Газетдин 10-нумрадин 8-чина, “Эхир эцигун тIалабзава” кьил гана Рустамов Гьажибубади Мегьарамдхуьруьн райондин газдин идарада авай татугайвилерикай кхьенвай макъала чапнава.
РД-дин лайихлу экономист Гьажибуба Шихмурадович гьахъ я. Мегьарамдхуьруьн районда авай управленидай газ ишлемишзавай абонентрал кьадарсуз ва гьахъсуз буржар илитIзавай дуьшуьшар садни кьвед туш.
Мисал яз, и йикъара зун таниш хьайи Несрединов лугьудай са районэгьлидихъ галаз хьайи ихтилатдай чир хьайивал, адал 87000 манат пул бурж ала ва и кар себеб яз адан гьакъиндай судди къарар акъуднава лагьай малумат агакьна. Ихьтин бурж хьун мумкин туширди чиз, адани суддиз арза кхьена. Нетижада малум хьайивал, бурж, дугъриданни хьанвай, анжах Несрединов вич ваъ, адаз вичиз буржлу тир. Суддиз рекье тур материалрай, дикъетдивди ахтармишайла, якъин хьайивал, эхиримжи вад йисуз газдин идара адаз 27000 манатдин буржлу хьанвай. Себеб ам тир хьи, почтадай гузвай гьакъи квитанцийра дуьздаказ къалурзавач. Са кьадар дуьшуьшра и пул газдин идарадив гьич агакьни ийизвач. Гьаниз килигна ихьтиин гьалар арадал къвезва. Къейд ийин, судди къарар кьабулнатIани, 27 агъзур манат бурж адав сакIани ахгакьарзавач.
Ихьин гьахъсузвилер, лап гзаф жезва. Месела, зун суддиз вугай дуьшуьшдани газдин гьакъи ганвай квитанцийра къалурнавай пуларин кьадарар ва вахтар вири Газпромдин идарадив агакьнавачир. Агакьнавай бязи дуьшуьшарни квитанцийрай ганвай пулунин кьадарарни вахтар Газпромдин документрихъ галаз дуьз къвезвачир. Райондин идарада заз чпивай са шейни ийиз жедач лагьана жаваб гана. Арза-ферзе Махачкъаладиз авурлани, жаваб хганачир. Чкадал жув фейила, чир хьайивал, арза ктабдизни янавай. Ихьтин месэла вилик акъвазнаваз, зун мад сеферда кардай кьил акъудиз алахъна. Жагъур хъувур квитанциядай малум хьайивал, 2014-йисан апрелдин вацра за Газпромдиз 3000 манат пул ганвай, гьа са вахтунда газдин идаради вичин документра гьа вацра за 3000 м3 газни харжна лагьана къалурнавай. Са вацран вахтунда 3 агъзур кубометр газ вуч авуртIани куз тежедайдан гъавурда гьатун патал, заз чиз, еке акьул лазим туш. И кардин гъавурда авайтIани, суддивай я “эхь”, я “ваъ” лугьудай къарар акъудиз хьанач.
Мад са кар къейд ийин. Федеральный почтади гузвай квитанцийра газдин къимет дуьздаказ къалурзавачир. И къимет мукьвал-мукьвал дегиш жезвай. Ийизвай кхьинарни фад ахлатдайбур тир. Чпинни тум-кьил авач — са квитанцияда 83 цIарцIе жезва абур. Газпромдинни Федеральный почтадин арада гьихьтин икьрар аватIа чириз кIан хьуни заз нетижа ганач — чпиз а икьрардин сир ачухдай ихтияр авач лагьана заз Махачкъалада авай Главпочтамтдин управленида.
Эхиримжи вахтара райондин газдин идаради пул чпиз це лугьузва. Амма аниз фин-хтун — им хуьрерин агьалийрин нубатсуз рекьизвай вахт ва харжзавай пул жезва. Яргъал хуьрерай къвезвай агьалийриз вахт-вахтунда пул гуз атун иллаки четин кардиз элкъвезва. Эгер вахтунда татайтIа, яни 2-3 вацралай садра гуда лагьайтIа, цаварай къачузвай буржар илитIзава инсанрал.
Уьмуьр, яшайиш базардиз элкъвенвайла, Газпром квез элкъвенватIа, кьил акъатзавач. Эгер газ чи халкьдин хазина ятIа, ам халкьдиз вучиз багьаз гузва? Са нин ятIани хсусиди ятIа, вучиз гьакъи вичи мал маса гузвай чкадал муьштеридивай къачузвач?
Чаз кIанзава: газдин идаради гьар са абонентди харжзавай газдин къимет (гьакъи) вичи чкадал къачун, гьар са документда газдин къиметни, ам харжнавай кьадарни къалурин.
А.Гьажимурадов, Муьгъверганрин хуьр
