Эмир ва къадагъа

(Эвел — 45-нумрада)

Вучиз хъсан кIвалах авуниз эвер гун ва пис кIвалах къадагъа авун зурба кар я? Ву­чиз лагьайтIа, инсанри сада-садаз ая-мийир­ лугьун, сада-сад пис крарикай, гунагьрикай хуьн тавуртIа, абур Жегьеннемдиз фида. Инсандик рикIелай алатдай хесет квайди я, нефсини ам, адет яз, гунагьдихъ ялзава. Са касди чIуру кIвалах ийидайла, мусурманди адаз туьгьмет тавур­тIа, мумкин я, а кас­диз вичи ийизвай чIуру кIва­­лах дуьзди ва я тахьайтIа гьакIан са гъв­е­чIи кар яз акун. Ада икI фикир авун мум­кин я: эгер им, гьа­­къи­къатдани, чIуру кар­ тиртIа, заз туьгьмет ийи­дай, туьгьмет аву­начтIа, им чIуру кар туш. Ихьтин батIул фикирди а инсандин гьал авайдалайни писарда, адаз гунагьардай рекьер генани ачух жеда.

Бязи вахтара инсанри, чпиз чин тийиз, гунагьар ийизва. Яни инсандиз вичи ийизвай кар гунагь тирди, мумкин я, чирни тахьун. Бес адаз чирна кIандачни, ам гъавур­дик кутун лазим тушни?! Хъсан крарикайни, пис крарикай хьиз, течизвайбуруз хабар­ гунихъ еке метлеб ава. Мисал яз, са касдиз­ хъсан кар ийиз кIанзава, амма адаз гьикI ийидатIа чизвач. Ихьтин дуьшуьшра чизвай, гъавурда авай касди ахьтиндаз меслят гун герек я. Мисал яз, садакьадин рехъ инсанриз хийир гуз жедай рехъ тирди, я та­хьайтIа, Пайгъамбардин (Аллагьдин салам ва салават хьуй вичиз) суннадин са кар авуртIани суваб жезвайди лагьана кIанда.

Гьавиляй и кар (хъсан кIвалах авуниз эвер гун ва пис кIвалах къадагъа авун) та­вуна тун чIехи тир гунагь я. Аллагьди 103-сурада лугьузва (мана): “Кьин кьазва (За) рагъдан вахтунал (ва я: (вири заманадал), (инсандиз, Аллагьдилай гъейри, маса шейинал кьин кьадай ихтияр авач, вучиз лагьайтIа, Аллагьдилай гъейри, маса шейинал кьин кьун ширк ва еке гунагь я) (1) Гьакъикъатда, инсанар еке зиянвиле ава. (2) Анжах иман гъана, диндал амал авурбур, сада-садаз гьахъ кьиле тухун веси (эмир) авурбур ва сада-садаз сабур авун веси (эмир) авурбур квачиз! (3)”.

Винидихъ гъанвай сурадин эхиримжи кьве аятда гьахъдикайни сабурдикай сад-садан гуьгъуьналлаз лагьанва. Гьелбетда­, гьахъ агакьарунихъ галаз санал сабурлу хьунни важиблу я. Вучиз лагьайтIа, са кас­диз­ чIуру кар къадагъа авурла, ада ваз чин чIурун ва я тахьайтIа маса туькьуьлвал къа­лурун, вичи ийизвай кардиз бинесуз багь­на­яр жагъурун мумкин я. И вахтун­да гьахъ ага­кьарзавай касдиз сабур герек я. Инсанди­ гьахъ агакьардайла, мумкин я, адал ла­кIа­бар эцигун, адан намусдик хкIа­дай гафар­ лу­гьун. Мисал яз, Пайгъамбардал (Аллагьдин салам ва салават хьуй вичиз) халкьди­ лакIабар эцигиз, адаз авур кьван туь­кьуьл­­вилерикай чаз малум я. Гьавиляй хъсан кIва­лах авуниз эвер гуз ва пис кIвалах къа­дагъа ийизвайдаз, иллаки диндин кIвалах­­ кьиле тухузвай касдиз, еке сабур герек я.

Къуй Аллагьди чун хъсан кIвалах авуниз эвер гудайбурукай, пис кIвалах къадагъа ийидайбурукай ва Аллагь рази жедай крарал машгъул ва Ам нарази краривай яргъа жедайбурукай авурай. Амин!

Гьасамудин  Сефибегов,

ДаркIушрин хуьруьн мискIинда худбаяр кIелзавайди