Гьар са цIар — мисал, насигьат

Гьар йисан 18-майдиз, Дагъустандин шииратдин йикъарин сергьятда аваз, Махачкъалада, Сулейманан багъда, Дагъустандин общественностдин ва яратмишунардай интеллигенциядин векилар,  муаллимар ва студентар, шаирарни писателар XX асирдин Гомер, Ленинан ордендин сагьиб СтIал Сулейманан яратмишунрал рикI алай ксар кIватI хьун, гуьмбетдал цуьквер эцигун хъсан адетдиз элкъвенва…

СтIал Сулейман дидедиз хьайидалай инихъ 149 йис тамам хьуниз талукьарнавай мярекат меркезда шаирдин гуьмбетдал цуьквер эцигунилай башламишна. Ам ачухдайла, Дагъустандин писателрин Союздин председатель Мегьамед Агьмедова лагьайвал, СтIал Су­лейман зурба шаир, Дагъустандин ши­и­ратдин бине эцигай ксарикай сад я. Адан яратмишунар мисалризни наси­гьатдин келимайриз элкъвенва.

— Алай вахтунда чIалар квахьунин месэла хцидаказ вилик акъвазнавайла, чна, гьар са дагъустанвиди, хайи чIал гьар са кардин эвел тирди аннамишна кIанда. СтIал Сулейман, Гьамзат ЦIа­да­са, Етим Эмин, Ирчи Казак… чахъ чешне къачудай ксар авазва. СтIал Сулейманакай неинки Россияда, гьакI гзаф маса чкайрани чизвай. Адан яратмишунриз Михаил Шолохова, Борис Пастернака, Осип Мандельштама ва гзаф масабуру еке къимет гана, — лагьана М.Агьмедова.

Дагъустандин писателрин Союздин председателди къейдна хьи, къенин юкъуз поэзияди ва литературади гзаф четин вахтар кечирмишзава. Адан гафарай кар са финансрин такьатрал алач. Ктабар чпин кIелзавайбурув агакь тавуни къурхулувал кутазва. Алай вахтунда халкьдихъ галаз яратмишунардай ксарин-шаирринни писателрин — алакъа квахьнава. Эгер классикрин эсерар кIел­завачтIа, инсан вири патарихъай савадлуди я лугьуз жедач.

— Зурба камалэгьлидин ирсинихъ къенин юкъузни лугьуз тежер къиметлувал ава. Чна Сулейманан гуьмбет гьа­ми­ша цуькверивди безетмишда, Дагъус­тандин халкьарин чIалар квахьуниз рехъ гудач. Чун хизанра, кIвалера аялрихъ галаз дидед чIаларал рахун лазим я, — эвер гана М.Агьмедова.

ДГУ-дин профессор Гьажи Гаша­рова 1934-йисуз Максим Горькийди СтIал Сулейманаз XX асирдин Гомер лагьай еке тIвар гун рикIел хкана, шаирдин ­чIа­лан девлетлувиликай, яратмишунар авур девиррикай ихтилатна. Хайи халкьдин культура девлетлу ийизвай. чIал виликди тухузвай ксариз вири ­девирра еке гьуьрмет хьайиди лугьуналди, Гьажи Гьуьсейновича чи ата-бубайри хвейи ва чав агакьарай милли  ивирар-чIалар квадар тавуниз эвер гана.

Дагъустандин халкьдин шаир ­Хан­биче Хаметовади СтIал Сулейман Дагъларин уьлкведин вири девиррин ярж, лишан (визитный карточка) тирди къейд­на. Чи арада амачир шаирарни писателар рикIел хкуналди, ада, СтIал Сулеймана Дагъустандин литературада еке гел тунвайдакай, адан яратмишунриз баянар гунин лазимвал авачирдакай, чIехи шаирдин шииррай гьар садаз лазим жаваб, меслят жагъидайдакай лагьана.

“Лезги газетдин” кьилин редактор Мегьамед Ибрагьимова вичин ва коллективдин патай виридаз сувар-Дагъус­тандин шииратдин ва Сулейман хайи югъ-тебрикна. СтIал Сулеймана Дагъус­тандин поэзиядик еке пай кутунвайди къейдна. Кьве йис идалай вилик шаирдин кайи КIвал-музей са куьруь вахтунда арадал хкайди, Махачкъалада Сулейманан гуьмбет — ам фаракъатнавай чка-кьиле ашукь Алихан ва филологиядин илимрин кандидат Альберт Эседов аваз, са десте ватанпересри элкъуьрна жагъунда тунин кIвалахар кьиле тухвайди рикIел хкана.

— Къени крарал цIи мадни сад алава хъхьанва: лезгийрин милли культурадин Махачкъалада авай тешки­латдин кьил Пакизат Рагьимхановадин чалишмишвилер себеб яз, СтIал Су­лейма­нан гуьмбетдал физвай чкадал “Бульвар имени Сулеймана Сталь­ского” гафар кхьенвай мемориалдин кьул гьазурнава, и мукьвара ам чкадал эцигда, — къейд­на М.Ибрагьимова.

ЧIехи шаирдин яратмишунрин ва уьмуьрдин рекьиз талукь келимаяр ша­ир­­ ва писатель Шагьвелед Шагьмарданова, Дагъустандин халкьдин шаир Ами­нат Абдулманаповади, шаир Фазил Асланова ва масабуруни лагьана. Винидихъ тIварар кьунвай ксари, гьакIни Дагъустандин писателрин Со­юздин лезги секциядин ру­ководитель, жегьил шаир, мярекат кьи­ле тухвай Владик Батманова, ДГУ-дин студенткайри Сулейманаз талукьарнавай, гьакIни  зурба камалэгьлиди вичи теснифнавай шиирар кIелна.

Рагнеда Рамалданова