Ахцегь райондин КьакIаринни Хуьруьгрин хуьруьн сергьятра авай кIама, къуншийрилай гъейри, яргъа авай хуьрерин инсанризни фан цин булах авайди малум тир. И цихъ чи дерейрин агьалийрин арада еке машгьурвал авай. Виликрай Хъуьлуьдрин хуьруьн агьалийрини, мел-мехъер ийидайла, кварар къуьнуьхъ галай са къефле рушари, сусари, 4-5 километрдиз фена яд гваз хкведай. Фан яд яргъалди хуьн патал адаз кьел вегьена тадай. Хуьруьгрин чIехи жемятди гад-кьуьд и яд ишлемишзавай. И цел ишинай тинидикай хъуьтуьл ва тIямлу фу жеда. И булахдин яд къенепатан органрин хуквадин ва маса азарар сагъар хъийидай дарман хьиз машгьур тир.
1951-1952-йисара Дагъустандин кьибле патан хуьрера ГЭС-ар эцигзавай, гьа жергедай яз — Хуьруьгани. Анал кIвалахзавай кьилин инженер, урус халкьдин векил Сергей Михайлов къенепатан са гьихьтин ятIани уьзуьрди бизарнавай кьван. Хуьруьгвийри рикIел хкизвайвал, Советрин Союзда адан кIвач хкIун тавур азархана, ам таниш тахьай духтур амачир. Гьич са духтурдивайни инженердиз куьмек гуз хьаначир лугьуда. Инженер Хуьруьгиз атана, ГЭС эцигна куьтягьдалди тамам кьве йисуз ада (адаз и яд гзаф хуш хьанай) анжах фан яд хъваз хьана. Инженер гзаф кIеве тур азар гьа и ци квадарна, сагъ хъхьана.
Гила менфятлу и фан яд ишлемишзамач. Мукьвара чна цин и чешмейрал кьил чIугуна. Булахдал виликан абур аламачир, ядни виликандалай тIимил хьанвай. Адал алай гьал акурла, зи ва рекьин амай юлдашрин рикIер сефил хьана, — “Булах етим хьанва”, — гьайифдин келимаяр акъатна чи сиверай…
С.-А.Абдурашидов