10-декабрдиз Дагъустан Республикадин Кьил Сергей Меликова Дуствилин кIвале кьиле фейи «Муниципальный тешкилатрин совет» ассоциациядин правленидин гегьенш заседанида иштиракна.

Анал агъадихъ галай месэлайриз килигна: Вирироссиядин чкадин само­управление вилик тухунин ассоциация­ди тешкилай «Муниципальный диалог»­ мярекатда иштиракунин нетижаяр; Вирироссиядин чкадин самоуправление вилик тухунин ассоциациядин 7-съездда Дагъустандин делегацияди иштира­кунин нетижаяр; чкадин самоуправление галай-галайвал са дережадин къуру­лушдал элячIунин гележег ва кьетIен­вилер; чкадин самоуправленидин органри СВО-дин иштиракчийриз ва абурун хизан­риз куьмек гунин ва «Защитники отечества» госфондунин филиалдихъ, «Память гор» тешкилатдихъ галаз санал тухузвай кIвалахдин гьакъиндай; муниципалитет­рин мулкариз «Земский учитель» ва «Земский доктор/ Земский фельдшер» программайрай къвезвай педагогвилин ва медицинадин работник­риз гузвай куьмекдикай; 2025-2030-йисара чкадин самоуправленидин органри республикада кьиле тухузвай цIийи милли проектар ­уьмуьрдиз кечирмишунин карда ишти­ракун.

И месэлаяр  веревирд авунин карда республикадин вири шегьеррин, районрин муниципалитетрин кьилери иштиракна.

«Дагъустан Республикадин муниципалитетрин тешкилатрин совет» кардик кваз 25 йис я. Ам республикада чкадин самоуправление вилик тухуниз куьмек гузвай хъсан алат я.

«Чун къе гьар юкъуз ацалтзавай мес­элайрикай ачухдиз рахада. Зун рес­пуб­ликадин саки вири районра хьана ва ­анра авай гьалар заз вилералди акуна. Лугьун лазим я хьи, хуьрерихъ чпин ч­кадин кьетIенвилерни авайди я», — лагьана  региондин  Кьили.  Гьа  са  вахтун­да  ада къейд хъувуна хьи, государстводин дережада кьабулзавай къарарар хуьрерин поселенийривни агакьарна кIанда.

12-декабрь Россиядин Федерациядин Конституциядин югъ тирвиляй Сергей Меликова лагьана: «Уьлкведин дибдин законди, гьукумдин кьилдин институт яз, чкадин самоуправленидин заминвилер ва дибар тайинарнава. Идахъ галаз алакъалу яз, куь совет республи­кадин агьалийрин месэлаяр гьялунин карда дуьзгуьн тешкилат яз тафаватлу жезва».

Алай вахтунда гьукумдин органрин кар алай везифаяр агьалийрин агьваллувал хкажунихъ, муниципалитетрин мул­кара пайгарвал хуьнихъ дагъустанвийрик гьар жуьре чIуру крариз (провокацийриз) акси мягькем иммунитет кутунихъ галаз алакъалу я.

Сергей Меликова Дагъустандин шегьеррин, районрин ва хуьрерин админис­трацийрин кьилериз вилик акъвазнавай важиблу месэлайриз талукь тапшуру­гъар­ гана. Ада абурун фикир агьалийрин месэлаяр, гежел тевгьена, гьялунихъ еке метлеб авайдал желбна. Къейд авурвал, и мукьвара кьиле тухвай ачух линияди успатайвал, агьалийри къарагъарай месэлайрин чIехи пай муниципалитет­риз талукьбур тир. Ида къалурзава хьи, чкайрал инсанрин дердийрив рикIивай эгечIзавач.

Региондин Кьили мярекатда иштиракзавайбуруз агьалийрин дердийрихъ яб акалуниз, абур кьилиз акъудун патал зегьмет чIугуниз эвер гана.

«Рекьиз чиргъ вегьедалди, аял резиндин чекмеяр алаз школадиз физва ва ам ЕГЭ вахкузни агакьзава. Дагъус­тан­диз «Земский учитель» программадай­ кIвалахиз атанвай са дишегьлиди рекьер чIуру гьалда авайдакай ва яша­йишдин кIвалерикайни магьрум тир­дакай­ арза авуна. Инсанрихъ галаз гуь­руьш­миш­ ­хьана, рахана кIанда. Абурун дердийрихъ яб акална, куьмек гун лазим я. Яшайишдин кIвалералдини таъминарун герек я», — къейдна Сергей Меликова.

Гьукумдин чкадин органрин кIва­лах­дин менфятлувиликай рахадайла, Да­гъус­тандин Кьили налогар кIватIунин мес­эладиз фикир гана. «Гъилевай йисуз муниципалитетри чкадин бюджетриз налогар 105 процентдин кIватIнава. Са рахунни алач, им хъсан нетижа я. Амма 12 муниципалитетди и жигьетдай чпин планар тамамарнавач. Абурук ЦIунти, Тлярата ва Кьурагь районар акатзава.

Ихьтин гьалар арадал гъунай жавабни гана кIанзавайди я. Чкадин мулкар вилик фин вахт-вахтунда вири жуьредин налогар кIватIунихъ галаз алакъа­лу я. Ида хиве кьунвай яшайишдин месэлаярни уьмуьрдиз кечирмишдай, мажибар вахт-вахтунда гудай, муниципальный программаяр кьилиз акъуддай мумкинвал гузва», — лагьана Сергей Меликова.

Гегьеншдиз РД-дин Кьилин сайтдай кIелиз жеда.

Хийир  Эмиров