, яшлубур авай кIвалера чуьнуьх жезвай. Са йифиз текдиз яшамиш жезвай са яшлу дишегьлидиз адан язух атана, гада кIвале туна ва дакIарда авай месерин юкьва чуьнуьхарна. Йифиз ахтармишиз атай немсини вичин шпага месин юкьваз сухна, амма къилинж гена аскердин руфунин винелай фена. Гьа икI ам Аллагьди хвена, къутармиш хьана. Гуьгъуьнлай Иседуллагь мад советрин аскеррик ахкатна, дяведин яцIа гьатна, эхирдалди женгера хьана. КIвализ хурудал дяведин медалар алаз, гьалибвал гваз хтана.
Ислягь девирда Иседуллагь муаллимди вичин кIвалах давамар хъувуна. Ибрагьимни чIехи хьана. Муаллимрин хизанра хьайи аялар а вахтара виридаз чешнелубур тир.
1960- йисара Иседуллагь муаллимдин хизан, са пуд магьледин хуьруьнвиярни галаз, чпи лугьузвайвал, бубайрин чилер тир Ярукьваларин хуьруьз куьч хьана. Ина Ибрагьима юкьван мектеб куьтягьна. Азербайжандин Сальян районда аскервалзавайла, адан 21 йис тир. Жегьилди пулдихъ подписка авуна, Дагъустандай Азербайжандиз лезги газет хтунал Ибрагьиман командир пара мягьтел хьанай. Газет хтай гьар са югь адаз сувар тир. Лезги газет сифте сеферда кхьей йикъалай инихъ 55 йис алатнава. Дидед чIалал акъатзавай газет адан столдал гьамиша ала. Армиядай хтай Ибрагьима сифте Дербентдин педучилище куьтягьна, ахпа Махачкъалада пединститутдин географиядин факультет заочнидаказ акьалтIарна. Ада кьепIиржуван руш Маркизатахъ галаз кьисметар сад авуна, хизан кутуна, и хуьре яшамиш жез пара вахт я. Ибрагьим муаллимди мектебда сифте физкультурадин, ахпа географиядин тарсар гана. Адан ученикри гьам физкультурадин, гьамни географиядин рекьяй еке агалкьунар къалурзавай.
Ибрагьим муаллимдикай 17 йисуз школадин завучни хьана. Адан дехилра пара кьадар грамотаяр, чухсагъулдин чарар, савкьатар ава. Ада тарс гайи аялар къе тIвар-ван авай пешекарар, алимар я. Муаллимдин хва Казбек ва руш Тават къе чпин хизанрин иесияр я. Хтулрин чIехи буба тир Ибрагьим муаллим пенсияда ава. Амма чилел рикI алай адаз асайишвал чидач. Хизандихъ галаз санал ада хуьруьн мублагь чилер кирида кьунва, анра салар, багълар кутуна, зегьмет чIугвазва, гьикI хьи, гъвечIи чIавалай бубадин кIвале зегьметдин тарсар кьачунва. Хва Казбек галаз муаллим пакамалай няналди салара жеда, ана абуру парникра помидорар, некьияр, маса майваяр цанва. Гатфарин береда пIинидин, шуьмягъдин багъларихъ гелкъвезва. Маркизата кIвалин дердияр ийизва, свас Фазилади мектебда тарсар гузва, гьа икI, чпин кьисметдал рази яз, яшамиш жезва и хуьре гьуьрметлу Ибрагьим муаллимдин хизан.
Адаз вичин хуьруьн тарих лап хъсандиз чида, икьван чIавалди ван тахьай тарихдин чинрикай яргъалди суьгьбетарда. Аламатдин кар ам я хьи, чеб гьи пипIе аватIани, кьепIирвийри арада сих рафтарвал хуьзва.
Са шумуд келима жегьил береда пара четинвилер акур Маркизатакай лугьуз кIанзава. Улакь авачиз, ам кьуд километрдин рекьиз Уружбадал кIвачи-кIвачи фидай. 45 йисуз ада ана фельдшервал авуна. Жив, датIана марф, зегьем авай йикъар талгьуз, кIвалахал физ-хквез, ада хизанда кайванидин, дидедин везифаярни намуслудаказ кьилиз акъудзавай. Къе ада вичин хтулрин арада асайишвал къачузва.
Гатфар Ибрагьиман хизанда виридалайни рикI алай вахт я. ТIебиатдин гуьзелвилел ашукь муаллим гатфариз иллаки гьевеслу жеда. Вичи кутур багъдиз фена, цуьк акъуднавай тарцин кIаник самовардин чай хъвадайла, хтулрихъ галаз тIебиатдин ажайиб сирерикай суьгьбетарда.
За кьатIайвал, гатфарал рикI алай инсанар руьгьдиз пара девлетлу жеда. Мегьарамдхуьруьн райондин гьуьрметлу муаллимрин жергедай тир Ибрагьим муалимни гьа ихьтинбурукай я.
Элкъвена хъфиз рекье гьатнавайтIани, зи вилерикай гуьзел багьдин цуьк акъуднавай тарарин арадай Ибрагьим муаллимдин чина мили хъвер авай къамат геждалди карагзавай…
Бикеханум Алибегова
