Гьар йисан 18-майдиз — СтIал Сулейман дидедиз хьайи юкъуз — Дагъустандин шииратдин йикъарин сергьятра аваз  Махачкъалада, шаирдин тIварунихъ галай багъда, ам кучукнавай чкадал алай гуьм­бетдал цуьквер эцигун ва митинг кьиле тухун хъсан адетдиз элкъвенва. Жуьреба-жуьре йисара ана республикадин жавабдар къуллугърал алай ксари, районрай делегацийри, вузрин ва колледжрин гзаф кьадар студентрини школайра кIел­завай аялри иштиракна. ЦIини инал Да­гъустандин жемиятдин ва яратмишунардай интеллигенциядин векилар, чи газетдин коллектив кIватI хьанвай…

Митинг ачухай ва кьиле тухвай Да­гъустандин писателрин Союздин председатель Мегьамед Агьмедова вичин рахунра Дагъустандин шииратдин бине эцигай СтIал Сулейман виликрай, гилани виридалайни зурба ва машгьур шаиррикай сад, адан эсерриз асирра квахь тийидай дерин маналувал, важиблувал, жанлувал хас тирди къейдна.

— СтIал Сулеймана Дагъустандин шииратдикай сифте яз Россиядин, советрин ва дуьньядин алемра хабар гана. Зурба шаирдикай неинки Россияда, гьакI гзаф маса чкайрани хабар авай. Заз чиз, дуьнь­яда мад гьич са шаирдикайни адакай кьван раханвач ва кхьенвач. Сулейманан яратмишунриз Михаил Шолохова, Борис Пастернака, Ромен Роллана, Осип Мандельштама ва гзаф масабуру еке къимет гана, — лагьана М.Агьмедова.

Гаф Махачкъалада кардик квай Шииратдин театрдин директордин заместитель А.Батыровадиз гана. СтIал Сулейманан хайи югъ ва Дагъустандин шииратдин сувар  тебрик авуналди, ада театрди ва Да­гъустандин писателрин Союзди санал кьилиз акъудзавай Дагъларин уьлкведин шаиррин эсерар устадвилелди кIелуниз талукь тир проектдикай (ам ДАССР-дин 100 йис тамам хьунизни бахшнава) куьрелди суьгьбетна. Шииратдин театрдин жегьил артистри (Патимат Маллаева, Юрий Ларин ва мсб) чи шаиррин эсерар кIелна.

Митингдал рахай “Лезги газетдин” кьилин редактор Мегьамед Ибрагьимова вичин ва коллективдин патай кIватI хьанвайбуруз Дагъустандин шииратдин сувар ва шаирдин хайи югъ тебрик авунихъ галаз сад хьиз, СтIал Сулейманан эсеррин  кьетIенвиликай, къенин юкъузни абурухъ авай важиблувиликай, адан жавагьирри кьазвай чкадикай, кьилиндини, адалай гьам уьмуьрда, гьамни шииратда Инсан -халкьдин терефдал алай кас яз амукьиз алакьайди къейдна.

Гуьгъуьнлай митингдал рахай ксарини, гьа гьисабдай яз Дагъустандин писателрин Союздин лезги секциядин регьбер Владик Батманова ва табасаранрин секциядин — Сувайнат Куьребеговади, Дагъустандин халкьдин шаир Шейит-Ханум Алишевади (ада Алирза Саидова СтIал Сулейманакай кхьенвай шиир кIелна), ДГУ-дин профессор, философиядин илимрин доктор Омар Гьуьсейнова ва гзаф масабуру СтIал Сулейман, кьетIен бажарагълувал себеб яз, вири дуьньядиз машгьур хьайиди, адан ялавлу эсерри йисар алатунивай мадни гужлудаказ ванзавайди, абурун къиметлувал артух ва чIехи жезвайди къейдна, и карни адан шииррай цIарар кIелуналди  субутна.

Шаир, публицист, таржумачи, филологиядин илимрин доктор Фейзудин Нагъиева СтIал Сулейман таржума ийиз “четин шаир”, адан кхьинарни чIалан хазина тирди къейдна.

— СтIал Сулеймана вичин шиирра девирдин зидвилер, писвилер, обществодин кимивилер лянетламишзавай. Ам гьамиша кесиб къатарин тереф хуьнин къаравулда хьана, намуслу инсандин гьакъисагъ зегьмет гьамиша вине кьуна. Ватандин вилик шаирвилин буржидиз уьмуьрдин эхирдалди къуллугъна. Гьавиляй адан шиирар яргъал вахтунда жемятдин дерин къатарин сивера ава, халкьди абур тикрарзава, — алава хъувуна О.Гьуьсейнова.

КIватI хьанвайбурун фикир ада идалай виликни са шумуд касди къарагъарай месэладал — ДГУ (виликдай и вуз пед­институт тир девирда хьиз) СтIал Сулейманан тIварунихъ хъиягъунал мад сеферда желб хъувуна.

Лагьана кIанда хьи, и месэла чи халкьдин векилри къарагъариз сад лагьай сефер туш. 2019-йисуз XX асирдин Гомеран 150 йисан юбилей къейддай шад мярекатдал (Махачкъала, Урусрин драмтеатрдин ЧIехи зал), зи фикирда амайвал, Сулейман-Стальский райондин кьил Н.Абдулмуталибовани (дугъри я, чи машгьур журналист Алик Абдул­гьамидова, алатай йисуз чи газетдин редакцияда Къурушрин муаллимрин еке дестедини  и месэла кудайдакай чаз чизва) къарагъарнай. Нариман Шамсудиновича вичин рахунра зурба шаирдин тIварунихъ район, гьакI литературадин ре­кьяй республикадин премия, хайи хуьр, Лезгийрин госмуздрамтеатр, Дербентда ва Махачкъалада паркар, Дагъустанда, гьакIни Дондал алай Ростовда, Омскда, Киевда, Элистада, Новороссийскда ва масанра куьчеяр галайдакай лугьунихъ галаз сад хьиз, республикадин кьиле авай ксаривай — залда ацукьнавай а чIавуз Дагъустандин Гьукуматдин Председателдин Сад лагьай заместителдин везифаяр кьилиз акъудзавай А.Къарибовахъ элкъвена, Дагъустандин гос­­уни­верситет СтIал Сулейманан тIварунихъ хъиягъун тIалабнай. Залда ацукьнавайбуру, яргъалди гурлу капар ягъуналди, и теклифдин тереф хвенай. Сулейманан гуьмбетдин патав митингдални О.Гьуьсейнован тереф ДГУ-дин профессор, биологиядин илимрин доктор, академик Э.З.Эмирбеговани хвена. Адан гафар мярекатдин иштиракчийри гурлу­ капар ягъуналди тебрикна. Зурба шаирдин 150-йисан юбилей къейдна кьве йис алатнава, амма гьелелиг и кардал, гьайиф хьи, кIукI гъанвач. Умуд кутазва, белки, гила хьайи­­­тIани и месэладиз фикир гун.

Рагнеда  Рамалданова

* * *

СтIал Сулейманан шииратдин йикъарин шадвилин мярекатар “Шииратдин Меккадани” — Сулейман-Стальский райондани кьиле фена. И югъ муниципалитетдин кьил Нариман Абдулмуталибова, райондин депутатрин собранидин председатель Штибег Мегьамедханова, райадминистрациядин кьилин сад лагьай­ заместитель Лацис Оружева ва яратмишунардай интеллигенциядин векилри Кьасумхуьрел ва ЦIийи Мамрачрин хуьре СтIал Сулейманан памятникрал цуьквер эцигунилай башламиш хьана.

А пак чкайрал Кьасумхуьруьн ва Герейханован хуьруьн 1-нумрайрин юкьван школайрин аялар гьуьрметдин къаравулда акъвазнавай. Школьникри С.Сулейманан шиирар хуралай кIелна.

Суварин асул мярекатар сятдин 11-даз Агъа СтIалдал кьиле фена. Ана райондин гьа­кимар, мугьманар хуьруьн юкьван  школа­дин аялри цуькверин кIунчIар вугуналди, кьавалри зуьрнейрай милли авазар ягъуналди къаршиламишна.

Мугьманри СтIал Сулейманан кIвалин-музейдин вилик чIехи шаирдиз эцигнавай памятникдал цуьквер эцигна.

Шииратдин йикъар ачухунин ва тебрикдин келимаяр гваз Лацис Оружев рахана.

Мярекатдал СтIал Сулейманан уьмуьрдин ва яратмишунрин рекьикай, шаирвилин бажарагъдикай райадминистрациядин культурадин отделдин начальник, Дагъустандин халкьдин шаир Майрудин Бабаханова таъсирдай хьтин келимаяр лагьана.

Райондин яратмишунардай интеллигенциядин  векилри  —  СтIал Сулейманан  кIва­лин-музейдин директор Лидия Стальскаяди, Кьасумхуьруьн, Агъа СтIалрин, Курхуьруьн, Агъа­стIал-Къазмайрин юкьван школайра кIелзавайбуру шаирдин ва адаз бахшнавай шиирар хуралай кIелна.

Дагъустандин лайихлу артист Омар Меликова, машгьур манидарар тир Ярагьмед Ярагьмедова, Эрзиман Османова, Тофик Ме­гьамедова, Азим Ризаева, Зугьраб Мегьамедова, АгъастIал-Къазмайрин юкьван школадин 8-классдин ученица Ханум Агъаризаевади, музейдин директор Лидия Стальскаядин хтул, 2-классдин ученик Аслан Мамедова манияр лугьуналди ва шиирар кIелу­налди сувар мадни гурлу авуна.

Хазран  Кьасумов